Ukatutako duintasuna errespetatu
Ijentea kalean jarritako Dual eskultura 2014ko maiatzaren 31n inauguratu zen, 36ko estatu-kolpean eta ondorengo gerran frankistek exekutatutako 400 donostiarren omenez. Ekitaldi hunkigarria izan zen, xumea, baina esanahiz betea. Bertan izan ziren senideak eta oraindik ezkutatu nahi den historiaren zati hori berreskuratzeko lanean ari diren hainbat elkarte, proiektu hori errealitate izan zedin lanean aritu zirenak.
Herri-ekimen batetik sortu zen, eta errespetu, sentsibilitate eta fintasun osoz lan egin genuen. Garai hartan alkate nintzen aldetik, ondo gogoratzen ditut lagundu zuten pertsona bakoitzaren ekarpenak, ideiak eta proposamenak, baita malkoak eta irribarreak ere. Ez ditut ahazten urrats hori bihotz-bihotzez eskertzera hurbildu ziren familien hitzak, ezta udaletik eta elkarteetatik gogotik lan egin zutenenak ere.
Ez zen bat-bateko ekimena izan, hilabeteetako lan nekaezinez eta ilusioz landutakoa baizik. Denbora behar izan genuen exekutatutako pertsonak identifikatzeko, senide zuzenak bilatu eta aurkitzeko. Hitz egin genuen, eztabaidatu, proiektua adostu, jatorrizko ideiak zituen akatsak zuzenduz (adibidez, exekutatuei buruz hitz egitea, eta ez fusilatuei buruz, ‘garrote vil’ bidez erail zituztenak baitzeuden). Eta alderdi politiko guztiek aho batez onartzea lortu genuen.
Eskerrak eman zizkiguten harremanetan jarri ginen senideek eta han bildutakoek, lehen aldiz entzun eta errekonozitu zirelako. Hainbat hamarkadatan gordetako mina azaleratu zen egun hartan. Familia horietako askori erreferentziazko leku bat eskaini genien, pertsona horiek gogoratzeko hilobien faltan.
Zenbaitek 'Dual' eskulturaren esanahia desitxuratu nahi dute interpretazio maltzurrekin eta frankismoaren biktimak eta haien senideak berriro zigortzen dituzten proposamenekin
Bisitatzen gaituztenei gure historiaren zati hau ere ezagutarazi nahi izan genien, postal eta kontakizun idilikoetan agertzen ez dena. Hau ere Donostia izan zelako eta delako.
Inaugurazioa gure hiriaren memoria historikoarekin lotuta egindako hainbat eta hainbat ekimenen artean beste bat izan zen. Horien guztien helburua milaka pertsonari eta haien senideei urteetan kendutako duintasuna, neurri batean, itzultzea zen. Hamarkadetan jasan zuten ezkutatze, ahanztura eta mespretxu hori konpontzea. Presoak, errepresaliatutako udal-langileak, suntsitutako ondarea, gertaera garrantzitsuak… protagonista egin genituen hainbat ekimenen bidez: plaka, monumentu, liburu, omenaldi, bidegabeko zigorrak itzultzeko ekitaldi ofizialak…
Gaur egun, zenbaitek eskulturaren esanahia desitxuratu nahi dute interpretazio maltzurrekin eta frankismoaren biktimak eta haien senideak berriro zigortzen dituzten proposamenekin. PPk ekimen bat eraman du Donostiako Udaleko Giza Eskubideen batzordera, aurtengo uztailean hogei bat pertsonak alkateari egindako eskaera pertsonal batekin bat eginez.
Ezin dugu onartu adostasunetik eta helburu argi batekin sortu zen espazio hori auzi eta polemika gai bihurtzea. Errespeturik gabea eta lotsagabea iruditzen zait, eta, jakina, erabat onartezina.
Proposamen probokatzaile horiei irmo erantzutea dagokigu, frankismoak bidegabeki exekutatu zituen donostiarren defentsan. Zor historikoa dugu gutxietsi eta baztertu diren horiekin guztiekin eta haien familiekin.
Espero dut zentzugabekeria hori ezerezean geratuko dela, eta udalak jakingo duela horri behar bezalako irmotasunez erantzuten.
Juan Karlos Izagirre Hortelano, Donostiako alkate ohia eta EH Bilduko udal bozeramailea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]
Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]
Desinformazioak eta pentsamendu likidoak den-dena hartzen duten garaiak bizi ditugu; garai aproposak beren benetako izatearen disimuluaren arituentzat. Garai aproposak jendea engainatzeko eta Kodizia Jainkosa gurtzen jarraitzeko; jazartzen gaituen Solariaren garaia omen... [+]
Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]
Lorazainok bi hilabete baino gehiago daramatzagu greban, eta, horietan, udaltzaingoek indarrez zapaldu gaituzte piketeetan. Hirian zehar jarraitzen gaituzten sekretek jazartzen gaituzte, eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzte. Enpresak ez gaitu aintzat hartzen, eskaintza... [+]
Nork sinesten du urtebetean Ordiziako errealitatea goitik behera aldatu dela eta desorekak desagertu direla?
Udaberriko oporren ataritan egunkarietan Begoña Pedrosak eman zigun titularra: Ordiziak ez du desorekei aurre egiteko plan berezirik behar... [+]