“Afizioa ofizio bihurtu zaigu sagardotegiarekin”
Baztango sagar mota baten izena da eztibeltza, eztigorri eta eztixuriarekin hirukotea osatzen duena. Iaztik, baina, bertako kooperatiba baten izena ere bada Eztibeltza. Kirikoketa besta, Baztango sagarraren kultura eta Arizkungo Gamioxarrea dolaretxea bultzatzeko lanean urteak daramatzan Jo ala Jo kultur elkartearen "ahizpa" txikia da, nolabait, kooperatiba. “Iaz, Lekarozko Larraldea sagardotegia, Baztango bakarra, hertsi egin zen, eta hura erosteko aukera suertatu zitzaigun. Sagarraren bueltan genuen esperientziari eta gure bizitzei zentzua emateko parada ederra zen”, azaldu du Xabi Torres Letonak, kooperatibako kideak. Sagardotegiaz gain, Gamioxarreko dolaretxea ere kudeatzen du taldeak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
“Sagardotegia erosteko sos guti genuen. Orduan erabaki genuen hamalau lagunek elkartzea, kooperatiba sortzea eta denon artean erostea”, dio Torresek. Iazko ekainean sortu zuten Eztibeltza, eta abuztu bukaeran erosi zuten sagardotegia. Baztango sagardotegi bakarra zenak, gainera, historia berezia zuen. Duela 30 urte sortu zuten Larraldea, eta produkzioaren zati bat ekologikoan egiten zuen 1995etik. “Euskal Herrian sagardo ekologikoa egiten lehenetarikoa izan zen Lekarozkoa”. Eztibeltzak erreleboa hartu die orain: ekoizpen mistoa da egungoa ere, eta sagarrondoek inongo tratamendurik jaso ez arren, zertifikazioa ekoizpenaren erdiak du.
Hiru lagun ari dira soldatapean: Xabi Torres, Oianko Garde eta Marijo Indabere. Sare zabal baten babesean dihardute, dena den: “Jende asko dugu inguruan, gure logotipoaren azpitituluak dion bezala, ‘auzolanean egina’ baita hau”.
Baztango sagarren balioa
Aurten Baztango sagarrarekin egindako sagardoz bete dituzte kupelak. “Sagardotegiak ez du lursailik, baina inguruko jendearekin tratuak eginez lortu dugu nahikoa sagar. Erabiltzen ez diren sagardiak lokalizatu, eta haien jabeekin bildu gara”. Elizondon, Iruritan, Arizkunen eta Azpilikuetan bildu dituzte sagarrak, auzolanean.
Kooperatibak, bestetik, badu hektarea inguruko lursail txiki bat ere, eta ehun bat sagarrondo jarri dituzte, bertako barietateak denak. “Hemengo etxeetatik bilduak dira, eta guztira, Baztango 26 barietate daude hor”. Analisi genetiko eta organoleptikoak egiten ari dira, egun erregistratuta dauden barietateekin desberdintzeko. “Hemengo sagar ondarea ezaugarritzeko prozesua izanen da. Ea bihurtzen dugun Baztan bailara sagardogile eta sagardozale!”.
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]