Zientzia eta Teknologiaren :euskal aldizkari bat


1976ko urtarrilaren 25ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
ELHUYAR taldearen zientzia eta teknologiako aldizkari berriaz.

Zientzia eta Teknologiaren :euskal aldizkari bat
Zientzi eta teknika. mundua, euskaldundu nahirik dihardu. Hiztegigintzon, liburugintzan, ikastaroak ematen eta abarretan ari da. ELHUYAR izeneko aldizkaria ere argitaratzen du hiru hilabetetatik behin. Besteak beste, zorioneko dirua behar du ELHUYAR taldeak ere.
-- Elhuyar taldea nola sortu zen?
-- Donostiako ingineru eskolan, ikasle talde bat biltzen zen, EKT deitu taldea Euskara: Irakatsi, historiaz, ekonomiaz eta beste zenbait kultur. gaiz hitzaldi eta liburuak eta abar ziren ikasle talde horren asmoak eta lanak. Hizkuntza zientzi-tekniketara nahi genuen Arazo hau sakonago. lantzeko bospasei lagunek ELHUYAR taldea sortu genuen EKT horretatik. Lege babesa behar zenez gero RSVAPera jo genuen, eta hor gaude bertako sail bat bezala lehenengo lana, aldizkari hau sortzea Izan zen, ELHUYAR deitu aldizkaria sortzea.
-- Zertan ari zarete?
-- Bost sailetan egiten da lan.
a) Aldizkarigintza:
Zientzia eta teknika-teknologia geroz eta beharrezkoago da egunerako bizitzan. Mundu hori oso mundu arrotza da euskararentzat. Nolabait ere ahulezia horretatik atera nahi genuke. Horretarako hiztegi standard batzuk eskuratu behar ditugu, Unibertsitate mailan dabilen euskaldun jendea bere eguneroko gaiak euskaraz erabiltzera ohitu eta trebatu behar da: ikastolarako lan erabilgarri batzuk prestatu behar dira.
Baldintza hoiei erantzun nahirik sortu zen.ELHUYAR aldizkaria, eta baldintza hoien arabera lan egitea salatzen da. Hiru hilabetetik behin ateratzen da. 50 orri ditu gutxi gorabehera. Ia erdia ikastolari. Begira egindako lanez betetzen da, beste laurden bat dibulgazio eta azterketa mailako lanez, eta geratzen den beste laurdena hiztegi kontu eta abarrez.
b) Testugintza:
Gure beste lan bat Ikastoletarako liburuak prestatzea da. «Haizea, euria eta klima», "fisika gaiak" eta abar egin ditugu. AMAYA editorialeko 7. mailaka Natur Zientziak liburu ere euskaraturik dugu: Gida eta fitxa liburua.
d) Hiztegia:
Hiztegi premia ikaragarria da gai hauetan. Halere, lehenik, erabili izan diren hitz guztiak bildu nahi genituzke. Bi mila hitz bilduak ditugu handik eta hemendik.
Biltze lan soila egin dugu oraingoz. Matematikarako hiztegia bildurik dugu. Hiru hizkuntzatan agertuko da ordenadorez prestatua. Euskaltzaiadiari eskainia diogu.Fisika eta Kimika hiztegia prestatzen ari da JAKIN.
Teknika hiztegia ere osatu nahi genuke.
Urte honetan bultzada handia eman nahi zaio sail honi.
e) Ikastaroak:
Liburuak eta egiten diren lanak zokoren batean lizundu eta ustelduko dira ikastaro batzuen bidez erabiltzen erakusten ez badiogu irakasle jendeari. Hizkuntzaren eta gaiaren aldetik jendeak izan ditzakeen zailtasunak gainditzen irakatsi behar zaio irakaslegoari.
Zientzi hastapenak deitu ikastaroa zuzendu genuen, duela bi urte, Donostian. Udako Euskal Unibertaitatean ere zientzi saila antolatu genuen, zenbait ikas-zaio eman ere egin genuen.
Baina hau guztia ikastola Inguruko erakundeokin elkar harturik egin nahi genuke Liburugintzaren hurren ikastaroak antolatu beharko dira, noski, ikastolen zerbitzutarako. Behar beharrezkotzat jotzen ditugu ikastaroak.
f) Teknika:
Hiztegiaz gainera, zenbait lantegiren eskariz, prospektoak, bulegoko paperak eta abar egiten ditugu.
-- Zuen helburuak eta asmoak aurrera begra?
-- Hasitako lanak osatzea eta burutzea da gure helburua. Aldizkariari dagokionez harpidedunak gehitu eta harpide-dirua jaso beste erremediorlk ez dugu. Eta hemen gaitu euskaldun jendeak bere zerbitzurako.
Errialde
21-22

GaiezGizarteaientziaTaldeak
GaiezKomunikabidPrentsaAldizkariakElhuyar
EgileezHERRIALDE1Gizartea

Azkenak
Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


2025-06-27 | ARGIA
Gatikako azpiestazio elektrikoak 2028an egon beharko luke martxan

REE Red Electrica Española-ren Euskadiko, Nafarroako eta Kantabriako ordezkari Antonio Gonzalez Urquijo egon da ostegun honetan Gatikako azpiestazio elektrikoan, kazetariekin batera. 


Espainiako Kongresuak gobernuari eskatu dio 78ko sanferminetako gertakariak “argitzeko” eta biktimei “aitortza” egiteko

1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.


2025-06-27 | Elhuyar
Adimen naturala

Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]


2025-06-26 | Enbata
“Bertzelako mundua” nora joan zaigu?

Klimaren aldeko mundu mailako martxak oldar handia hartzen ari ziren 2018tik 2020ra, mundu mailako osasun krisia piztu arte. Hasieran krisi horrek mundua hobera aldaraziko zuelakoan ziren asko, baina oraingoz hasierako itxaropen hari gailendu zaizkio mesfidantza, etsipena eta... [+]


EH Bilduk manifestazio antifaxista egingo du azaroaren 22an Bilbon

Euskal Herriaren nazio izaera eta burujabetza aldarrikatzeaz gain, "erresistentzia eta borroka antifaxistari gorazarre egitea eta berrespen antifaxista egitea" jarri dute helburuen artean.


2025-06-26 | ARGIA
Saharar haurrek uda bakean pasatzeko aukera izango dute Zeraingo aterpetxean

Horbel kooperatibaren proiektu bati esker, errefuxiatuen kanpamenduetan bizi diren Saharako hamabi haur hartuko dituzte bi hilabetez Goierriko udalerri horretan. Orkli kooperatibaren Orklidea ekimeneko dirulaguntza jaso du proiektuak.


Euskara osasungintzan

Osakidetzak berak aitortzen duenez, “komunikazioa tresnarik garrantzitsuenetako bat da jarduera asistentzialean; beraz, zerbitzuaren kalitatea bermatzeko, ezinbestekoa da paziente eta erabiltzaileak erosoen eta seguruen sentitzen diren hizkuntza ofizialean jardutea”.


Amurrioko hizkuntza aniztasunaren elkargunea euskara dela aldarrikatu dute

Aiaraldeko Hizkuntzen Mapa proiektuarekin bat egin dute Amurrioko Amaurre, Zaraobe, Aresketa Ikastola, Mendiko Eskola eta Zabaleko ikastetxeek. Aiaraldeko Euskalgintza Kontseiluarekin elkarlanean udalerrian presente dauden hizkuntzak ikertu dituzte.


Hamaika mobilizazio gastu militarraren aurka eta Palestina zein Irango herritarren alde

Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.


Gastu militarra %2tik %5era igotzea onartu dute NATOko herrialde guztiek

Hamar urteko epea dute NATOko estatu-kideek helburu hori lortzeko. Espainiak ere sinatu du akordioa, baina, aldi berean, Mark Rutte aliantza atlantikoko idazkari nagusiaren gutun bat eskuratu du Pedro Sánchezek, ustez "malgutasuna" emango liokeena. Donald Trumpek... [+]


Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


Zuberoako Chaumes gasnategian eta Iratiko Txaletetan sexu erasoak jasandakoei babesa erakusteko dinamika abian da

Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]


2025-06-26 | Aiaraldea
Arartekora jo dute, “Osakidetzak ez dielako osasun sistema publiko eta duinaren aldeko 5.646 sinadurei erantzun”

Iazko udazkenean egin zuten sinadura bilketa, eta abenduaren 12an entregatu zituzten atxikimendu guztiak Osakidetzaren Gasteizko zerbitzu zentraletan. 


2025-06-26 | Antxeta Irratia
Euskararen Mapa osatu dute Urruñan engaiatu diren herriko 42 eragilerekin

Bai Euskarari ziurtagiria lortzeko interesa agertu duten herriko 42 elkarte eta establezimenduekin Euskararen Mapa osatu dute Urruñan. Euskara «biziago» egiteko pausoak emateko prest liratekeen eragileak identifikatu ondoren, urratsak egiteko laguntza emango zaie,... [+]


Eguneraketa berriak daude