Begira gaudelarik pasatzen den hori


2023ko uztailaren 07an - 10:50
Argazkia: Dani Blanco / ARGIA CC BY-SA
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Otempodiz
Ertza dantza konpainia
Uztailaren 2an Irisarrin (Nafarroa Beherea), EHZ festibalean.

-----------------------------------------------------------------

EHZn inoiz egon denak badaki zer den igandea. Egitarauak zer ekarriko, hor egoten gara gu. Aurten, euriak furgonetaren estalpean egotera gonbidatu gaitu, baina atertu orduko berriz itzuli gara festaren muinera. Txaranga batek alaitzen ditu azken gaupaseroak. Kafea eskuan, frontoiaren erdian den bikoteari so jarri naiz ni. Bi gizon. Beltzak biak ala biak. Bakoitzak bere modura, baina estilo bera daramate gainean, orrazkera bera ere bai. Aurpegi serioa dute, eta lepotik beherako gorputz atalak baino ez dituzte mugitzen. Elkarri begiratzen diote. Urruntzen dira, eta atzera gerturatzen. Elkarri heltzen. Begirada ezerezera. Zeri begira daude? Zer da kontatu nahi digutena?

Ertza konpainiaren Otempodiz ikuskizuna dela jakin dut gero. Fenias Nhumaio eta Deissane Machava dira dantzariak, Mozambiketik etorriak. Nik doinu afrikarrez bezala sailkatu ditudan abestien erritmora mugitzen dira. Hasieran, estilo garaikidetik jo dute, porté-ak eta itzulipurdiak lurretik. A, beno, istorio homoerotiko bat da, pentsatu dut. Baina gero ez. Gero istorio tristeago bat bururatu zait. Plaza osoa dute begira (eta denak gara zuriak bi beltzeei begira) eta gutako bakoitzak kontakizun bat sortu duelakoan nago.

Bukatu da beste kanta bat, eta hurrengoarekin jantzita daramaten monoaren goiko aldea kendu dute. Uuuuuuuuuu bakan batzuk ere entzun dira lotsati. Horiek beste pelikula bat muntatuko zuten mozanbiketarren soin biluzia ikusita. Alaiago ari dira orain, muskulu denak muturreraino bihurritzen dituzte, eta txaloez lagundu diegu tragoa lurrean utzita. Txiribueltak airean dira orain, eta atsegina da irribarrez ikustea dantzariak. Baina ulertu gabe geratu naiz amaitu orduko.

Denborak dio. Otempodiz. Antza, denboraren alegoria bat irudikatzen dute, zer den han denboraren joana, eta zer hemen. Dantzak horren gainean duen botera ekarri nahi dute plazara. Ez da gustatu ez zaidanik, ulertu nahi eta ezin horrek oztopatu dit behar bezala gozatzea. Agian horrenbeste tematu naiz ulertzen zeri begira ari ziren haiek, zeri ari ginen gu begira, eta ihes egin digu denborak konturatzerako.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Dantza
2025-09-19 | dantzan.eus
Soka-dantza plazaratu dute Mutrikun luzaroan galduta egon ondoren

Gure Ametsa dantza taldeak soka-dantza dantzatu du Kalbario jaietako Piñastegi egunean. Herri osoa mahoiz jantzita esnatu da; portuan da gaurkoan festa. Sardina usaina sumatzen da eta umeak arranplan ari dira jolasean, txirristan. Helduak, berriz, kukainarekin. Bar Puerto... [+]


Gaur ez noa udalekuetara dantza egin behar dugu eta

Dantza egin behar dutela entzun eta ukapena da lehenengo erantzuna. Gurasoek eta begiraleek badaezpada ez diete aurretik abisatu ere egin, baina ni ikusi orduko segituan igarri dute gaur dantza saioa dugula. Haserrea, protesta eta ihesa izan dira 8-9 urteko mutikoen erreakzioa.


Herriko dantzan parte hartzen ari ziren emakumeei eraso egin diete Errioxako Cervera herrian

Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]


Ez zen kapritxoa izan; 25 urte axeri-dantzan

"2000. urteko San Joan egunez, aspaldiko urteko jende multzorik handiena bildu zen Andoaingo Goikoplazan, hamabiak jotzearekin batera dantzarako prest. Lehenengo aldiz gizon eta emakumez osatuta zegoen axeri-dantzarien taldea zen". Hitz horiekin ireki zuen "Emakumeak... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
"Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan"

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


2025-05-22 | dantzan.eus
80-90 urte bitarteko dantzariz osatutako euskal dantza taldea

Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]


Pepi Arrospide: "Batzuetan pentsatzen dugu ongi egoteko gimnasiora joan behar dela, baina euskal dantzak hori dena ematen dizu"

Biteri Kultur Etxean egin dugu zita Pepi Arrospiderekin (Hernani, 1952). Izaskun Auzmendirekin (Arribe, 1964) agertu da, biak San Joan konpartsako kideak. Telefonoa. Auzmendirena da, hizketan hasi da, baina Arrospide adi-adi dago. Ia sartu da telefonora bera ere. Segituan... [+]


2025-05-06 | dantzan.eus
Aukerarik izan ez zuten emakumeek plazaratuko dute Legazpin ezpata-dantza

“Guk entseatu egiten genuen, mutilei erakusten genien, parrilarako laguntza behar zutenean hor egoten ginen, baina gero sekula ere ez genuen dantzatzen plazan, ezta burutik pasa ere”. Oihane Auzmendi Iturbe (Legazpia, 1977) Sustraiak dantza taldeko dantzaria da,... [+]


2025-04-01 | dantzan.eus
Zuberoa dantzan batuko da berriz 'Aitzina Biga' ikusgarrian

Aitzindariak elkartea Aitzina Biga ikuskizuna prestatzen ari da. Ehun parte-hartzailetik gora izango dira dantzan, musikan, antzerkian, kantuan eta bertsotan apirilaren 19an Maulen aurkeztuko den ikuskizunean. Uztaila bitarte, beste lau emanaldi izango dira: Miarritze, Arrasate,... [+]


Nagore Tamayo
"Dantza eszena zuritu edo edukiz hustu dela sentsazio orokorra da"

Azaroan estreinatu zuen bere lehenengo lana Nagore Tamayo dantzariak (Tolosa, 2000): Nondik abiatu inora izena du, eta Natalia Belén dantzariarekin batera gorpuztu du. Bere herrian egin dugu hitzordua, Zumardi Handian.


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


2024-12-16 | dantzan.eus
Iurretako emakumeek 1995ean soka-dantza plazaratu zutenekoa

Iurretan 1995ean andreek soka-dantza nola plazaratu zuten idatziz jasoa du Jon Irazabalek. Izan ere, 1837ko San Migel jaietan emakumeek osatutako aurreskua dantzatu zela ikusita, arrasto haiei jarraika, kopla doinuz lagundutako soka-dantza ikasi eta kaleratu zuten Iurretako... [+]


2024-11-29 | Mikel Serrato
Aramaixo dantzan
MULTIMEDIA - dokumentala

1950eko hamarkadan hasi ziren Lagun Artean dantza taldea osatzen Aramaion, Ramon Ormaetxearen gidaritzapean. Dokumentalean jaso dituzte taldearen ibilbidea, taldeko kideen testigantzak, argazki zaharrak eta egungo irudiak bilduta. 2023ko abenduaren 30ean estreinatu zuten... [+]


Ez da efimeroa, ez, euskal dantza-hizkuntza

Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]


Eguneraketa berriak daude
Bi haur Palestinako banderarekin
Aste honetan zenbaki berezia: Genozidioa gelditzeko, Israeli boikot
Herrien arteko elkartasunari gure aletxoa jarri nahi izan diogu. Euskal Herritik, euskaraz, herrien munduaren alde. Geldigaitza dirudien basakeriaren aurrean, duela bi urte bezala, ahotsa altxatzeko beharra sentitu dugu.