1976ko Gabon gaua Tolosan: ez bakerik, ez askatasunik
Amnistia eskatuz Olentzeroa ikurrinarekin atera zuten duela 40 urte Tolosan: Guardia Zibilak tiroka kargatu zuen herritarren kontra eta gau osoan istiluak izan ziren. Euskal Memoriak orduko testigantzak bildu nahi ditu.
«1976ko abenduaren 24a tolosa guztien memorian dago». Hala diote Euskal Memoria fundazioak Tolosan duen taldeko kide Jesus Mari Agirre Mauleonek eta Mikelo Zabalak. Guardia Zibilaren eta herritarren artean «sekulako iskanbila» izan zen gau hartan, baina «gertakaria ez dago ondo dokumentatuta», eta horixe nahi du Euskal Memoriak: jendearen testigantzak eta bizipenak bilduz, duela 40 urte gertatu zena lekukotu.
Mikelo Zabala gaztetxoa zen, eta ez du oroitzapen zehatzik, baina Jesus Mari Agirre Mauleonek ondo gogoan du iluntze hura: «Oargi elkarteko kidea nintzen orduan eta, urtero bezala, Oargiko abesbatzarekin irten ginen iluntzean, Gabon gaueko ohiturari jarraituz». Azaldu duenez, jende askok parte hartzen zuen Oargiren abesbatza hartan, eta Olentzeroren pertsonaiaren inguruko sinbologia erabiltzen zuten: «Urte hura, ordea, berezia izan zen, karroza moduko bat atera baikenuen kalera, Olentzero kaiola baten barruan sartuz. Une hartan amnistiarik ez zegoen, eta guztia oso zigortuta zegoen, baita ikurrina bera ere; ilegala zen», azaldu du.
Gauzak horrela, Olentzerorekin batera ikurrina ere atera zuten kalera eta, Agirre Mauleonen ustez, horixe izan zen guztia eragin zuena: «Iluntzeko zortziak-edo izango ziren, eta gogoan dut Korreo kalean geundela. Guardia Zibila tiroka hasi zen, jo eta su, eta Tolosa Land Rover-ez bete zen. Kulata-kolpez jendea uxatzen hasi ziren, eta sekulako sarraskia sortu zuten herrian», dio.
Izan ere, «jende asko ahal bezala etxera joaten saiatu» zen bezala, beste hainbat herritarrek aurre egin zioten Guardia Zibilari, eta iskanbila gau osora zabaldu zen: «Jende asko ez zen afaltzera joan ere egin».
Bizipenak biltzeko deia
Gertakari hura dokumentatu ahal izateko, Euskal Memoriak bilera deitu du asteazkenean, 19:00etan, kultur etxean. «Gure helburua gertakaria lekukotzea da, istorio eta bizipen asko airean baitaude», dio Agirre Mauleonek. Momentuz, urteotan guztiotan entzundakoak baino ez dituzte, eta baita garaiko El Diario Vascok argitaratutako albistetxoa ere. Argazkiak biltzeko lanean dihardute, eta biharko bilerak elikatuko du beren egitasmoa.
Albiste hau Tolosaldeko Atariak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintza eta Euskarako Batzordeak atzera bota du UPNk aurkeztutako mozioa, 1936ko Gerran Errepublikaren kontrolpean zeuden lurraldeetan izandako biktimak Oroibidea memoriaren datu-basean sartzea eskatzen zuena. Mozioak PP eta Voxen babesa jaso du,... [+]
Jose Miguel Etxeberria Naparra-ren gorpua aurkitu gabe bukatu da Frantziako Landetan egindako bigarren indusketa. 44 urte dira militantea desagertu zenetik eta bere familiaren belaunaldi batetik bestera pasa da bere bilaketaren zama.
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
Iruñeko Txantrea auzoko kale-izendegian frankismoan errepresaliatuak izan ziren hamar emakume gogoratuko dituzte. Ekitaldia egin zuten atzo eta auzoaren hegoaldean dagoen plaza bat oroimen gune ere izendatu zuten. "Garrantzitsua da historian gertatutakoa gogoratzea;... [+]
Andatza mendia memoria leku bihurtu zuen Usurbil 1936 elkarteak apirilaren 13ko birsortze historikoan. Herritarren lan boluntarioarekin berreskuraturiko lubakiak antzezleku bihurtu ziren egun batez. Gerraren eraginez Usurbilen jazotakoak elkarbanatzeko enegarren ekimena izan da.