Legegintzako Herri Ekimenaren prozesu batean gaude, Baldintzarik Gabeko Oinarrizko Errenta bat sortzeko, eta askotan, proposamena komenigarria den ala ez eztabaidatzen ari gara. Ez hainbeste bideragarritasun ekonomiko frogatuagatik, baizik eta gai filosofikoagoengatik edo aldaketei aurre egiteko moduengatik.

Orain, emakumeengan izan ditzakeen ondorioengatik, zenbait feministek oinarrizko errentari jartzen dizkioten eragozpenak azpimarratu nahi ditut. Galdera hauek egin daitezke: ezin al da izan emakumeek, oinarrizko errenta dutenean, etxean geratzea erabakitzea? Emakumeek zaintza-lanak beren gain hartzeko duten joerarekin, errentak ez du hori gehiago sustatuko? Gaizki ordaindutako eta gaizki baloratutako zaintza-lanen prekaritatearekin, emakumeek ez al dute nahiago izango soldatapeko enplegua baztertzea edo uztea?

Ez gara 900 euro eskatzen ari, ez dugu diru kopuru bat eskatzen, ez dugu limosna bat eskatzen. Euroak bitarteko bat dira, ez helburu bat. Eskubide unibertsal bat aitortzea eskatzen ari gara: bizitza duina izateko eskubidea, pobreziaren atalasetik harago doan oinarrizko errenta batekin bizirauteko eskubidea.

Ba al dago eragozpenik emakumeek erabakitzeko autonomia handiagoa izateko, erabakitzen duguna erabakita ere? Ala ez al gaude prestatuta?

Orain ez bada, noiz?

Langabeziak %20ra, %30era edo %40ra arte igotzen jarraitzen duenean zer aurreikusten du robotizazioak?

Hamar urtean beteko da sufragio unibertsalaren mendeurrena Espainiako Estatuan. 1931ko urrian emakumeek botoa emateko eskubidea lortu genuen. Berrogei botoren aldearekin lortu zena. Emakumeen botoaren aurka agertu ziren emakumeak eta gizonak egon ziren, baina lortu genuen. Botoa emateko eskubidea, nahi genukeena bozkatzeko eskubidea, ez "ondo" bozkatzeko eskubidea, ez "ezkerrari" bozkatzeko eskubidea, bozkatzeko eskubide unibertsala soilik lortu genuen. Eta eztabaida handia izan zen, gaur egun bizitza duina izateko eskubidearekin edota Baldintzarik Gabeko Oinarrizko Errentarekin gertatzen den bezala.

Oposizioa ez zen ikasketarik gabeko batengandik edo emakume aktibistengandik etorri, Victoria Kentengandik (1898-1987) baizik, Alderdi Errepublikano erradikal-sozialistako Espainiako lehen emakume abokatua. Haren diskurtsoa emakumeek boto-eskubidea erabiltzeko prestakuntzarik ez izatean oinarritzen zen. Hobe zen atzeratzea, kleroaren eraginez eskuinari bozka ez ziezaioten. "Emakume espainiar guztiak langile soilak balira, emakume espainiarrek unibertsitate-aldi bat igaro balute eta beren kontzientzian aske baleude, gaur Ganbera osoaren aurrean altxatuko nintzateke emakumeen botoa eskatzeko. Baina ordu hauetan jaiki egiten naiz, justu, kontrakoa esateko eta nire espirituaren ausardia osoz esateko". Victoria Kenten hitzak dira, Margarita Nelken edo Hildegart Rodríguezek ere babestu zituztenak. Nelken izan zen emakumeen botoaren aurka agertu zena emakumeak “erantzukizun horretarako prestatu” behar zuela uste zuelako.

Izan zen gizon bat, Miguel de Unamuno, 1931ko urriaren 4an El Sol egunkarian argitaratutako artikulu batean salatu zuena: "klero erregularrak edo sekularrak emakume espainiarra konfesatokitik gobernatzen duela dioen kutsu historiko maskulino hori, Primo de Rivera diktadoreak egun batean aipatu zuen maskulinotasunaren desira histerikoa da ".

Orain, pertsona guztiek bizitza duina izateko eskubidea izateko eskaera aurkeztu da EAEko Legebiltzarrean, Baldintzarik Gabeko Oinarrizko Errentaren bitartez. Eta orain onartzea nahi dugu, ezin dugu itxaron. Ezin dugu beldurrik izan emakumeek "gaizki" erabakiko ote duten.

Zeren zain egon beharko genuke? Emakume guztiak prestatuak eta unibertsitarioak izan arte? Horrek maila guztietan ahalduntzea bermatuko liguke? Emantzipatuta egotea?

Nor gara gu emakumeak bizitza duin baterako eskubidea baliatzeko eta Baldintzarik Gabeko Oinarrizko Errenta jasotzeko noiz dauden prestatuta erabakitzeko? Noiz egongo dira denak prest LGOE bat "ondo" erabiltzeko, erantzukizunez erabiltzeko eta emantzipatzeko?

Amelia Valcárcelek RTVEren Mujeres en la historia. Clara Campoamor dokumentalean argudiatzen duen bezala: "Emakumeen botoaren defentsa printzipioetan oinarrituta zegoen eta ez ondorioetan", guk orain gauza bera esan dezakegu.

Baldintza Gabeko Oinarrizko Errenta defendatzea premia bat da, printzipio unibertsaletan oinarrituta dago, eta emakume feministek ezin dugu baztertu, emakumeengan izan ditzakeen ondorioetan oinarrituta.