Amaia Astobiza Elhuyarren dabil hizkuntzalari lanetan, eta Federiciren lau liburu euskaratu ditu Katakrakerako. Noizean behin Hordagon ere ibiltzen da, testuak zuzentzen.
Ana Uriarteren alaba da. Zornotzaren handitzearen aldaketak bizi zituen haurtzaroan, kalekumea zela. Kimika ikasketak egiten hasi zen arren, ibilbide ezberdinari eutsi dio bizitzan eta hiztegigintzan ari da lanean. Zornotza-Usurbil ardatza astean hirutan egiten du. Errepidea, estresa, denbora eta arriskua. Kapitalismoaren ereduaren kontraesanen materialtasuna sentitzen du momentu horietan. Bakardadea gustura bizi du eta, bere harridurarako, txakurrekiko erraztasuna duela jakin izan du duela gutxi; horrek autonomiarako tarte bat eman dio egunerokotasunean.
Haurtzaroan gure senaren gauza asko osatzen dira.
Hala pentsatzen dut nik ere. Ni Zornotzan hezia naiz, eta herri txikitik herri handira pasatzeko prozesua bizi izan nuen. Ikastolara joaten, kontziente nintzen nire auzokide asko kanpotik etorritakoak zirela; haiekin joaten nintzen txistua jotzen ikasten edo kalean jolasten nintzen. Amankomunean gauza gehiago nituela sentitzen nuen, gure familiak baserrietatik etorriak zirelako eta haienak ere landa eremukoan ziren, denok lurra oso gertu genuen eta munduaren parte bat konpartitzen genuen.
Udak xamurtasunez gogoratzen dituzu...
Udak Zornotzatik lau kilometrora zegoen baserri batean pasatzen genituen; izan ere, gurasoak baserrian jaioak ziren, nahiz eta umetan herrira bizitzera joanak ziren. Baserri garaiko oroitzapen pizgarriak baditut ere, batzuetan beldur ere banintzen, batez ere kortako iluntasunean marruka aritzen ziren behien beldur. Askotan familia zabala biltzen ginen, eta horren oroitzapen ona ere badut. Eta ez dut ahazten auzokideen artean egindako zementuzko igerilekua, haren inguruan sortzen zen giro alaia. Nahiko bakartia nintzen, eta amak Verdes liburu dendatik ekartzen zizkidan liburuak leiho bat ziren niretzat, berezi sentiarazten ninduten. Urte osoa dendako paperarekin forratuta uzten nituen.
Nola bilakatzen da Kimikan graduatua den pertsona bat Silvia Federiciren lau liburu euskarara ekarri dituen itzultzailea?
Amaren aholkuari jarraituz, letretarako nuen joera gerora lantzeko utzi eta zientzietako karrera bat hautatu nuen. Halere, unibertsitatean beste kontu batzuekin egin genuen topo: euskarazko irakaslerik ez, irakasle kaleratuak campusaren atarian, intsumisioaren gaia puri-purian… Ia konturatu gabe, beti geunden zerbaiten aurka borrokan. Ikasketekin aurrera jarraitzen nuen, baina estropezuka, eta ez nuen neure burua gai ikusten alor horretan ibilbide bat egiteko. Kimikako lehen zikloa gaindituta eta ikasketa haiek Eskozian urtebetez osatuta, Elhuyarren hasi nintzen lanean, eta geroztik hortxe jarraitu dut, hiztegigintzan, itzulpenetan, aholkulari lanetan…. Geroago Berdintasun teknikariaren masterra ere egin dut, eta orain Humanitate Digitalen graduondokoarekin nabil.
Nolanahi ere, duela bospasei urte bikote harreman batek depresio handi batera bultzatu ninduen, eta handik ateratzeko borrokan ari nintzela, Federiciren liburu bat itzultzeko aukera iritsi zitzaidan; autoestimua txikitua nuen, eta hura berreskuratzen jarraitzeko bide gisa heldu nion itzulpenari. Hortxe abiatu zen Federicirekin eta Katakrakekin batera egin dudan ibilbidea.
Feminismoaren eztabaidetan sakontzeko aukera...
Hori da. Haurrak izan nituenean niretzat oso gogorra izan zen ikustea gizartearen parte handi batek niri zegokidala zainketen ardura gehiena uste zuela. Karga bezala bizi nuen, eta dezepzio handia hartu nuen momentuan. Une hartan feminismoa falta zitzaiguneko sentsazioa daukat.
Eta orain...
Zornotzako mugimendu feministan parte hartzen dut, ahal dudan neurrian. Adin eta ideologia desberdinetako jendea biltzen gara, eta oso emakume baliotsuz inguratuta nago. Batez ere herriko emakumeen beharrei begira lan egiten dugu.
Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori,... [+]
Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori, lurrari... [+]
Vicentek 76 urte ditu eta azken mende laurdena Kanaria uharteetan darama, Maspalomas herrian, 50 urteko bizialdian ezkutatu duen izatea haizatzen: homosexuala da. Ezbehar baten eraginez, Donostiara itzularaziko dute, eta zahar etxe batean sartuko. Atzera ere, armairuko ateak... [+]
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».
Jaizkibel konpainia berdinzaleak ekintza berezia egin du Hondarribiko alardearen egun honetan. Gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako planteamendu batzuk jar ditzala eskatuz.
Euskal Herriko LGTBI komunitateko hamar pertsonak armairutik nola atera ziren kontatzen dute, baita euren orientazio sexualak eta genero identitateak euren bizitzan zer-nolako eragina izan zuten ere.
Ondokoak dira protagonistak: Beñat Olea komikigilea, Aitzole Araneta... [+]
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]
Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]
Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko.
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]