Gaur egungo erritmoan eta berehalako neurri eraginkorrak hartu ezean, hondamendi klimatikora goaz zuzenean. Argi dio NBEko Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldearen azken txostenak; hainbat neurri eta epe zehaztu dizkie gobernuei. Agintariak ohartarazpenekiko entzungor jokatzen dutela-eta, “historiako greba zientifiko eta akademiko handiena” deitu du Matxinada Zientifikoa mugimenduak.
Sarri entzun duguna errepikatzen du IPCC taldearen txostenak: berandu gabiltza eta erabakiak hartzeko unea da, larrialdi klimatikoaren ondorio okerrenei aurre egin ahal izateko. Egungo erritmoan, berotze globala 3,2 gradukoa izango da 2100. urterako, eta gogoratu behar dugu gehienez 1,5 graduko berotzea jarri zutela helburu gobernuek, Parisko Klima Gailurrean.
2019ko datuei erreparatuta, gas isurien %34 sektore energetikoari dagozkio, %24 industriari, %22 nekazaritza-abeltzaintzari, %15 garraioari eta %6 eraikuntzari. Isurien %70 hirietan kontzentratzen da –gainera goranzkoa da joera–, eta hain justu, klima aldaketari aurre egiteko hiriek duten rol funtsezkoa azpimarratzen du txostenak.
Neurriak eta epeak
Planeta 1,5 gradu baino gehiago ez berotzea lortu nahi bada, neurri garrantzitsuak hartu beharko dira datozen hamarkadetan. Hala nola:
Berotegi gasen isurketek 2025erako jo beharko dute goia, eta gero nabarmen jaitsi beharko dira isurketa horiek.
Zehazki, 2030erako %43 egin behar dute behera isuriek (2019ko datuekiko), eta %84 murriztu 2050erako.
Erregai fosiletan, 2050erako murriztu beharko da ikatz kontsumoa %95, petrolioa %60 eta gasa %45.
Garraioari lotuta, ibilgailuen isuriak %59 murriztu beha dira 2050erako –garraio publikoa, telelana, digitalizazioa… aipatzen dira horretarako–.
Erabateko deskarbonizazioa edo zero isuria lortzea konplikatua dela baina lortu daitekeela dio txostenak, eta bide horretan energia iturri alternatiboen garrantzia azpimarratu dute adituek. Klima larrialdiari aurre egitea premiazkoa izateaz gain, isurien arintzea enpleguan eta aukera komertzialetan positiboa izan daitekeela ondorioztatu du txostenak.
Aditu taldearen txostena, prozesu baten amaiera
Klima Aldaketaren Gobernu arteko Taldeko lantaldeek munduko egoera klimatikoa ebaluatzeko seigarren prozesuan amaitu dute beren agintaldia eta iaztik hiru txosten argitaratu dituzte: lehenengoa, 2021eko abuztuan amaitua, oinarri zientifikoei buruzkoa; bigarrena, 2022ko otsailean, inpaktuei eta egokitzapenari buruzkoa; eta azken hau, isuriak murrizteko politikez.
65 herrialdetako 278 zientzialari aritu dira azken txostenean, eta beste 354 adituk hartu du parte.
Zientzialariak, greban
Aste honetan zehar, 25 herrialdetan ekintzak iragarri ditu Scientific Rebellion mugimenduak, eta grebara deitu du. Beraien hitzetan, zientzialariek behin eta berriz ohartarazpen larriak egin arren, agintariek ez dute aldaketa klimatikoari aurre egiteko benetako politikarik martxan jartzen, eta nazkatuta daude. “Berehalako muturreko ekintzak” abiatzeko eskatu diete gobernuei, hondamendi klimatikoari aurre egiteko. Planetari egindako kalteak konponezinak direla diote, baina inflexio puntu batean gaudela.
Klima aldaketaren ardurari dagokion bezala, klima larrialdiaren aurrean ere ez dago mundu osoa egoera berdinean. Lehen lerroan dago Hego Asia, eta bertako lehen kaltetuak daude txiroenak, kanpoko eskuzko lanak egiten dituztenak. Gizakiaren biziraupena kolokan jarriko du... [+]
Bidasoako izokinaren egoera larria da. Honela dio, Nafarroako ingurumen kudeaketarako erakundeak egindako azken ikerketak. Izan ere, 2022an 90 izokinek besterik ez zuten egin Bidasoa ibaian goiti. Azken 37 urteetan jasotako daturik txarrena.
Frantziako Barne Ministerioa ari ote da antolatzen eraso handi bat ekimen ekologista sendo eta ausartenen kontra? Sainte-Solineko uraska erraldoien aurkako herri-mobilizazio arrakastatsuen eta Marseillatik gertuko hormigoi-fabrika baten blokeoaren ondoren, prentsan azaldutako... [+]
Science aldizkariak urtarrilaren 12an plazaraturiko ikerketak argi uzten du: ExxonMobil petrolio enpresa erraldoiak 1980ko hamarkadan jadanik zehazki bazekien bere aktibitateak klima larrialdia ondorioztatuko zuela
Ez da klimaren larrialdirik, hain gutxi energia krisirik, kapital handiak eta agintari politikoek hain maite dituzten azpiegitura handien abiadura etengo duenik. Oraingoan “elefante zuri” berria Pirinioetan eraiki nahi dute, urtero milaka mendizale eta eskiaren... [+]