“Adinka sailkatzen den mundua da literatura, eta guk partekatu egin nahi dugu”

  • Martxoaren 17an hasi eta hila bukatu bitartean, Literatura Plazara jaialdia egingo da Oiartzunen. Hirugarren urtez antolatu du egitasmoa 1545 argitaletxeak, bigarrenez bi asteko formatuan. "Literaturak plaza hartzea nahi dugu, partekatzen dugun zaletasuna ageri-agerian uzteko gure herrian", adierazi du Xabi Salaberriak Oiartzun Irratian.

Xabi Salaberria ezkerretan, Eneko anaiarekin, 1545 argitaletxean 2023ko martxoan. Dani Blanco / ARGIA CC-BY-SA

2025eko martxoaren 17an - 11:30
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Iaz otsail bukaeran egin bazen ere, martxoaren 8aren atariko, aurten osterako utzi dute Oiartzungo Literatura Plazara jaialdia. Baina iaz bezalaxe, bi astez luzatuko da egitasmoa eta horretarako egitarau oparoa osatu dute. Bi oiartzuar anaien 1545 argitaletxea dago honen guztiaren atzean; haur eta gazteei bideratutako lanetan ari dira batez ere, literaturaren eta filosofiaren artean zabuka. Xabi Salaberriarekin hitz egin du Oiartzun Irratiak eta ordu erdiko elkarrizketa horretan xehatu dituzte aurtengo Literatura Plazara jaialdiaren detaileak.

Kartela ikuste hutsak ageri-agerian uzten du lehen bihurrikeria. Izan ere, Literatura Plazara ipini bai, baina E gainetik idatzia ere badatorkio: Literatura Plazera. Plazatik plazerera, alegia. Biak jorratu asmo dituzte, Salaberriak kontatu duenez: "Literatura maite eta gozatzen dugunok, urtean behin bada ere, plaza hartu nahi dugu liburu bidez; hala, iruditzen zait badela aldarrikatzeko modu bat, kultura eta euskal literatura erdigunera eramatekoa. Plaza hartu eta partekatzen dugun zaletasuna ageri-agerian utzi nahi dugu".

Adin guztiei partekatuta

Salaberriak aitortu du urteen poderioz, hirugarren edizioa delako datorrena, "era kontzienteagoan" ari direla osatzen egitaraua adin guztiei begira. "Lehen gehiago zen haurrentzat ipuin kontaketa bat antolatzea, ondoren gazteentzako idazketa tailerra, helduentzako gauza diferenteak... Aurten baditugu denentzako moduko emanaldiak", adierazi du Salaberriak. "Nahita egindako esfortzu bat da".

Horretan ari dira lanean, ez bakarrik ziurtatzen adin guztientzako eskaintza dagoela, baizik eta, baita ere, adin guztietarako balio duten ekintzak daudela. "Adinka sailkatzen den mundua da literatura, eta guk partekatu egin nahi dugu, belaunaldi ezberdinen artean gozatu; hori probatuko dugu aurten", dio Salaberriak.

Bi hitzordu berezi denentzat

Adin guztietako herritarrak bildu asmo dituen ekintzak bi izango dira. Martxoaren 23an, goizean, Luma Kantaria liburuaz mintzatuko dira herriko irakurle talde diferenteak. Joseba Sarrionandiak idatziriko izen bereko testua, Ainhoari gutunak liburuan datorrena, berrargitaratu egin du 1545 argitaletxeak. Oiartzungo LH5-6, DBH eta helduen irakurle taldean, hiruretan landu berri dute liburua, eta, bakoitzak bere modura egin duenez, aukera izango dute galderak egiteko bai Sarrionandiari eta bai Idoia Beratarbide egileei.

Hurrengo ostiral arratsaldean, martxoaren 28an, "irakurketa festa herrikoia" egingo dute Kontzejupe plazan. Beste herri batzuetan-eta funtzionatu izan duelakoan, Oiartzunera eramango duten formatua izango da: taldetxoak osatu ondoren, 45 minutu emango dituzte elkarrekin irakurtzeko eta gero talde handian komentatu, partekatu edota gomendatuko dituzte liburuak. "Normalean bakarrik egiten den ekintza da irakurketa, baina orain binaka, hirunaka edo guraso batek lau-bost ume elkartuta egiteko modukoa da", adierazi du Salaberriak. Posible izango da, akaso, hiru urteko haur baten taldetxoan 80 urteko heldu bat ere egotea; "hau berria da, ez dakigu nola aterako den", esan du.

Gainontzeko zazpi hitzordu interesgarriak

Martxoaren 17an hasiko da Literatura Plazara egitasmoa, astelehen arratsaldez, LH3ko eta LH4ko irakur taldeei bideratutako ekintza banarekin: biek ala biek Nerea Loiola izango dute gonbidatu, azken hilean irakurri duten bere liburu banaz mintzatuko dira. LH2ko irakurle taldeak, berriz, martxoaren 24an izango du bere hitzordua, Amaia Egidazurekin, ilustratu eta idatzi duen Dotorea liburua izango dute hizketagai.

Baina solastatu ez ezik, praktikan jartzeko zitarik ere izango dute adin buelta horretako gaztetxoek. Martxoaren 22an, larunbat eguerdian, Yolanda Arrietarekin, 8 eta 12 urte arteko haurrentzat idazketa tailerra egingo da. Aurrez, Arrietak ipuin kontaketa saioa egingo du 4 eta 7 urte artekoekin.

Gazte helduxeagoek, 12 eta 18 urteko gazte eta nerabeek, martxoaren 29an izango dute haien hitzordua: Oier Guillanek eskainita, idazketa tailerra egingo dute Literaturan jolasa gauza serioa da goiburupean.

Solasaldiak ere izango dira, jakina. Bi egingo dira, eta biak asteazkenez: martxoaren 19an, asteazkenean, Uxue Alberdi eta Danele Sarriugarte idazleak hizketan ipiniko ditu Iratxe Retolazak, gidari lanak eginda, idazketa ibilbideez eta abarrez; eta martxoaren 26an, bestalde, pote filosofikoa egingo da Iñigo Martínezekin, bere Pantailen garaipena liburua oinarri hartuta, Olatz Mitxelenak gidatuta. Salaberriak jakitera eman duenez, hogei bat minutuko sarrera bat egingo du Martínezek, taldetxoetan jartzeko gero eta elkarrekin filosofatzeko patxada ederrean; ondoren, talde handian partekatuko dituzte botatako ideiak.

Egitaraua ixteko, azken ekintza, martxoaren 30ean egingo dute, igandez, Landetxen. Argitaletxeak kaleratu berri duen azkenengotariko liburu batean oinarritua izango da, PUF, Alaia Martinek idatzia eta Udane Ansak ilustratua. "Liburua aurkezteko modu bitxia izango da", Salaberriak jakitera eman duenez. Ainhoa Urien gai jartzaile ipinita, liburuaren egile Martinez aparte, Amets Arzallus eta Miren Artetxe ere bertsotan jarriko dira, liburuko gaiak harilkatzeko asmotan.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Joxe Austin Arrieta. Irabazlearen errelatoaren aurka
“Memoria-ariketa da ‘Palinpsestoa’, ahal izan dudan zorrotzena eta zintzoena”

Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


2025-06-04 | Lander Arretxea
“Galdera da lan batek noiz balio digun, ez geuk distira egiteko, baizik eta kolektibo gisa”

Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]


Trapu gorria, Arestiren omenez

Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


Haur irakurzaleek ere beren topaketa eguna izango dute

Dantza, xake edo kirol topaketak egiten diren bezalaxe, literatura gustuko duten haur eta gazteek ere zaletasuna partekatu, elkar ezagutu eta egunpasa ludikoa egiteko aukera izango dute, datorren igandean. Ikasturtean zehar elkarri gutunak idazten aritu diren 130 gaztetxo... [+]


Miren Amurizaren ‘Pleibak’, 111 Akademiako irabazle

Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.


2025-05-13 | ARGIA
Aurelia Arkotxa omenduko du aurtengoan Ziburuko Azokak

Ekainaren 7an izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarrekin antolatzen duten Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka. Seigarren edizio honetan Aurelia Arkotxa izango da omendua eta egitarau oparoa ezagutzera eman dute prentsaurrekoan. Ziburuko Azokaren uhina inguruko... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan I
Nor zen Jon Mirande?

Miresmen adina gaitzespen sortzen duen pertsonaia da, oraindik ere, Jon Mirande, hura hil eta 50 urte pasatxora. Karrikiri elkarteak eta Iruñeko Hizkuntza Eskola Ofizialak (IHEO) Jon Miranderekin dantzan izeneko jardunaldiak antolatu dituzte idazlearen jaiotzaren 100... [+]


2025-05-07 | Iñigo Satrustegi
Jon Miranderekin dantzan II
Zer egin Jon Miranderekin?

Aurreko tertuliako galderari erantzuteko beste modu bat izan zitekeen, akaso modu inplizituago batean, bigarren solasaldi honetako izenburua. Figura literarioaz gaindi, pertsonaia zalantzan jartzeko, edo, kontrara, pertsonaiaren testuingurua ulertzeko saiakera bat. Santi... [+]


Arnaut Oihernart
‘O.ten gaztaroa neurtitzetan’: nehor ere hura bezi

Orain denak aita santua baino frantziskotarrago bihurtu zaizkigunez, komeni da gogoratzea gure klasiko ez-sotanadunez. XVII. mendean izan zen bat, haren grazia zen Arnaut Oihenart. Eta ezin gaitezkeenez murgildu haren lan guztietan, gaur goretsiko dugu O.ten gaztaroa... [+]


2025-04-28 | ARGIA
Uxue Alberdiren “Hetero” liburuaren aurkezpenak emango dio hasiera Azokaroari

Ziburuko Liburu eta Disko Azokaren 6. edizioa ekainaren 7an izango da. Girotzeko eta azokaren eragina inguruko herrietara zabaltzeko, aurreko asteetan zehar sei ekintza kultural antolatu dituzte Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarlanean. Lehena martxoaren 30ean izango da,... [+]


Sarako Idazleen Biltzarraren 42. edizioak euskal idazle eta irakurle andana bildu ditu

Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]


Eguneraketa berriak daude