Antidepresiboen preskripzioak gora egin du pandemiaren ondorioz
Antidepresiboen kontsumoa aztertuta, Euskal Autonomia Erkidegoan COVID-19aren pandemiak sintoma depresiboen intzidentzia handitu zuela ondorioztatu du ikerketa batek. Halaber, azterlanak nabarmendu du herritarren osasun mentala arazo fisikoekin batera artatzearen garrantzia, bai eta osasun sistemak horren arabera egokitzearena ere. Euskal Herriko Unibertsitateko eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko ikertzaileek parte hartu dute ikerketan, eta Healthcare aldizkarian argitaratu dute.
2018ko martxotik 2024ko otsailera bitartean Euskal Autonomia Erkidekoan egin ziren antidepresiboen preskripzioak aztertu dituzte, bi urteko hiru alditan banatuta: pandemia aurrea, pandemia eta pandemia ostea. Ikusi dute pandemiaren bi urteek eragin nabarmena izan zutela antidepresiboen preskripzioan, batez ere 40 urtetik beherako emakumeen artean. Ikertzaileek nabarmendu dutenez, pandemian emakume gazteek ongizate emozionalean pairatutako inpaktu handiagoa izan liteke zaintzailearen rolaren ondorio, eta osasun sektoreko zaintza zereginen feminizazioaren ondorio, karga emozional handiagoa dakartelako. Frantzian ere antzeko emaitzak izan dituzte: antidepresiboen preskripzioen gorakada pandemian emakumeen artean, pandemia aurreko aldiarekin alderatuta.
Ikertzaileen arabera, emakume gazteek ongizate emozionalean pairatutako inpaktu handiagoaren atzean rol zaintzailearen ondorio izan daiteke
Bestalde, ikusi dute, COVID-19aren pandemia neurri handi batean atzean utzi ondoren, adin talde guztietako gizonek eta emakumeek (20 urtetik beherako gizonak izan ezik) sintoma depresiboen intzidentzia handiagoa izan dutela. Ikertzaileen arabera, analisiak detektatu du pandemiaren epe luzerako inpaktua handia izan dela biztanleriaren osasun emozionalean, hainbat faktoreren ondorioz. Litekeena da herritar gehienek nozitu zuten bakartasun sozial luzeak ondorio iraunkorrak eragin izana pertsonek elkarreragiteko duten moduan eta besteekin konektatuta sentitzeko eran. Gainera, pandemiaren inpaktu ekonomikoak (hala nola lana galtzea edo finantza segurtasunik eza) jarraitzen du eragiten pertsona askoren osasun mentalean.
Bestetik, ikertzaileek gaineratu dutenez, pandemian etengabeko estres egoeran egon izana izan liteke epe luzera biztanleriak nozitutako sintoma depresiboen intzidentzia handiago horren arrazoi nagusietako bat.
Azterlanaren muga bat ere aitortu dute egileek: antidepresiboen preskripzio berriak ez zaizkiela egiten bakarrik sintoma depresiboak dituzten pazienteei, eta farmako horiek agintzen direla bestelako kasu batzuetan ere, hala nola antsietatean, insomnioan edo min kronikoan.
Irailetik mediku euskaldunik gabe daude Elizondoko (Nafarroa) herritarrak. Horrez gain, udan medikurik gabe geratzearen beldur da Baztango Osasun Plataforma. Ekainaren 4an, bizikleta martxa egingo dute herrian.
Sare sozialetako argitalpen baten bidez, otsailaren 23an, Ane Santesteban txirrindulariak (Errenteria, Gipuzkoa, 1990) endometriosia daukala iragarri zuen. Diagnostikoak lagundu egin dio ulertzen zergatik batzuetan gaizki sentitzen den bizikletan: “Kisteak aldaka okertzea... [+]
Sindikatuak salatu du apiriletik ez dela haurrik artatzen larrialdietan. Ohartarazi du “aspalditik” ari direla zerbitzuak gutxitzen, ez bakarrik pediatrian. Maiatzaren 16an, 14:00etan, kontzentrazioa egingo dute ospitaleko sarreran.
“Pantailak utzi erronka” hasi dute, maiatzaren 13tik 22ra, Ipar Euskal Herriko 25 eskolak eta 2.445 haurrek. “Hasi aitzin, beldurra dute gazteek, ez direlakoan desafioa betetzera helduko. Gero, indar kolektiboak hartzen du gain”.
Andrea Velasko dietista eta nutrizionistak elikaduraren bidez menopausiak eragindako aldaketak kudeatzeko zenbait gako eman ditu.
Pandemiak agerian utzi ditu, bere gordintasun osoan, zaharren, haurren eta dependentzia egoeran dauden herritarren arreta-eredu neoliberalaren ondorioak. Konfinamendu garaian loratutako diskurtso kritiko eta alternatiba komunitarioak sendotzeko unea da orain”. Horrela hasi... [+]
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]
Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira nitrogeno dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]