Mila eta bat errezeta etxeko sukaldean egiteko

  • Euskalduna zara? Sukaldean aritzen zara? Bada, hartu liburu hau. Sukaldean (mila eta bat errezeta etxean egiteko) liburua horrela saldu digu Hasier Etxeberriak, liburuaren egileetako batek. David de Jorgek eta berak argitaratu berri duten liburu mardularen filosofia horixe da, etxeko sukalderako errezetak prestatzea, gure betiko produktuekin. Sukaldeko lana batzuentzat zigor bihurtu da, baina egileek ez dituzte hauek gogoan, etxeko txokorik ederrenean plazera bilatzen dutenak baizik.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Babak saltsan nola jarri asmatzeko euskarazko liburutara jotzeko arazoak ikusten zituen Hasier Etxeberriak. Simone Ortegaren liburua eta Paul Bocuse-rena izan ditu erreferentzia, biak gazteleraz. Euskaraz badira sukaldaritzari buruz idatzitako liburuak (bereak tartean), baina "partzialak" Etxeberriaren ustez. Bi urte eta erdiko lana aurreikusi arren, David de Jorge sukaldaria animatzea lortu zuen eta errezeten bidaiari hasiera eman zioten. Hasier Etxeberria liburuaren kontzeptua zehazteaz arduratu da, nolako sukaldaritza egin, nolako errezetak aukeratu... Sukaldarien joera »gauza zailak eta exotikoak egitea» bazter batean utzi asmoz fiskal lanak bete ditu Etxeberriak. Errezeten ardura De Jorgeren esku egon da hein handi batean. Harenak, Etxeberriarenak eta bien ingurukoen errezetak bildu dituzte liburu honetan.

Liburu zintzoa

Hala dio Etxeberriak, liburu zintzoa dela. Plater on bati ezaguna zitzaiguna gainditzea eskatzen diote eta aitortzea zintzotasuna, ekonomikoa izatea... Etxeko sukaldean egiteko errezetak dira, gehienak bi egileek urteetan zehar prestatutakoak eta dastatutakoak. Hitz anpulosoa dela uste duen arren "ondoriozko sukaldea" deitu diote bildutakoari. Hurbiletik ezagutu dituzte sukaldeak eta sukaldariak, asko ibili, ikusi eta irakurri dute eta egindako bide horren ondorioa da liburua. "Amek egin izan duten sukaldea da, gure garaietara egokituta, bidean ikusi ditugun gauza onenekin". Sukalde egokitua dela azpimarratu du Etxeberriak, mikrouhin labeari, eltze espresari muzinik egin gabe. Ezin esan daiteke sukaldaritza tradizionala denik.

Arretaz jan nahi duenarentzat egin dute liburua eta ez "komunera joango balitz bezala jaten duenarentzat". Plazera baita Etxeberriaren ustez zer jango duzun pentsatzea, erostea, egitea, zerbitzatzea eta jatea. Denetariko platerak dira, dena dela, gustuz egitekoak, baina baita ihes egitekoak ere, erraz-errazak.

Plutonetik etorritako errezetak

Satanbelarretan beratzen utzitako itsastrikuaren gibelaz betetako txinaurri marinatuen errezeta ez dago liburuan eta ez liburu lodikotean sartzen ez zelako, bi egileek modu horretako sukaldaritza urruti ikusi nahi dutelako baizik. Sukaldarien mundua ezagutzen dute bai Etxeberriak bai De Jorgek eta haien jarreraz kokoteraino daudela aitortu dute: "Beren burua pentsalari sakon moduan agertzen dute, Descartes moduan. Ezagutzen ditugu eta badakigu ez direla Descartes. Jarrera adanistikoa ere badute, haiek baino lehen inor egon ez balitz bezala eta hori ez da egia. Beti egon dira sukaldariak eta etxeetan zer esanik ez. Sukaldariaren pose magnifiko hori ez zaigu gustatzen, nahiz eta sukaldari denak ez diren horrelakoak". Jatetxeetan txorakeria asko ikusten dela dio Etxeberriak, gauza on askoren alboan, noski. Funtsezkoaren ondoan, ordea, alferrikakoa edo anekdota aurkitzen omen da. Sukaldaritza liburuetan ere gabeziak ikusten dizkie sukaldari hauei. Liburu partzialak argitaratzen dituzte edo "Nire sukaldea" modukoak. Azken honen moduko liburuetako errezetek etxean egiteko ez dutela balio dio Etxeberriak.

Labeari puntua hartzen

Liburua prestatzen igarotako bi urte eta erdiko jardunaren ondoren bikain atera zaien errezetaren berri kontatzeko eskatu diogu Etxeberriari. Ez digu bat bera ere bota. Errezeta bikainen artean bikainena baino, labea zuen gogoan. Sukaldeko lankideak labea erabiltzen erakutsi dio, tenperatura eta iraupena kontrolatzen, urari begiratzen... lehen ondo erretzen zuen arkumea orain askoz hobeto ateratzen omen zaio. De Jorgek erakutsi dion beste kontu bat ere aipatu digu, baita gure etxean probatzeko aholkatu ere; tenpura du izena. Ia beti erabiltzen den irinarrautzeztatzearen ordez erabil daiteke. De Jorgek goi mailako sukaldaritzatik ekarri du tenpura eta jakiak goxoagoak, arinagoak ateratzen dira. Milatik gora errezetetan perbertsioren bat ere sartu dute, eta ogitartekoen zerrendara zuzendu gaitu Etxeberriak. Liburu honen aurkibidean badago norbaitek probatu duenaren seinale: txokolatea oliba olioarekin. Labean edukitako ogiari eta txokolateari olio gordina isurtzeko diote egileek eta gatz pixka bat bota ondoren, ogitartekoa dastatu dezakegu.

Liburuan ez galtzeko modua

Aurkibidea prestatuta dagoen moduan pentsatu dituzte errezetak ere. Etxean erabiltzen diren ohiko produktuak zerrendan jarri dituzte, hala nola, arroza, pasta, arrainak, lekariak... eta produktu bakoitzeko errezeta sorta prestatu dute. Errezeta kopuruak produktuaren arabera zehaztu dituzte. Oilaskoa adibidez, asko jaten den produktua da eta beraz, haren errezeta dezente prestatzen saiatu dira.

Bi aurkibide ditu liburuak. Bata produktukakoa da. Aza, garbantzuak edo oilaskoa baduzu etxean, hitz horien bila abiatu eta bakoitzarekin egiteko moduko errezetak aurkituko dituzu. Bigarren aurkibidea multzokakoa da. Afari bat prestatu behar baduzu eta ez badakizu nondik hasi jo bigarren aurkibide honetara. Arrainen bat prestatzeko gogoa baduzu arrainen atalera abiatu eta hor arraina oinarri duten errezeta guztien zerrenda aurkituko duzu. Bi aurkibideez gain, hainbat gomendio ere badatoz tarteka liburuan: Arrautza nola egosi? Adreilua bezain gogorra gelditu den izozkia nola ekarri bere onera? Arrautza nola frijitu? "Gauza hauek galdetzeak ere lotsa ematen digu, baina ondo egitea inportantea da", dio Etxeberriak.

Mugurdiak, ziazerbak eta abokata

Liburua goitik behera euskaraz dago, baina makina bat aldiz etena egin behar izan dute terminoak euskaraz nola jarri asmatzeko. Batzuetan ez dute euskarazko ordezkorik aurkitu eta asmatu egin behar izan dute, adibidez ttotto beroa deitu diote hot dog-ari. Besteetan, egunero erabiltzen ez diren euskarazko izenekin aurkitu dira: mugurdia (franbuesa), alberginia, kuia... Nahiz eta termino ezezagunak izan, euskarazkoa dagoenean hala jartzea erabaki dute, azken finean, ikasi beste erremediorik ez dagoela-eta.

Egileak

David de Jorge: Sukaldari profesionala izandakoa da, Pedro Subijana, Hilario Arbelaitz, Michel Guérard eta Martin Berasategi izan ditu maisu, besteak beste.
La joven cocina vasca eta El mercado en el plato liburuak argitaratu ditu beste batzuekin batera.
Orain, Martin Berasategi eta Andoni Luis Adurizen jatetxeentzat kudeaketa lanak egiten ditu.

Hasier Etxeberria: Betidanik etxean sukaldean aritutakoa da. Gastronomia telebistara eraman du, baita sukaldari ospetsuak ere.
Gastronomiari buruzko hiru liburu argitaratu ditu bakarrik eta lagunduta: Sukaliztegi partikularra, Erabateko sukaldea eta Gipuzkoako gastronomia.

Mila eta bat errezeta ARGIAn
Datorren astetik aurrera Hasier Etxeberriak eta David de Jorgek egindako liburuaren edukiaz gozatzeko aukera izango dugu orriotan. Astero-astero liburuaren egileek "mila eta bat" errezeta horietatik aukeratutako plater bat eta sukalderako gomendio bat izango ditugu irakurgai. Irakurtzeaz gain, sua piztea gomendatzen dizuegu eta zein goxoa atera zaizuen adierazi nahi badiezue egileei, hona beraien helbide elektronikoa: sukaldeanfree.fr

«Sukaldean»

Lur argitaletxea
798 orrialde
1.087 errezeta
Prezioa: 30 euro
Erabiltzekoa
Ez dauka irudirik liburuak. Datu base bat da, sukaldean olioz zikintzekoa.
Itzulpenak
Gazteleraz argitaratuko da laster eta frantsesezkoa ere egingo dutelakoan dira.
Ingelesera itzultzeko ahalegina ere egingo dute, batik bat Estatu Batuetan saltzeko.


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Eguneraketa berriak daude