Autolesioak ugaritu egin dira nerabeen artean
Ez dute asmo suizidarik eta ez dute zertan buruko gaitzen bat izan: autolesionatzea min emozionala gestionatzeko modua da hainbatentzat. Adin txikikoen %20ak bere buruari min fisikoa eragin dio edo eragiten dio, eta nerabeek dituzten bost osasun arazo nagusien artean dago jada, Osasunaren Mundu Erakundearen arabera.
Gorputzean ebakiak edo erredurak eginez, zerbaiten aurka kolpeak emanez, norbere buruari hozka edo harramazka eginez... autolesioa praktikatzen duten nerabeen gehiengoak, kurioski, ez dio bere buruari min egin nahi, kontrakoa baizik: min emozionala askatzeko modua da, min fisikoak nolabait balio dio min sakonagoa estali eta sufrimendua erregulatzeko; ihesbide gisa funtzionatzen die, emozionalki gaindituta daudenean. Hala diote adituek. Izan daiteke egoera batek sortutako angustia edo estresari emandako erantzun puntuala (mutil-lagunak edo neska-lagunak utzi duelako, azterketa bat duelako...) edo ohitura hartu eta joera errepikakorra bihurtzea (arriskua areagotuz).
Profil zabalduena 15-19 urte arteko neskak diren arren, pandemiaz geroztik asko handitu da autolesionatzen diren gazteen kopurua, eta berrikuntza da ez direla buruko patologiaren bat duten pazienteak, eta gero eta gazteagoak direla gainera.
“Inori ez zaio gustatzen sufritzea eta emozio negatiboak sentitzea, baina helduarorantz goazen heinean sufrimendua erlatibizatzeko eta asimilatzeko mekanismo kognitiboak garatzen goaz, eta nerabezaroan ez daudenez hain garatuta, sufrimenduaren aurrean bestelako ihesbideak bilatzen dituzte -dio El Salton elkarrizketatu duten psikiatrak-. Gaizki zaudela komunikatzeko modua ere bada batzuetan: sentitzen dutenari hitzak jarri ezin diotenean, gorputzaren bidez adierazten dute”.
Zer egin eta zer ez egin
Etxean edo inguruan halakorik antzemanez gero, zer egin jakiteko profesionalen aholkuak ere bildu dituzte El Salton: ez eman iritzirik autolesioen inguruan, ez adierazi gaitzespenik egiten ari denaren aurrean, ez agindu zauriak eta orbanak erakusteko (oso ohikoa da gurasoen artean, baina batzuentzat oso pribatua da), ez debekatu edo esanarazi ez duela berriz egingo, ez sentitu errudun eta ez sentiarazi errudun, ez esan arreta deitzeko egiten ari denik. Bai galdetu zein kezka dituen eta nola sentitzen den, entzun eta helarazi laguntzeko zaudela, dituen emozioei garrantzia eman, jakinarazi ez dela porrot bat eta egoera konponduko dela transmititu.
Osakidetzako administraria eta ZIU mugikorreko medikua dira Sara Ruilope eta Uruko Blanco, hurrenez hurren. Osakidetzako Larrialdi Zerbitzuen egoeraren inguruan hausnartu dute Aiaraldea Komunikabidearekin.
Elizondoko osasun etxeko medikuaren bulegoan ez da medikurik izan gaur. Lehen eguna dute herrian sendagilerik gabe eta kezkatuta daude. Bizilagunak Baztango Osasun Plataforman batzartzen hasiak dira eta asteazkenetan protesta egiten dute kalean egoera salatzeko.
Amarengandik hurbil bizitzea gustatzen zaie. Ez dira urrutira joango santio-belarraren (Jacobaea vulgaris) haziak, eta haiengandik jaiotako landareak, familia osoa, amaren eta amonaren aldamenean hazi eta biziko dira. Familia tzarra, izan ere landare bakoitzak sasoi batean... [+]
"Kaixo Garbiñe! Asko gustatzen zait egiten duzuna. Ugalkortasunarentzat sendabelar baten bila ari naiz baina zure liburuan ez dut aurkitu. Bizi naizen lekuan inork ez daki horri buruz”. Mezu hori jaso nuen hilabete dela Instagrameko pribatutik eta eragin... [+]
Osatu dira, horretarako bitartekoak jarri, eta nahiko azkar. Ze lasaitua, dena isildu denean. Baina balantza handia izan da, eta begien atzean izu bat gehiago pilatu zaie, uneren batean pentsatu dutelako, gainera, agian, ez zirela inoiz itzuliko, edo ez guztiz. "Pasa... [+]
204 lagunek beren buruaz beste egin zuten iaz Hego Euskal Herrian, datu ofizialen arabera. Suizidatzeko arriskua izan dezakeen jendearen jarraipenean jartzen dute indarra administrazioen protokoloek. Suizidioaz egoki informatzearen garrantzia ere azpimarratu dute, Suizidioa... [+]
Imanol Pradales lehendakariak eta Alberto Martínez sailburuak gidatuta ostegun honetan bildu zen Bilbon osasun publikoari buruzko mahaia. Bertan izan ziren, halaber, osasunaren sektoreko eta euskal gizarteko eragile ugari.
Astelehen arratsalde eta gauean ez zen medikurik egon Laudioko Etengabeko Arreta Gunean. Irailean ere ez da bermatuta egongo mediku baten presentzia egunero Laudio eta Amurrioko Etengabeko Arreta Guneetan, gabezia aurreko hilabeteetan bezain nabarmena izango ez den arren.
Udaldian, erretiratuok ez ohi dugu opor goserik, eta patxadaz aztertu ahal ditugu gure inguruko gorabeherak. Hori dela-eta, gai batzuek harriduraz harrapatu naute, eta honako hauek dira.
Espainia. Eurokopak eta Olinpiar Jokoek uda osoa bete dute. Aldez aurretik, esan behar... [+]
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Laudioko kaleak hartu zituzten larunbatean 1.300 herritarrek, SOS Aiaraldea plataformak deitutako eskualdeko mobilizazioan. Iragan ostegunean behar bezalako mediku-arreta ez jaso ostean herritar bat zendu izanak piztu du protesta, baina eskualdeko plataformak Osakidetzaren... [+]
XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]
Hil arte bizirik sentitzearen beharraz ari da Olatz Mercader. Gaixorik egon izan delako bere bertsio gutxitua hurbilegi ikusi duenak badaki zein garrantzitsuak diren konpromisoa, grina eta desioa.