Lau herritarretik batek bizitzan zehar buruko gaitzen bat izango duela eta pandemiak ere hainbaten osasun mentalean arrastoa utziko duela dio Osasunaren Mundu Erakundeak. Urte eta erdiz depresioa eta antsietate nahasmendua jasan dituen eta klinikoki sendatuta lau hilabete daramatzan Malene San Pedrok lagundu digu buruko gaitzak hobeto ulertzen. “Txarto dagoenari ez esan pozik egoteko, errudun sentituko da eta gainera triste egon behar du”, dio 21 urteko orozkotarrak.

Endekapenezko gaixotasunen bat duten pertsonak zaintzen dituzten langileen eguneroko bizitza jasotzen du lan honek. Bi astetan behin, bere beldurrak komentazeko biltzen dira.

Iturria: eitb.tv

Buruko gaixotasun larriak dituzten pertsonen hitzak dira erreportaje honen oinarria. Zehazkiago, Hogar Alavés erresidentzian bizi direnenak. Iragan astean erresidentziako langileei egin genien elkarrizketa, koronabirusaren krisia nola eragiten ari zaien ezagutu nahian. Orduan proposatu genien erresidentziako egoiliarrei ere egitea elkarrizketa, hainbestetan egin ohi duguna saihesteko: gutxitutako kolektibo baten inguruan hitz egitea kolektibo horren parte direnekin hitz egin gabe. Begi... [+]

Gaixo mental larrientzako Hogar Alavés erresidentziaren arduraduna eta gizarte langilea dira Ainara San Bizente Zumalde eta Aitor Korres Abaitua, hurrenez hurren. Haiekin hitz egin du ARGIAk, koronabirusaren krisiak erresidentzian eta profesionalen zein erabiltzaileen artean izaten ari den eragina ezagutzeko. Zailtasun asko adierazi dituzte, baina baita lorpenak eta bizipen ederrak ere. Jendartean oro har sufrimendu eta gaixotasun mentalak areagotzea ekarriko du koronabirusak. Abagune... [+]

Buruko gaitza dutenen langabezia tasa izugarria izan da 2019an ere: %80koa EAEn, ezintasunen bat dutenen artean altuena. Zer egiteko gai diren erakusteko aukera gutxi ematen die lan munduak, aurreiritzi asko baitago oraindik, biolentoak direla pentsatzea adibidez.

Nazio Batuen Erakundeko (NBE) osasunerako errelatore bereziak ekainaren 24an argitaratutako txostenaren arabera, “lana antolatzen den moduak ondorio sozial eta psikologiko sakon eta iraunkorrak dauzka”. Desberdintasun sozialak eta diskriminazioa borrokatzea beharrezkotzat jo du txostenak, gaitz psikologikoak indibidualki lantzetik harago.

Ostegunean, Hego Euskal Herrian zehar egingo duten aurkezpen birari hasiera emanez, Iruñeko Katakrak-en jarriko dute dokumentala lehen aldiz ikusgai. Lanak ondoeza psikosozialak eta genero bizipenak uztartzen ditu, buru osasunaren gaia ikuspegi feministatik landuz.

Garuneko lesio bat daukat. Epileptikoa naiz. Depresio dei geniezaiokeen gauza bat bizi dut. Eta militantea naiz. Gauza hauetako asko ez dira bereziki ebidenteak izan. 14 urterekin ikasle mugimenduan hasi nintzen, eta zuetako asko bezala, ordutik batean edo bestean milaka saltsatan ibili naiz, bereziki kulturarekin zerikusia zutenetan, baina ez soilik. Nire outsidertasun guztiekin, nahiko militante tipikoa nintzen. Hausturak eman ziren arte.

Zer gertatzen da paziente eskizofrenikoak nola dagoen azaltzen dionean psikiatrari? Gauza bera kontatzen al du lehen hizkuntzan eta bigarrenean? Ikerketa urriek ezetz diote. Leire Erkoreka harrituta dago zein ikerketa lan gutxi egin den buruko osasunaz eta hizkuntzaz, ezaguna bada ere eragina nabarmena dela.

Itxaso, gabezia neurologikoa duen neskatilaren gorabeherak azaltzen ditu dokumentalak; Itxasoren egoera, askorentzat ezezaguna den arren, Euskal Herriko familia ugarik gertutik bizi dute.

Gidoia eta zuzendaritza: Lorea Pérez de Albéniz
Produkzio-zuzendaria: Goiuri Aldekoa-Otalora
Muntaia: Larraitz Zuazo
Irudia: Juantxu Beloki
Animazio-zuzendaria: Juankar Ramos
Ilustrazioa: Eider Eibar
Musika: Borja Barrueta
Soinu-teknikariak: Jone Novo eta Miguel Ramírez[+]