Os puntos cardinais, o quebradizo de cabeza dos vascos
Sempre tiven un problema cos puntos cardinais. Aínda que hai matices e diferenzas, recoñezo que me ocorre tanto en castelán como en eúscaro, pero teño máis claro que me ocorre en gran medida polo mero feito de ser vasco.
As expresións Euskadi Norte ou Euskadi Sur quedaron un pouco obsoletas, xa non as utilizamos. No meu interior, pola contra, están tallados polo seu uso habitual na mocidade. Sen dúbida, eu sentíame do sur, é dicir, do sur: (CER) Sur, Sur de Europa... A bobada pode parecer demasiado frívola, pero é unha verdade redonda: Para facer ben o amor hai que vir ao sur cando escoitaba aquela canción de Rafaela Carrá, eu considerábame aludida; en contra do que se adoita dicir, porque sempre pensei –desde a miña experiencia, por suposto– que os vascos o facemos a miúdo e con seriedade.
"Cando escoitaba a canción de Rafaela Carrá, ‘Para facer ben o amor hai que vir ao sur’, eu considérome citado"
Ao falar cos españois dicíanme unha e outra vez que era eu do norte, chicarrón do norte. Eles, sen dúbida, querían expresarme no norte de España, pero eu asumíao dunha maneira moi diferente, escoitándome que era do norte da península... ou o fixemos nós. O seu primeiro quebradizo de cabeza. Logo virían outros.
Na actualidade, está normalizada a utilización de Iparralde e Hegoalde tanto en eúscaro como en castelán, polo menos entre os vascos. Pero ao fío disto tamén me xorden moitas veces malas interpretacións ou, mellor dito, non saber que entender. Por exemplo, cando ouzo o tempo en Euskadi Irratia, o locutor no norte, a choiva; cando di despexado no sur, non sei que recoller. Seica terían que coller o paraugas en Baiona e mellor tomar lentes de sol en Bilbao? Seguramente non, pero nunca estou seguro ao cento por cento. En calquera caso, atendendo ao aspecto puramente xeográfico de Euskal Herria, o sur podería ser en Oyón, pero tamén en Tudela, e non creo que o tempo sexa sempre o mesmo a ambos os dous lados. Que entender, por tanto, cando din no Sur?
Por si todo isto fose pouco, acábame de abrir unha nova fronte hai poucos anos, cando varios lingüistas comunicáronnos que non era adecuado dicir o eúscaro de Iparralde, senón que era máis axeitado dicir o de Oriente. Mira! O que sempre fomos Iparralde, agora, de súpeto, convertéusenos en Oriente? Por iso, agora resúltame aínda máis difícil comprender a parte meteorolóxica na súa totalidade. & '97; Miúda catramil!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Cal é a proporción dunha comida axeitada. De onde vén o pan que levo á boca todos os días. Por que non teño fame? Quen decide que ti non es eu, que nós non somos iguais? Como se fai a comida. Onde se alzan as altas torres e onde se levantan as murallas mortais. Quen come... [+]
O catro presidentes belgas (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz e Donald Tusk) esixiron o 10 de maio a Vladimir Putin un cesamento do fogo de máis de 30 días de duración. O presidente ruso respondeu: “Empecemos a negociar a paz en Istambul o 15 de maio”.
Ambas... [+]
Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]
Podería escribir sobre a invasión na hooliga de Bilbao, pero eu vivo nun pequeno pobo e non sufrín. Podería escribir sobre o Euskaraldia, dar as grazas a quen nos axudastes a non dar as costas ao eúscaro, pero non é iso o que me pide o corpo.
Levo días buscando temas, a... [+]
Temos noticia da semana pasada: En Irun, un transportista de 67 anos faleceu cando se atopaba cargando un camión cun turismo estacionado na calzada. Si fose na estrada, escoitariamos as “molestias na estrada”; despois, en forma de baixo, “un camioneiro faleceu no... [+]
Non son moi partidario da conspiración. E moito menos son partidario das conspiracións. Pero hai un que, aínda que ao principio me sorprendese incrédulo, non tardará en convencerme. Vístelo dando voltas pola vosa rede social favorita: Conspiración Mercadona.
Segundo esta... [+]
Etxea euskal ohitura zaharretan hildakoen eta bizirik zeudenen espazioa zen. Hilda jaiotzen ziren umeak edo bataiatu aurretik hildakoak kanpoko horma baten ondoan lurperatzen ziren, teilatuaren babesean. Abizenak ere etxe bati lotuta zeuden, etxeak ematen zion izena bertan bizi... [+]
Imaxina unha piscina do polideportivo con seis filas de cortizas. Estás de pé diante dunha desas liñas. Na primeira rúa ve vostede a dúas señoras e homes de idade que nadan lentamente co seu taboleiro. Na segunda rúa, con todo, hai dous mozos nadando cun estilo mellor que... [+]
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
A limitación de Trump traduciuse nunha serie de medidas fiscais tolas e erráticas que levaron a numerosos países da Unión Europea a destinar axudas económicas a sectores e empresas desfavorecidos. Por exemplo, o Goberno central de Madrid acaba de aprobar un plan de choque... [+]
Histórico, un tribunal da Monarquía Española ha aprobado a seguinte resolución: "Os funcionarios encargados da vixilancia de Iratxe Sorzabal aplicáronlle electrodos para obrigarlle a declarar, o que supón unha vulneración flagrante dos seus dereitos humanos fundamentais",... [+]
Algo inesperado... neste inicio de ano Iberdrola obtivo máis de dous mil millóns de euros de beneficios, pero non está en condicións de tirar aos ceos foguetes, tesouros, celeiros... ou o que sexa, porque o ano pasado ha gañado un 27% menos que no mesmo período. Algún... [+]
No debate sobre a educación, o neoloxismo que estamos a utilizar algúns de nós (creo que podemos chamalo así) é o pedagogismo, quizá o que necesita explicación. A idea é dar unha oportunidade á pedagoxía, separando ambas as cousas. Do mesmo xeito que ocorre na... [+]