Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Zergatik irakurri klasikoak

Antton Olariaga

Klasikoak irakurtzeko ez dagoelako motibo beharrik; beraien iruzkingileak (eta klasikoei buruzko artikulugileak) baino infinituki dibertigarriagoak direlako. Italo Calvinok hala aholkatzen duelako; edizio askoz ere merkeagoetan saldu ohi dituztelako; denbora ongi arduratu delako iraganaren lan kaskarrak galbahetik pasatzeaz, ezein egileren sentsibilitatea zauritu gabe, gaur egungo kortesiak basoak desagerraraztera eta irakurlegoa galtzera darama; elkartasunagatik, haiek gutxiengoa baitira; aukera ematen digutelako gutaz guk baino gehiago dakitela egiaztatutakoan harrituarena egiteko; gogoko dituzun egile garaikideek irakurri dituztelako, nabari zaie; gure erantzukizuna ere badirelako, haietako batzuek, izan ere, ez dute idatzi ziren hizkuntzako hiztunik, nahiz eta, bestetik, klasikoek ez duten berezko hizkuntzarik, itzulpena dute berezko hizkuntza bati gehien hurbiltzen zaiena, nola frogatzen baitu atzerritarrek errazago ulertzen dituztela aberkideek baino, unean uneko bertsio berria jaso dezaketelako, sakrilegioan erori gabe (euskaldunok zorioneko gaude, gure klasikoen eskasiak eremu zabala uzten digulako munduko klasiko guztiak geureganatzeko); dagoeneko irakurri dituzulako; Telecinco, errudun sentitu gabe, ikasi ahal izateko, betikotasuna Gilgamexekin lortuta baduzulako; apurtzailea hitza zure literatur hiztegitik ezabatzeko; irakasleek irakurketa txatxuak proposatzen dituzten honetan, errebeldia ekintza delako.

Ongi, honaino iristeko egonarria izan baduzu, irakurle horrek; orain artekoa tranpa baino ez da izan, klasikoen irakurri behar kanonikoa jasan ezin duten lagunak gainetik kendu eta gu, beste guztiok, bakarka gelditu ahal izateko, gaiaz zintzoki hitz egin eta kritikatu jarraitu ahal izateko, aurreiritzirik gabe. Gogoan dut behin aspaldiko afaloste batean euskal idazle handi bati entzun niola gutxiespenez esanez berak ez zuela XIX. mendetik baino lehenagoko ezer ez irakurtzen. Lehen paragrafoko arrazoi guztiak erretorika hutsa dira, ezertarako balio ez dutenak, gutxiago norbait XIX. mendea baino lehenagoko testu batean saia dadin konbentzitzeko. Paragrafo berri honetan (liburu garaikideak eta ez besterik zergatik irakurri sutsuki defendatzearen tentazio handia behin alde batera utzita), nik tarteka klasikoak zergatik irakurtzen ditudan azaltzea baino helburu handiagora ezin dut jo: ez hobeak direlako –izan ere, batzuk nabarmen txarrak eta gaizki zaharkituak dira–, baizik eta modaren frenesitik kanpo egon ahal naizelako. Beti aztoratu nau azken oihuaren bila dabiltzanen testuarekiko arinkeria. Zerbait lehenak aurkitzen eta ezagutarazten izateak berotzen ditu, ez testuak. Testuok abandonatzen dituzte jada mundu guztiak deskubritu dutenean. Testuok urte gutxi batzuk izan ditzakete edo mendeak, niri berdin zait. Inorenak ez direnean, orduan, jauzi egiten diet gainera, literaturaren sarraskijalea ni. Meritua haiena izan bedi, plazera nirea.

Hirugarren paragrafo honetaraino iritsi zaren irakurlea, klasikoen apologia merkea eta ondoren jarri dudan itzulipurdi tranpati postmodernoa gainditu dituzuna, estatistikoki gertagaitza zaren lagun hori, sarraski-kidea, nik neuk ez dut ulertzen zeren bila iritsi zara honen urrun, akaso lehen aipatu euskal idazle handia Iñigo Aranbarri dela kuxkuxeatu nahian, behar ez duen bere defentsan lekukotza fidelki jasotzeko edanegia nengoela aitzakiatzat jartzeko tarterik gabe nabilela.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Interésache pola canle: Iritzia
2025-05-19 | Behe Banda
barras warros
Que Cantamos

Un fondo de apoio ao Estado israelí ha comprado a maioría dos macrofestivales do Estado español, entre eles Apple. Para. Un festival con nora nas proximidades da praia e con hardcoretas tatuadas, cun intercambio de 1.400 millóns de euros para a construción de vivendas en... [+]


2025-05-14 | Jesús Rodríguez
Kolapsoaren entsegu bat

Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]


Traballos sen talento

A pantasma da falta de talento é unha das ideas principais que nos últimos tempos quérennos impor desde unha perspectiva capitalista hexemónica da economía e que todos debemos dar por boa. É un problema artificial, e desde un punto de vista moi elitista, queren convertelo... [+]


2025-05-14 | Edu Zelaieta Anta
Sobreambiente

Facía anos que non se vían. Non se atoparon na rúa. A xulgar pola situación desde o exterior, non parecían máis que dous coñecidos. Detrás están, moi atrás, aqueles anos vividos de comezos da mocidade, onde eran amigos da mesma cuadrilla. Onde o día e sobre todo a... [+]


2025-05-14 | Iñaki Barcena
Quecemento do clima enerxético

As políticas enerxéticas han creado malestar e desacordos profundos entre os ecoloxistas. Non hai nada novo. Aquí e no estranxeiro. Aquí e agora, de forma destacada. Hai dous anos, na primavera de 2023, o noso grupo de investigación (ekopol.eus) organizou tres mesas... [+]


Objektu anti-kulturalak

Momentu honetan, eta buruileraino, Adimen Artifizialari buruzko erakusketa erraldoi bat ikusgai da Parisko Galerie nationale du Jeu de Paume museoan, izenburu honekin: Mundua, Adimen Artifizialaren arabera. Erakusketa horretan, hainbat arte obra garaikide agertzen dira,... [+]


Iluntasuna argitu beharraz

Zurea ez da ekologia, zurea ideologia da!”. Espainiako oposizio buruaren hitzak dituzue, oraingoan itzalaldia aitzakia hartuta. Zer den ideologia hitza desitxuratzea; trantsizio energetikoa edota energia politika, hitzak dioen moduan, politika hutsa delako. Kapitalismoaren... [+]


Tecnoloxía
Da bioloxía da mente

Na biblioteca do pobo, participo nun espazo aberto dedicado á tecnoloxía. Na anterior ocasión, achegáronse dúas mulleres que querían aprender a utilizar a placa Arduino para crear un proxecto de robótica infantil, unha programadora e outra curiosa como eu. Puxémonos en... [+]


2025-05-14 | June Fernández
Meloi saltzailea
Vox populi

Ertzain talde bat bi gazte jipoitzen ileapaindegi batean. Lokal barrura sartu dituzte, San Frantzisko kaleko segurtasun kamerek polizia gehiegikeriak filmatu ez ditzaten, baina seguruenik ez zuten espero negozio horrek ere segurtasun kamera zuenik. Bilboko Kontseilu... [+]


Odio, racismo e xenofobia en caixas de correos

Tras o inicio das obras de rehabilitación do Centro de Acollida Internacional para a Protección no barrio de Arana de Vitoria-Gasteiz, vimos a necesidade de volver situarnos publicamente como cidadáns ocupados e preocupados, para que Euskal Herria sexa un verdadeiro pobo de... [+]


É para o teu beneficio
Vendo cantos psicólogos, médicos, terapeutas... compártennos métodos milagrosos, pódese pensar que a educación infantil é unha preocupación internacional e que todos nos convertemos en expertos.

A solución non é técnica, é social; a resposta a Arnaldo Otegi
Nas últimas semanas, o debate sobre as enerxías renovables difundiuse nos medios de comunicación. En Euskal Herria, en primeiro lugar, tivemos o caso mediático do ataque sufrido por Aritz Otxandiano, que o atribuíu á actitude favorable ás enerxías renovables; aos poucos... [+]

Falta de compromiso do Departamento de Equilibrio Territorial Verde da DFG
O nome, en si mesmo, non contén o ser. O papel non é suficiente, aínda que o papel o sosteña todo. Até mollarse. Así sucedeu co Departamento de Equilibrio Territorial Verde da Deputación Foral de Gipuzkoa. De feito, rexeita o que debería ser o seu nome, entre outras... [+]

Guerra imperialista

O presidente da Unión Europea, Ursula von der Leyen, xa informou hai unhas semanas da necesidade dun gasto militar de oitocentos mil millóns de euros. Este gasto está destinado a facer fronte a unha ameaza militar que sofre Europa, e coincidiron na necesidade de responder de... [+]


Eguneraketa berriak daude