Laborari herri baten gain behera, Le Goff soziologoak kontaturik
Jean-Pierre Le Goff soziologoak 2012an agertarazi zuen “La fin du village. Une histoire française” liburua (Gallimard). Lan hortan aztertzen du Cadenet deitu Vaucluse-eko herri batek Bigarren Gerlaz geroz ezagutu bilakaera.
Proventzako herri gotor hori luzaz langile eta ofizialez -zaregintzan [saskigintzan] bereziki- osatua zen. Erresistentzia eta komunismo erruralaren gotorleku izana zen. Herria bigarren XX. mendeak ezagutu aldaketa gehientsuen lekuko izan zen. 68ko maiatzetik landa hippie suerte bat plantatu zen herrian, bai eta komunitatean bizi ziren ezkerreko katoliko zonbeit.
Ondoko urteetan masa turismoa sartu zen eta azkenik bigarren etxebizitzen merkatua garatu zen, paristarren preziotan. Gaur egun, eta hau da Le Goff-en ondorio iluna, herriaren espazio berean bizi direnek ez daukate geroaren elgarrekilako ikuspegirik. Bozetan alderdi komunistak %3 beizik ez ditu biltzen, Front National-ak aldiz %20-25 pasa. Arrazismo arrunta nagusi.
Xaharrek, etsiturik, mundo baten akabantza deitoratzen dute. Herritar belaunaldi berrietan bada denetarik: kanpotiarra mespretxatzen bainan lurra edo etxea gogotik saltzen dion tokiko jendea; delako etxe edo lurrak erosi dituzten dirudunak, tokiko kulturaz eta jendetaz bost axola dutenak; neo-ekologistak, Lubéron-eko parke naturala bultzatzen dutena herritarren sustengurik gabe; serbiar milizianoen eite duten ihiztari talde berri batzu; apez polones sotanadunak esoterismo mota guzien kontra gerlan sartuak direnak beren eliza hutsetan.
Laborantxarik ez da kasik gehiago. 1992etik geroz, Provence Alpes Côte d’Azur eskualdean laborantxako lurrak 3.000 hektara galdu dituzte urtero. Liburuan ekarria da SAFEReko aditu baten errana, zoinen ustez mende erdi barne laborantxarako lurrak alderat desagertzekotan litaizken eskualde hortan. Bizkitartean, den horren biziarazteko, magrebiarrak erabiltzen dituzte langileri merke bezala, fruitu eta barazkien biltzeko bereziki.
Soziologoak halere kausitu du herrian plantatu den artzain xoil bakarra, Alpes-etarik jina, motibatua bezain filosofoa, bainan doi bat bakartia. Argazki iluna. Provençal [okzitaniera] hizkuntzaren bilakaera ez da aipatua ere, auzia trenkatua balitz bezala.
Alabainan, lan sakon horren irakurtzearekin, gurea datorkigu gogora. Ez gaude, naski, hortaratuak. Euskal kostaldea ez da arras oraindik Azur-ekoa, eta euskal mugimendu sozialak, bai laborarien artean baita orokorkiago, ekonomia, sozial eta kultural mailan, itxaropen pindarrak sortzen ditu. Bainan irriskua hor da. Euskal herriak baditu, Provence-ak bezala, hainbat herronka: lurraldearen erakargarritasuna, sos erretxaren tira lur jabeentzat, kontsumismoa eta indibidualismoaren gorakada, eta ez bakarrik kanpotiarren partetik. Lerratzea erretx, ageriko !
Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Mandio eta kanpandorreetan hontz zuriaren ulu mikatza gero eta gutxiagotan entzuten dugu. Zer dela eta? Urbanismo basatiaren eta laborantza intentsiboaren ondorioz, bere habitata suntsitu dugu. Baina gaueko hegazti harrapari bitxia funtsezkoa zaigu, soroak osasuntsu mantentzen... [+]
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo bestek argituko ote digu gakoa.
Maiatzaren 10ean Zestoako iraeta auzoan kokatuta dagoen amillubi proiektuan elkartu ziren elikadura burujabetzaren aldeko herritarrak eta laborariak. Udaberriko Festaren bigarren edizio honetan, goizean bi mahai-inguru antolatu zituzten eta entzulez bete zen amilibia baserri... [+]