Ahuntz esnearekin egindako xaboi artisauak
Lasako Yon Hourcadek abiatutako proiektua da Akiloukap. Beren buruentzat kamisetak eta txapelak egiten hasi ziren lehenik, bere etxola, inguruko mendiak eta ahuntzak irudikatuz. Baina ingurukoei arropak gustatu eta eskatzen hasi zitzaizkiela ikusita, proiektua zabaltzea pentsatu zuen. Duela urtebetetik, berriz, bestelako egitasmo bat ere gehitu diote Akiloukapi: etxeko ahuntzen esnearekin xaboi artisauak egiten hasi dira.
“Ahuntzak nituen lehenagotik eta beti egin nahi izan dut zerbait haiekin, horrela bururatu zitzaidan xaboiak egiten hastea”, azaldu du Hourcadek. Galtzen ari den antzinako pirenaika arrazarekin egiten du lan Lasako gazteak; Frantziako Estatu osoan 4.000 buru inguru besterik ez omen dago. “Ez du esne gehiegi ekoizten ahuntz arraza honek, baina xaboiak egiteko ezaugarri aproposak ditu: kalitate handiko esnea da urin asko duelako, eta hori oso ona da larruko eritasunak lasaitzeko”, dio ekoizleak.
28 ahuntzeko taldea du Hourcadek, urte osoan mendian libre. “Pirenaika oso landa-arraza da, mendian egoten da urte osoan, eta oso onak dira gure zelaiak garbi mantentzeko”. Hain zuzen, horixe zen gaztearen helburu nagusietakoa proiektua abiatzerakoan: “Mendiak pixkanaka husten ari dira Iparraldean, eta hori asko ari da nabaritzen, lurrak sasitzen baitira. Su eman beharrik gabe, gure ahuntzek bazter horiek guztiak garbitzen dituzte”. Arraza balorizatzeko asmoz, gainera, inguruko beste ahuntzain batzuekin elkarlanean ari da talde bat sortzen. Pirenaika arraza ezagutzera ematea eta haren inguruan sortutako aurreiritziak aldaraztea dute asmo.
Eskuz egindako xaboiak
Xaboien proiektua martxan jarri zuenean horiek egiteko gunea jarri zuen martxan Hourcadek etxean. “Antxumeek bi hilabete dituztelarik mendira igotzen naiz, ahuntzak goizetan jetzi eta arratsaldean egiten ditut xaboiak”, dio. Prozesu osoa eskuz egiten du, modu artisauean eta osagai guztiz naturalak erabiliz. Ahuntz esneaz gain, usain desberdinetako olio esentzialak, oliba olioa eta sosa kaustikoa daramate xaboiek. “Osagai biologikoak darabiltzagu horiek egiteko. Nik momentuz ez dut bio labelik, baina asmoa da horretara pasatzea”. Xaboiok larruarentzako propietate oso onak dituztela azaldu du gazteak, batez ere eritasunak dituztenentzat.
Ez du inguru hauetan pirenaika arrazako ahuntzen esnearekin xaboiak egiten dituen beste inor ezagutzen, ideia internetetik hartu zuen Hourcadek beste arraza batzuekin gauza bera egiten zutenengandik. Orain, akiloukap.fr webgunean saltzen ditu bere produktuak, eta otsailaz geroztik Nafarroa Behereko hainbat azokatara joaten da. Udara begira toki gehiagotara mugitu ahal izatea espero du.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]