2019ko abenduaren 13a
Menturaz ez zaizu inoiz burutik pasa poeta izan daitekeela kafea zerbitzatu dizun errumaniar hori, karrikako zuloan telefono sarea ikuskatzen duen perutarra, ama zaharra zaintzen dizuen nikaraguarra edo igeltseritzan ari dela entzun duzun pakistandar hori, ostiralez jantzi apainenez beztituta gurutzatzen duzuna. Nork esan dizu ez direla bertsolari edo kantari, agian margolari oso finak, gure seme-alabentzako nahi ez ditugun lanbideetara kondenatutako etorkinok?
Behar militarrek ezin dituzte justifikatu espetxeratzeak, torturak, bortxaketak, sexu esklabotza eta jazarpena bezalako delituak, Nazio Batuen Erakundeak (NBE) publiko egin duen txostenaren arabera.
Euskal Herriko Emakumeen Martxak asteartean mobilizatzera deitu du Hego Euskal Herriko hiriburuetan, Bangladesheko Rana Plaza eraikina erori zenetik bost urte bete direla eta. Bertan hildako 1.130 emakumeak kapitalismoak hil zituela salatuko dute.
Apirilaren 24an lau urte beteko dira Bangladeshen Rana Plaza eraikina hondoratu zela. 1.000tik gora langile hil ziren. Multinazionalentzat arropa josten zuten, lan baldintza gogorretan. Mundu Martxak salaketa ekintzara deitu du.
2013ko apirilean, 1.100 langile baino gehiago hil ziren Blangadesh-eko arropa enpresa batean. Benettonek, El Corte Inglesek, Mangok eta Primarkek azpikontratutako langileak ziren. Hiru urte igaro dira sarraskitik, eta Juan Hernandez Zubizarretak eta Pedro Ramirok LaMarea.es hedabidean idatzitako artikuluan salatu dute multinazionalen jarduna kontrolatzen duen mekanismo eraginkorrik ez dela sortu oraindik.
Rebecca Gallagher gazte galestarra zur eta lur gelditu zen Primark dendan erosi zuen 12 euroko soinekoa garbitzeko jarraibideak irakurtzen hasi zenean.
1.130 lagun hil ziren Bangladesheko Dhakan hiriburuan, eraikina erorita, 2013ko apirilaren 24an. Erdiak baino gehiago emakumeak ziren, eta besteak beste, Benetton, Mango, Inditex eta El Corte Ingles arropa markentzat jantziak egiten zituzten, lan baldintza gogorretan. Emakumeen Mundu Martxak ekitaldiak antolatu ditu bigarren urteurrenean.
Urte Zahar egunean The New York Times egunkariak argitaratu zuenez, Mangok ez du Bangladesheko biktimak laguntzeko diru-funtsean parte hartuko. Tragedia joan den urteko apirilean gertatu zen eta ehunka lagun hil ziren arropa tailerra hondoratu eta azpian harrapatu zituenean.
2001ean orduan Europako merkataritzarako komisario zen Pascal Lamyk esan zuen: “Europar Batasunak lagunduko dio Bangladeshi munduko merkataritzan hobeki integratzen, aukera komertzial berriak irekiz”. Geroztik, ehunka hiltzen dira milioika jendek esklabutzan lan egiten duen usinetako bat erre edo hondoratzen den aldi oro.
Apirilaren 24ean ehungintza lantegiaren erortzeak 1.038 hildako utzi ditu orain arte Bangladesheko Dhaka hirian. Gorpu gehiago gera daitezke oraindik harri artean. 1984an Bhopaleko lantegi kimikoan 10.000 lagun baino gehiago hil zirenetik, industria istripurik larriena izan da.
Bangladesh