Indarkeria matxistari buruzko testigantzak jasotzeko Instagram kontua 2024ko azaroan jarri zuen abian emakume talde anonimo batek. Espainiako Estatuan Cristina Fallarás kazetariak abiatutako #Cuentalo egitasmoan oinarritu dira. Emakumeek, testigantza anonimoen bidez, bortizkeria obstetrikoa, instituzionala, mendekatze kimikoa, haurtzaroko sexu gehiegikeriak, eta eraso fisiko nahiz psikologiak salatu dituzte.
“Zoritxarrez akosoarekin loturiko bizipen ugari izan ditut ene 37 urteetan zehar baina gertakizun batek bereziki barrenak apurtzen dizkit. Donostiko taberna ezagun batean lan egin nuen garai batean 20 urte nituenean eta ostiral goiz baten bertako tabernari matxirulo sexista baten ohean esnatu nintzen bularrak eta gerrialdea beltzunez beteta. Korrika eta izututa atera nintzen bertatik. Hurrengo hilabeteak VIH-ren eta beste ETS-n frogak egitera, haurdunaldikoak...”. Horrela hasten da emakume batek idatzi duen testigantzetako bat. Hamarnaka kontakizunen artean ale bat baino ez da.
Hala Bedi irratiak elkarrizketa egin die egitasmoaren sortzaileei, beti ere anonimotasuna mantenduta. Elkarrizketa horretan esandakoak jaso ditugu artikulu honetan. Emakume taldeak bi elkarrizketa baino ez ditu eskaini, bata Berria-ri, eta bestea, Hala Bediri.
Azaroaren 20an ireki zuten kontua Instagramen, @denuncias_euskalherria izenean. Cristina Fallarás kazetariaren #Cuentalo kontuan oinarritu dira, eta hor Euskal Herriko informazioa eskuratzea oso zaila zelakoan, bertako testigantzak errazago jasotzeko bidea ireki dute. Herrika daude antolatuta salaketak, euskaraz eta gaztelaniaz egindakoak. Orain arte (Hala Bedik elkarrizketa urtarrilaren 9an argitaratu zuen) ia 500 testigantza jaso dituzte, kontuak 10.000 jarraitzaile ditu eta bost milioi bisita.
Helburua nazioartean ireki diren hainbat konturen berbera da: emakumeek bizitzaren momenturen baten bizitako bortizkeriak eta erasoak jasotzea, emakume horiei ahotsa ematea haien konfidentzialtasuna mantenduta.
Mehatxuak jaso dituzte
Emakume taldeak denbora librean kudeatzen du kontua eta testigantzak mezu pribatu bidez jasotzen dituzte Instagram plataforman bertan. Helbide elektronikoa erabiltzeko aukera ere badago. Kudeatzaileak irakasleak, gizarte-hezitzaile eta -langileak dira, gehienak amak.
Hainbat motatako indarkeriak kontatu dituzte: bortizkeria obstetrikoa, instituzionala, mendekatze kimikoa, haurtzaroko sexu gehiegikeriak, eta eraso fisiko nahiz psikologiak. Harrigarriena egin zaie biktimak elkarren artean identifikatuta sentitzen direla eta kontakizunetan bat egiten dutela. Elkarrizketatuaren ustez, “dirudienez erasotzaile askok patroiak errepikatzen dituzte, nahiz eta beti ez den horrela”. Azaldu dute oihartzun handiena izan dutenak izan direla biktima bat baino gehiago duten erasotzaileei buruzko testigantzak.
Kontua ireki zutenean, “oraindik mugimendu sozial honek eragin handirik ez zuenean”, erasotzaileen mehatxuak jaso zituztela esan dute, baita Ertzaintzarena ere. Ez dute mehatxuen xehetasunik eman. Batez ere lehenengo egunetan gertatu zirela diote.
Zama arintzeko bide bat
Testigantzak jasota, memoria kolektiboa sortzen ari direla diote, emakumeek gaur egun jasaten duten eta mendetan jasan duten indarkeriarena.
Erronkei dagokienez, taldearen ustez kontuak lortu du emakumeentzat eremu seguru bat sortzea haien esperientziak elkarbanatu ahal izateko. Kontuaren helburu bakarra ez da emakumeak ohartaraztea, hau da, balizko arrisku egoerak eta indarkeria identifikatzen laguntzea; baita ere gertaera traumatikoaz besteekin hitz eginda arindu emozionala hartzea, zama gainetik kenduta: “Komunitate solidarioa ari gara sortzen, elkar babesten dugu”.
Harago iritsi nahi dute, eta bi erronka aipatu dituzte: baliabide gida bat sortzea eta arrakala digitala bizi dutenengana beste modu batez ailegatzea.
Akusazioa onartu, eta eragindako kalteengatik, kalte ordainak ordaindu dizkio: zigorra jaitsi diote, eta, beraz, ez du kartzelara sartu beharko. Beste gizon batek aitortu du bost urtez bikotekideari sexu abusuak egin zizkiola: zigorra jaitsi diote hamahiru urtetik laura, eta... [+]
Erasoa Loinatz jaietako azken egunean gertatu zen. Goierriko Itaiak elkarretaratze bat antolatu zuen gertakaria salatzeko.
Hiru gizonetatik bi adin txikikoak dira eta epaitegian deklaratu dute. Hirugarrenaren bila ari dira.
Bizkaiko Lurralde Auzitegiak hamahiru urte eta sei hilabeteko kartzela zigorra ezarri ostean, zigorra berretsi du EAEko Auzitegi Nagusiak. Lópezek helegitea aurkeztu zuen sententziaren aurka, haren errugabetasun presuntzioa eta defentsarako eskubidea urratu zirela... [+]
Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]
2023ko abenduan notizietara salto egin zuen Gernika-Lumok: bertako saskibaloi entrenatzailearen kontrako salaketa bat zegoen sexu eraso jarraituak egitearren. Sare Feministaren izenean, zurrunbilo mediatikoan murgildu zen Apraiz.
Gipuzkoako auzitegi baten arabera 2016 eta 2018 urteen artean bost aldiz bortxatu eta beste hainbat sexu eraso zein tratu txar egin zizkion, neskak 12-14 urte zituenean. Gizonari hamasei urte eta hiru hilabeteko kartzela zigorra eta kalte ordainetan 50.107 euro ordaindu beharra... [+]
Hemezortzi hilabeteko kartzela zigorra ezarri dio epaitegiak, baina ez du zigorra bete beharko. Azken hamarkadan, dozenatik gora emakumek salatu dute aktore frantziarraren sexu erasoen biktima izan direla. 2021ean Les volets verts filmaren grabaketan eraso ziela salatu zuten bi... [+]
Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.
Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]
Ostegun gauean emakume bat bortxatzea egotzita atxilotu zuten gizon bat larunbatean. Gizona kasua argitu arte zaintzapean dago. Mobilizazioa egin du Itaiak astelehenean 18:30ean, Baionako Herriko Etxean, eta horren erantzukizuna azpimarratu du.
Hamaika eraso Uztaritzeko (Lapurdi) San Frantses Xabierko ikastetxe katolikoan gertatu ziren, beste biak Domintxaineko (Zuberoa) ikastetxe katolikoan eta Angeluko (Lapurdi) San Josepe ikastetxe publikoan. Uztaritzeko ikastetxean ikasitako bost gizonek beren testigantzak eman... [+]
Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]
11 adin txikikori sexu erasoak egiteagatik 85 urteko kartzela zigorra galdegin du Gipuzkoako fiskaltzak. Astelehenean hasi da epaiketa eta gutxienez martxoaren 21era arte luzatuko da.
Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.