50 anos de "a nosa folga"
- Estes días, fai 50 anos, no medio do franquismo máis opresor, terminouse unha dura folga de seis meses na fábrica de Laminación de Bandas de Etxebarri, en mans do AHV: O máis longo realizado na época de Franco, entre 1966 e 1967. Dalgunha maneira, marcou a evolución do movemento obreiro vasco.
Aquela folga plasmouse nun pequeno libro no que se mostra a loita das súas 900 traballadores e traballadoras, así como a solidariedade das súas esposas e familiares, do sector estudantil, da Igrexa e dos traballadores doutras empresas. Por iso é “a nosa folga”.
O obxectivo da folga era mellorar os incentivos económicos para os traballadores polo aumento dos ritmos de traballo, que xeraron asombro e malestar entre a patronal e os membros do Goberno franquista. Vírono como unha ameaza que cuestionaba a súa poder, e de aí a resposta violenta: represión, detencións, exiliaciones, despedimentos... e o estado de excepción. Con todo, os traballadores e a rede de solidariedade continuaron co movemento ata que, tras 163 días de protesta, foi esmagado pola forza.
A folga deixou varias materias. Non cumpriu co seu obxectivo económico, pero conseguiu moito máis que unhas migallas: conseguiu manter a súa dignidade fronte á patronal que contaba co apoio do goberno policial e armado do franquismo. Formou toda unha rede de solidariedade, recolleu a caixa de resistencia e os traballadores se empoderaron da autoorganización. Todo ese capital serviu para futuras folgas, como a de Vitoria-Gasteiz de 1976, na que se masacró a cinco traballadores. A folga de Belas Artes de Bilbao ou das residencias de Bizkaia, por exemplo, son un exemplo do pasado e da actualidade, que seguen a senda de “a nosa folga”.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Pamplona, 1939. No principio do ano, a praza de touros da cidade foi utilizada como campo de concentración polos franquistas. Tivo oficialmente capacidade para 3.000 prisioneiros de guerra, nun momento no que non había fronte en Navarra, polo que os encerrados alí deben ser... [+]
