Beroketa gasen isuriak %84 murriztu behar dira mende erdirako, hondamendi klimatikoari aurre egiteko
Gaur egungo erritmoan eta berehalako neurri eraginkorrak hartu ezean, hondamendi klimatikora goaz zuzenean. Argi dio NBEko Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldearen azken txostenak; hainbat neurri eta epe zehaztu dizkie gobernuei. Agintariak ohartarazpenekiko entzungor jokatzen dutela-eta, “historiako greba zientifiko eta akademiko handiena” deitu du Matxinada Zientifikoa mugimenduak.
Sarri entzun duguna errepikatzen du IPCC taldearen txostenak: berandu gabiltza eta erabakiak hartzeko unea da, larrialdi klimatikoaren ondorio okerrenei aurre egin ahal izateko. Egungo erritmoan, berotze globala 3,2 gradukoa izango da 2100. urterako, eta gogoratu behar dugu gehienez 1,5 graduko berotzea jarri zutela helburu gobernuek, Parisko Klima Gailurrean.
2019ko datuei erreparatuta, gas isurien %34 sektore energetikoari dagozkio, %24 industriari, %22 nekazaritza-abeltzaintzari, %15 garraioari eta %6 eraikuntzari. Isurien %70 hirietan kontzentratzen da –gainera goranzkoa da joera–, eta hain justu, klima aldaketari aurre egiteko hiriek duten rol funtsezkoa azpimarratzen du txostenak.
Neurriak eta epeak
Planeta 1,5 gradu baino gehiago ez berotzea lortu nahi bada, neurri garrantzitsuak hartu beharko dira datozen hamarkadetan. Hala nola:
Berotegi gasen isurketek 2025erako jo beharko dute goia, eta gero nabarmen jaitsi beharko dira isurketa horiek.
Zehazki, 2030erako %43 egin behar dute behera isuriek (2019ko datuekiko), eta %84 murriztu 2050erako.
Erregai fosiletan, 2050erako murriztu beharko da ikatz kontsumoa %95, petrolioa %60 eta gasa %45.
Garraioari lotuta, ibilgailuen isuriak %59 murriztu beha dira 2050erako –garraio publikoa, telelana, digitalizazioa… aipatzen dira horretarako–.
Erabateko deskarbonizazioa edo zero isuria lortzea konplikatua dela baina lortu daitekeela dio txostenak, eta bide horretan energia iturri alternatiboen garrantzia azpimarratu dute adituek. Klima larrialdiari aurre egitea premiazkoa izateaz gain, isurien arintzea enpleguan eta aukera komertzialetan positiboa izan daitekeela ondorioztatu du txostenak.
Aditu taldearen txostena, prozesu baten amaiera
Klima Aldaketaren Gobernu arteko Taldeko lantaldeek munduko egoera klimatikoa ebaluatzeko seigarren prozesuan amaitu dute beren agintaldia eta iaztik hiru txosten argitaratu dituzte: lehenengoa, 2021eko abuztuan amaitua, oinarri zientifikoei buruzkoa; bigarrena, 2022ko otsailean, inpaktuei eta egokitzapenari buruzkoa; eta azken hau, isuriak murrizteko politikez.
65 herrialdetako 278 zientzialari aritu dira azken txostenean, eta beste 354 adituk hartu du parte.
Zientzialariak, greban
Aste honetan zehar, 25 herrialdetan ekintzak iragarri ditu Scientific Rebellion mugimenduak, eta grebara deitu du. Beraien hitzetan, zientzialariek behin eta berriz ohartarazpen larriak egin arren, agintariek ez dute aldaketa klimatikoari aurre egiteko benetako politikarik martxan jartzen, eta nazkatuta daude. “Berehalako muturreko ekintzak” abiatzeko eskatu diete gobernuei, hondamendi klimatikoari aurre egiteko. Planetari egindako kalteak konponezinak direla diote, baina inflexio puntu batean gaudela.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]
Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]
Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]
Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]
Klima aldaketaren eraginez, munduko lurralde gero eta gehiago idortzen ari dira, milioika pertsonaren jarduera eta bizimoduak kolokan ezarririk. Fenomeno horren frontean dago India erdialdeko Maharashtra estatua, non klimaren berotzeari eta lehortzeari metatu zaizkien oihan... [+]
Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira nitrogeno dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]
Copernikusek eta Munduko Meteorologia Erakundeak urte hasierako ikerketak berretsi dituzte: Europak bero errekorra hautsi du. Gutxienez 413.000 kaltetu eta 335 hildako izan ziren iaz ekaitz eta uholdeengatik, Europan.
Egungo Venezia 118 uhartez osaturiko artxipelago baten gainean eraikita dago. Uharte horiek 455 zubik elkar lotzen dituzte. Lura baino lokatza du oinarri hiriak. Inguruetako milioika zuhaitz mozteari ekin zioten IX. mendetik aurrera, piloteak eraiki eta hiria zimendatzeko... [+]
Munduan gutien aipaturiko krisi humanitarioa da Angola hego-mendebaldean 2019az geroztik irauten duena. Klima aldaketak indarturiko lehorte luze baten ondorioz milioika pertsona janari eskasean edo desegokitasunean bizi dira eta ura bilatzeko ahalegin handiak egin beharrean... [+]