Begira gaudelarik pasatzen den hori


2023ko uztailaren 07an - 10:50
Argazkia: Dani Blanco / ARGIA CC BY-SA
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Otempodiz
Ertza dantza konpainia
Uztailaren 2an Irisarrin (Nafarroa Beherea), EHZ festibalean.

-----------------------------------------------------------------

EHZn inoiz egon denak badaki zer den igandea. Egitarauak zer ekarriko, hor egoten gara gu. Aurten, euriak furgonetaren estalpean egotera gonbidatu gaitu, baina atertu orduko berriz itzuli gara festaren muinera. Txaranga batek alaitzen ditu azken gaupaseroak. Kafea eskuan, frontoiaren erdian den bikoteari so jarri naiz ni. Bi gizon. Beltzak biak ala biak. Bakoitzak bere modura, baina estilo bera daramate gainean, orrazkera bera ere bai. Aurpegi serioa dute, eta lepotik beherako gorputz atalak baino ez dituzte mugitzen. Elkarri begiratzen diote. Urruntzen dira, eta atzera gerturatzen. Elkarri heltzen. Begirada ezerezera. Zeri begira daude? Zer da kontatu nahi digutena?

Ertza konpainiaren Otempodiz ikuskizuna dela jakin dut gero. Fenias Nhumaio eta Deissane Machava dira dantzariak, Mozambiketik etorriak. Nik doinu afrikarrez bezala sailkatu ditudan abestien erritmora mugitzen dira. Hasieran, estilo garaikidetik jo dute, porté-ak eta itzulipurdiak lurretik. A, beno, istorio homoerotiko bat da, pentsatu dut. Baina gero ez. Gero istorio tristeago bat bururatu zait. Plaza osoa dute begira (eta denak gara zuriak bi beltzeei begira) eta gutako bakoitzak kontakizun bat sortu duelakoan nago.

Bukatu da beste kanta bat, eta hurrengoarekin jantzita daramaten monoaren goiko aldea kendu dute. Uuuuuuuuuu bakan batzuk ere entzun dira lotsati. Horiek beste pelikula bat muntatuko zuten mozanbiketarren soin biluzia ikusita. Alaiago ari dira orain, muskulu denak muturreraino bihurritzen dituzte, eta txaloez lagundu diegu tragoa lurrean utzita. Txiribueltak airean dira orain, eta atsegina da irribarrez ikustea dantzariak. Baina ulertu gabe geratu naiz amaitu orduko.

Denborak dio. Otempodiz. Antza, denboraren alegoria bat irudikatzen dute, zer den han denboraren joana, eta zer hemen. Dantzak horren gainean duen botera ekarri nahi dute plazara. Ez da gustatu ez zaidanik, ulertu nahi eta ezin horrek oztopatu dit behar bezala gozatzea. Agian horrenbeste tematu naiz ulertzen zeri begira ari ziren haiek, zeri ari ginen gu begira, eta ihes egin digu denborak konturatzerako.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Dantza
Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


2025-05-22 | dantzan.eus
80-90 urte bitarteko dantzariz osatutako euskal dantza taldea

Adina ez dela dantzan aritzeko oztopo agerian utzi dute Errenteria-Oreretako Beti Bizkor elkarteko euskal dantza taldeko kideek. Dantzaren onurak argi erakusten dituen testigantza esanguratsuak jaso ditu Ikerne Zaratek Oarsoaldeko Hitzan argitaratutako Adina ez dadin ekiteko... [+]


Pepi Arrospide: “Batzuetan pentsatzen dugu ongi egoteko gimnasiora joan behar dela, baina euskal dantzak hori dena ematen dizu”

Biteri Kultur Etxean egin dugu zita Pepi Arrospiderekin (Hernani, 1952). Izaskun Auzmendirekin (Arribe, 1964) agertu da, biak San Joan konpartsako kideak. Telefonoa. Auzmendirena da, hizketan hasi da, baina Arrospide adi-adi dago. Ia sartu da telefonora bera ere. Segituan... [+]


2025-05-06 | dantzan.eus
Aukerarik izan ez zuten emakumeek plazaratuko dute Legazpin ezpata-dantza

“Guk entseatu egiten genuen, mutilei erakusten genien, parrilarako laguntza behar zutenean hor egoten ginen, baina gero sekula ere ez genuen dantzatzen plazan, ezta burutik pasa ere”. Oihane Auzmendi Iturbe (Legazpia, 1977) Sustraiak dantza taldeko dantzaria da,... [+]


2025-04-01 | dantzan.eus
Zuberoa dantzan batuko da berriz ‘Aitzina Biga’ ikusgarrian

Aitzindariak elkartea Aitzina Biga ikuskizuna prestatzen ari da. Ehun parte-hartzailetik gora izango dira dantzan, musikan, antzerkian, kantuan eta bertsotan apirilaren 19an Maulen aurkeztuko den ikuskizunean. Uztaila bitarte, beste lau emanaldi izango dira: Miarritze, Arrasate,... [+]


Nagore Tamayo
“Dantza eszena zuritu edo edukiz hustu dela sentsazio orokorra da”

Azaroan estreinatu zuen bere lehenengo lana Nagore Tamayo dantzariak (Tolosa, 2000): Nondik abiatu inora izena du, eta Natalia Belén dantzariarekin batera gorpuztu du. Bere herrian egin dugu hitzordua, Zumardi Handian.


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


2024-12-16 | dantzan.eus
Iurretako emakumeek 1995ean soka-dantza plazaratu zutenekoa

Iurretan 1995ean andreek soka-dantza nola plazaratu zuten idatziz jasoa du Jon Irazabalek. Izan ere, 1837ko San Migel jaietan emakumeek osatutako aurreskua dantzatu zela ikusita, arrasto haiei jarraika, kopla doinuz lagundutako soka-dantza ikasi eta kaleratu zuten Iurretako... [+]


Ez da efimeroa, ez, euskal dantza-hizkuntza

Dantzaren munduan gabiltzanok askotan errepikatzen dugun ideia da dantza efimeroa dela. Elhuyar hiztegiak espainoleko "efímero"-ren ordaintzat ematen ditu honakoak: efimero, suntsikor, galkor, iragankor, iraungikor, ilaun. Ez dut gogoan nori irakurri nion... [+]


2024-10-30 | dantzan.eus
Euskal dantzako diplomarako lehen urratsak Ipar Euskal Herrian

Azken urteetan Lapurdiko kontserbatorioan euskararen eta diziplina tradizionalen presentzia handitu da eta euskal dantzako ibilbideari forma ematen ari dira; irailean hasi da lehen zikloa. “Herri Elkargoa sortu zen Iparraldean eta nahi zuten herri musika eta herri... [+]


Itzalari begira

MOOR KRAD

Nork: Ertza konpainiak.
Noiz: urriaren 3an.
Non: Getxoko Muxikebarri aretoan.

---------------------------------------------

Bi urte atzera izan nuen Moor Krad obraren berri; hain zuzen, Ertza konpainiako kideek dantza pieza sortu eta estreinatu zuten... [+]


Eguneraketa berriak daude