2021eko urtarrilaren 16a
Fenomeno pandemiko bihurtu zaigun koronabirusaren gaitzak ez ditu pertsona eta herrialde guztiak berdin jotzen. Hasiera batean, agian inork pentsa izan zezakeen igualitarista zela, denei eragiten ziela berdin. Baina orain badakigu birusak badakiela diskriminatzen norberaren poltsikoaren, posizio sozialaren edo bizi den herrialdearen arabera. Hegoamerikako egoera ikusi besterik ez dago, eta zehazki Peru bizitzen ari direna, munduan heriotza-tasa handiena duen herrialdea bilakatu baita.
Eduki hauek interesatzen zaizkizu? Kanal honen RSS jariora harpidetu zaitezke.
Euskaldunak esklabotzan
Amerikaren genozidioan eta mundu globalaren hasierako konkistan gakoak izan ziren itsasgizonen aipamenak asko dira (Elkano, Okendo, Oñate, Legazpi, Urdaneta…). Aldiz, XIX. mendean “bigarren esklabotza” deiturikoan parte hartu zuten euskal tratularien jarduna ezezaguna zaigu, nahiz eta ez diren hainbeste urte igaro.
Bi mende igaro dira, baina berdin dio. Pose hutsa izan zen esklabo merkataritza borratzeko 1815ean Vienan egindako nazioarteko adierazpen solemnea. Segitzen dugu itsas hondoan atzoko eta gaurko esklaboen hilotzak zenbatzen. Eta ez ziren gutxi izan hori baino lehenago, eta geroago, barkuen sotoetan “giza merkantzia” eraman zuten euskal izeneko kapitainak, faktoreak eta tratulariak.
Euskaldunek Kubako independentzia gerretan izandako jokaeraz liburua argitaratu du Txalapartak: Patria y libertad. Los vascos y las guerras de independencia de Cuba (1868-1898). Benetan gomendagarria. Irakurlea segituan konturatuko da euskaldunak mundutarrak garela. Liburua hezurmamitzen duen aferatako bat esklabotza da. Ezin bestela izan XIX. mendeko Kubaz aritzean. Eta esklabotzaz aritzean, ezin Julian Zulueta (1814-1878) aipatu gabe utzi, “Ameriketako azken negrero... [+]
