Autolesioak ugaritu egin dira nerabeen artean
Ez dute asmo suizidarik eta ez dute zertan buruko gaitzen bat izan: autolesionatzea min emozionala gestionatzeko modua da hainbatentzat. Adin txikikoen %20ak bere buruari min fisikoa eragin dio edo eragiten dio, eta nerabeek dituzten bost osasun arazo nagusien artean dago jada, Osasunaren Mundu Erakundearen arabera.
Gorputzean ebakiak edo erredurak eginez, zerbaiten aurka kolpeak emanez, norbere buruari hozka edo harramazka eginez... autolesioa praktikatzen duten nerabeen gehiengoak, kurioski, ez dio bere buruari min egin nahi, kontrakoa baizik: min emozionala askatzeko modua da, min fisikoak nolabait balio dio min sakonagoa estali eta sufrimendua erregulatzeko; ihesbide gisa funtzionatzen die, emozionalki gaindituta daudenean. Hala diote adituek. Izan daiteke egoera batek sortutako angustia edo estresari emandako erantzun puntuala (mutil-lagunak edo neska-lagunak utzi duelako, azterketa bat duelako...) edo ohitura hartu eta joera errepikakorra bihurtzea (arriskua areagotuz).
Profil zabalduena 15-19 urte arteko neskak diren arren, pandemiaz geroztik asko handitu da autolesionatzen diren gazteen kopurua, eta berrikuntza da ez direla buruko patologiaren bat duten pazienteak, eta gero eta gazteagoak direla gainera.
“Inori ez zaio gustatzen sufritzea eta emozio negatiboak sentitzea, baina helduarorantz goazen heinean sufrimendua erlatibizatzeko eta asimilatzeko mekanismo kognitiboak garatzen goaz, eta nerabezaroan ez daudenez hain garatuta, sufrimenduaren aurrean bestelako ihesbideak bilatzen dituzte -dio El Salton elkarrizketatu duten psikiatrak-. Gaizki zaudela komunikatzeko modua ere bada batzuetan: sentitzen dutenari hitzak jarri ezin diotenean, gorputzaren bidez adierazten dute”.
Zer egin eta zer ez egin
Etxean edo inguruan halakorik antzemanez gero, zer egin jakiteko profesionalen aholkuak ere bildu dituzte El Salton: ez eman iritzirik autolesioen inguruan, ez adierazi gaitzespenik egiten ari denaren aurrean, ez agindu zauriak eta orbanak erakusteko (oso ohikoa da gurasoen artean, baina batzuentzat oso pribatua da), ez debekatu edo esanarazi ez duela berriz egingo, ez sentitu errudun eta ez sentiarazi errudun, ez esan arreta deitzeko egiten ari denik. Bai galdetu zein kezka dituen eta nola sentitzen den, entzun eta helarazi laguntzeko zaudela, dituen emozioei garrantzia eman, jakinarazi ez dela porrot bat eta egoera konponduko dela transmititu.
Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.
Lanez lepo harrapatu dugun arren, eskuzabal hartu gaitu Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak; elkarrizketarako aurrez adostuta genuen denbora luzatzen utzi digu, luze jo baitu solasaldiak. Karguan urtebete egin duelarik, berrikuntzaz aritu gara Begoña Pedrosarekin,... [+]
Langileak kexu agertu ziren ekainaren hasieran. Fernando Domínguez Nafarroako Osasun kontseilariak erantzun zien "euren eskuetan" zegoen guztia egiten ari zirela, baina baliabideak "mugatuak" zirela.
Gasteizko Lan arloko bigarren auzitegiak ebatzi du SIS Electricidad enpresarentzat lan egiten zuen eta 2019an hil zen behargina amiantoak eragindako minbizi batengatik hil zela. Udal galdarak konpontzeaz arduratzen zen elektrikaria, eta 1999tik 2017ra lan egin zuen enpresa... [+]
Hainbat urtetan jarduera hezitzaileak gazteleraz jaso ostean, bi urte direla Zabalgana ikastetxeak euskara hutsean ematea eskatu zion auzoko osasun zentroari. Osasun zentroko arduradunek diote ez dutela horretarako baliabiderik. Osakidetzak egoera ikasturte honetan... [+]
Maiatzaren 27an Frantziako Estatuko Legebiltzarrak onartu zuen heriotzarako laguntza baimentzen duen legea. Askok aurrerapen humanistatzat jo arren, lege berri honek kezkak piztu ditu pertsona ezinduen eskubideen aldeko mugimenduetan. Gaur egungo gizarteak ez badizkie pertsona... [+]
Hautaketa prozesuetako kudeaketa “geldirik edo kaosean murgilduta” dagoela diote elkarretaratzearen deitzaileek.
Osasungintza publikoaren aldeko Olatu Txuria plataformak deituta, osasun etxe duin baten eta osasungintza publikoaren aldeko manifestazioa egin dute Martuteneko, Txomiñeneko eta Loiolako bizilagun ugarik, auzo horietako kaleetan zehar. Hiru auzoetako eta hiriko beste auzo... [+]
Berrehun lagun hurbildu dira Baztango Osasun Plataformak deituriko elkarretaratzera eta bizikleta martxara.
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
Faltan Botatzen Dugu plataformak eman du gertakariaren berri, eta zaintza aringarrien zerbitzuaren "egoera kritikoa" salatu du. Medikuak haren kontakizuna argitaratu du sare sozialetan, eta jakinarazi du lana utzi duela denbora batez: "Ezinezkoa zait baldintza... [+]
Debekua uztailak 1ean sartuko da indarrean hainbat espazio publikoetan, hondartzak edo parkeak kasu. Araua errespetatzen ez duten herritarrei 135 euroko isuna jarriko diete.
Aspaldian Irunen ikusi den manifestaziorik jendetsuenetakoa izan da larunbatekoa, Bidasoako ospitaleko zerbitzuak desegitearen aurka. Besteak beste, larrialdi pediatrikoak, haur eta gazteentzako psikiatria zerbitzua eta urologia ezabatu dituzte, eta agerikoak dira ondorioak... [+]
Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.
