Hilario Azkarate'gaz Elorrion

1964ko maiatzaren 24an

Hilario Azkarate pelotariari elkarrizketa
Hilario Azkarate'gaz Elorrion
Zugaitz eder oien aspian edo Bar "El Fronton"'eko toldopean jarrita, Elorrioko pelotazale eta gizon zintzo zan Kerejeta'tar Justo jaunaz (G.B.), orain urte pillotxo bat dirala, egunero, nebazen amabi urte inguruko mutiko bi, antxe txokoan sartuta, pelotan, tarrasean, ordua jo ta gero ariñiketa baten-a perrotsa! marianistetako ikastolara, izerdia ta putsa eriotela eltseko: Arbulu'tar Kepa eta Azkarate'tar Hilario.
Arbulu'tar Kepak, gaxo gogor batek jota, itxi egin bear izan eutson bere pelota jarduna; baña barruko ar orrek ez deutso oindiño pelotaleku ingurutik alde egiten ixten eta or daukagu gaur, ez Elorrion bakarrik, baizik bai Bizkaian eta Gipuzkoan be, txapelketa antolatzalle bikaiñenetako bat.
Hilario, barrez -parkatu- ez neban uste iñoiz orrenbesteraño elduko zanik... Bada Ariño anaiak ere, bertan sasoian, eta bertan pelota-lekuan erakusten eueskuen euren etorkizuna... baña Hilario iraupen aundiko mutilla izan ...da...
Emen bera aurrean: ezkultura baterako bizkar zabal kementsuaz, karakter gogorren ezaugarri beren ezpañ, begi ta bekokiagaz, euskaldun baserri gizonen egoera lasaiaz, barriro be, laugarren aldiz, Garzia Ariñokaz, aurrez aurre atsena jokatzeko zai...
Eta, Elorrion Hilariogaz izketaldi bat izatea gura dabenak, ze esanik bez, "Jakobanera" jo bearra izango dabela: an dauka etxetik kanporako saltsatxoa, an musaldiak, an bere lagun eta lagun-kontrarioak, an Mari etxekoandrearen zirikaldi eta urteera zorrotsak, baita be "amama" Jakobaren txuleta ederrak, an bata bezteai adar jotseak, eta atsenez baita be, bere sekretu edo ixil-goraberatako "esfinge" bat dirudin etxegizon mardoa, batozko illuneko Fidel; eta au bitarteko dogula... (15 pake-urte: bere amabostgarren ezkon urtebetetseari txanpanaz igurasitxo bat emoten deutzagun bitartean) or gure galdera-erantsunak:
-Gente askori kostatzen zaie merezi dozun malla gañera jaso-eraztea. Zergatik deritxozu izan daikela: edo isparingiak bear dan aizea emoten ez doutsuelako, edo partidu asko larri samarrian irabazi dozuzelako, edo itxura eskasa, ezker motela edo beste batzuk aña "teatru" erabiltzen ez dozulako?
-Ze esango deutsut ba... Goazen zatika: lenengo ta bein, beintsat, nire izena isparingietan ondo erabili dabe eta geineai ezkerrak emon bearrean nago. idazleak euren bereziko ikuste bat izatea, bat bestea baño begi obeaz artsea edo partidu baten gañian euren aparteko iritxia emotea, ori bereskoa da eta periodista oiek, nik uste dot, sarritan piper-min edo gatz apur bat ipintsera joaten dirala...
Eta, zer partiduak larri xamarrian irabazi arren! Emen balio dabenak, arek atsenengo espriñak balio dau. Txirrindulari aundienak be zelan irabazten dabe ba? Ortxe, errueda erdiagatik eta. Egin bear dana da, lenengo jarraitu, neurria artu eta gero taka! atsenean burpillaldia emon eta 22ra eldu. Nik neuk badakit beste batsuen aña "teatrukua" ez naizenik. Soldautsan be, jakingo bazenuke, kapitain bategaz neureak eta bi ikusten nebazen defileak eta pausoak an danen aurretik emoten eta galantak entsun be bai. Galeriarako pelotaria ez naz eta ortara jokatu be ez dot egiten, baña atsenengo ondarra be batu eta, gura badozi, neure zakartasunaz eta neure beartasunaz beste batzuk baño uts gutxiago, beste batsuk baño egipide seguruagoa izan neike. Irabaztera jaoaten naz eta ez argazkiak edo erretraztuak ateratsera...
-Sarri ibilli izan da errian olako burrundaria sor bat: Garzia Ariño ta zu ez zariela ondo konpontsen. pelota lekutik kanpora euki al dozue eztabaidan bat edo zeozegatik bai ala zagoz eurakas minduta?
-Bai zera...orreik jardunak dira, besteik ezer ez. gertatzen dana da, sarritan alkarren jarraitzalleak izaten dabe euren asarreak eta orreik nasten gaitue. Barruan betik asarre eta kanpuan ondo eta pelota-lekutik kanpora be izan doguz geure burrukalditxoak, baño musian edo tutian, eta betik lagun.
-beste sekretu bat ere badozu: Zure anai Andresek emoten deutsun ezkutuko edaria jakin daiteke sorginkeriren bat dan edo ez? Au adieraztea, bear bada, kontrarioarentsako aurrerapide bat izango ote litzake?
-jakin, beintzat, bada ezpada, iturri nausiko ura ez dala (Elorrioko iturri nausiko urak, jakingo dozu, kaskatera joten dabela, esana da).
Uratsa, axe, uratsa dala ipiñi, gero, emen Fidelek botatzen deutsozan koñak oneneitako tantakatxo batsugaz eta irabaztea gura deuztanak badaki zer egin: uratsa, uratsa edan. (Aparia aurrera doanez, umorea ere neurrian).
-Guipuzkoako isparingiak gogor jardun eben atanillori, esateko, txiripa" bategaitik irabazi ziñutzala, zein da zeure iritxia?
-Atsera- "Marchatras" emotea gatxa dala eta ankea sartu eta ateratzea ere bai. A jarri eben irabazle berezia eta gero, gerokoak... zeozer esan behar Ezkuan mintzea ez sa suerte txar bat; ori da "pulmoietan" aizea faltatsea lez eta nekatzea suerte txartzat ez da artzen... or bakotxa al dabenaz. Atsen-ondorena garbia izan zala uste dot.
-Entzun dogu aurten "txapel bi" ipintzeko asmotan zabiltzala.
-...?
-bat danok dakiguna: joan zan urtean galdutakoa, ta ondo galdutakoa, barriro bururatzea.
-Eta bestea?
-Bestea, orrenbeste maite dozun auzoko eta auzoan asiera emon deutsozun etxe edo txalet barriari aurten txapela edo tellatua ipintsea eta gero... tran la la ra, tran la la ra...
-Tira, tira! Ori ez zazu jarri. Nik, neuk alegiña egingo dot eta itxaropen osoa daukat, esan Jaungoikoaren laguntasunaz, Elorriora aurten, barriro, txapel nausia ekarteko, baño beste ori... ori ez da nere arazoa. Bilboko aizpurua Jaunari galdetu: a da kontratistea ta.
-Ta gerokoa?
-Axe partidu latsa!
-Atseneko kexka bat azaldu eraztera noa: betik erabilten dozu zeure inguruan kerizpe bat, erderaz, "eminencia gris" esango neutsakena?
-Juanitogaitik esango dozu ez ta? Banengoan ba. Eta zer? txarto da ala, aldamenean maisu edo irakasle bat erabiltea? Jakiñean egongo zara ba benetako irakaslea dala...
-Orduan orrek jokua "planifikau" egiten deutsu...
-jakinekoa da! Eta galtzen dodanian ez nau aspiratzen, beste batzuk diruagatik edo guradanagatik egiten daben lez eta irabazten ba dot... lengo lez. Bada Fideli "esfinge" dala esan badeutsozu, au ez gutxiago.
-Baña, ez pelota-lekura bakarrik: or zure begiko dozun auzo erretaraño ere jarraiten ote detsun nago kerizpe orrek...
-Ez esan kerizpea argia danari, e?
Eta Fideli errematea ipintsen deutso: Ori garbi dak: Biarko egunez, an, andra biak brixkan itxi eta... eurok ortik zear joateko.
-Tira, tirok!
-Eta Zeruko Aargian arpidedun al zara?
-Bai,gaurtik aurrera, eta bide batez bere irakurle danari agur bat.
7

GaiezKirolaPilotaPilotariak
PertsonaiazAZKARATE1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude