Tomas Hernandez Mendizabal Nor Dan

1971ko abenduaren 26an

Tomas Hernandez pintoreari elkarrizketa
Tomas Hernandez Mendizabal Nor Dan
Tomas Hernandez Mendizabal euskal pintore bat dugu. Berak egin ohi ditu, ain zuzen, Z. AR GlAren Gabonetako azal-marrazkiak azken urte auetan. Aurtengoa ekartzera gureganatu zaigunean, galdera batzuk egin dizkiogu, irakurleek ezagu ditzaten.
–Non jaio ziñan eta non ikasi zenduan?
–Nere gurasoak ere euskaldunak ziran eta ni Donostian jaio nintzan. Amalau urte arte eskolara joan nintzan eta garai ortan lanean jarri nintza. Beraz, ez dut eskola gehiegi iza gazte denboran.
–Non ikasi duzu, bada, orain artista izateko beste?
–Nere eskola euskal paisajea izan da. Ortik ikasi dut dana. Bete betean eta osorik iñor ez baldin bada ere autodidakta, ahal dan neurian, ni autodidakta naiz. Naturalezak erakutsi dit neri dana. Izan ere, ba al da ezer, naturaleza bezain abstrakto edo ain figuratibo danik?
–Noiz irten ziñan kalera?
–1964ean egin nuan agerketa bat Donostian "Club Guipuzcoa" delakoan. Ortik aurrara leku asko eta askotan azaldu ditut nere lanak.
–Zer unetan arkitzen zera orain pintore bezala?
–Orain igaro-une batean nabil. Nik, bizi dedana agertu nahi izaten det eta orain bertan gehiegi mugatu gabeko bideetatik nabil. Figuratibotik abstraktora pasa naiz. Beti naturalazaren bidez.
–Eta nolaz eman duzu pauso ori?
–Oso mantxo. Batez ere, aztertuaz, ez modan dagoelako edo beste azaleko arrazoiren batengatik. Paisaje orri begiratu eta barruan sartu eta gero, azken bolada ontan pintura-era au sortu zait.
–Zein jotzen dituzu maixutzat, eredutzat?
–Beti, gehien arritu nauana, Picasso izan da. Baiña euskaldunok Oteizari zor diogu gehien. Ikaragarria da gizon orrek gure alde egin duana. Bere indarrak berpiztu egiten gaitu.
–Oraingo une ontatik irtetzean nora joko duzula uste duzu?
–Orain nahasketa aundia dago .pinturan. Gero sortuko al da pake giroa eta orduan, gauza onak aurrera irtengo dira. Baiña zer gertatuko dan, iñork ez daki oraindik. Ez emen eta ez Parisen. Figurazio berri batetaz itzegiten da, baiña oraindik ez da ezer ikusten.
–Zer sari irabazi izan dituzu?
–Bederatziren bat bai baiña ez dakit gogoan dauzkadan orain bertan: 1961ean, Gaztetxoen Sariketan, urrezko medailla. 1962an Sariketa berean, bigarren saria, pintura-gaietan. 1967an Zarauzko Sariketan brontzezko medalla, eta Elgoibarko jaietako egitarauan bigarren saria. 1968an Zarautzen, lehenbiziko saria, Ordizian irugarrena eta Probintziako sariketan ere lehenbizikoa. Urte berean, Irungo Paisaje-sariketan, irugarren saria. 1969an Lezoko "Elias Salaberria" sariketan, lehenbiziko saria.
–Donostiatik kanpora ere azaldu dituzu, beraz, zure lanak...
–Bai. Tolosa, Eibar, Zarautz, Aginaga, Irun, Gazteiz, Iruñe, Lezo, Elgoibaren. Erri auek guztiek badakite nere lanaren berri.
–Zure expresio-biderik maiteena?
–Pintura, zalantzarik gabe. Baiña beste lan mota batzuk ere erabiltzen ditut. Grafista naiz nere lantegian eta ortik kanpora, kartel asko egiten det, baita dekorazioak eta liburu edo aldizkarietarako edergarriak ere: Z. ARGIA, TXISTULARl, orietan eta bestetan.
–Aberastu al dezu zuk euskal artea ?
–Aberastu... oraindik ez. Ahal dudana egiten dut. Aberastu, danon artean egin behar dugu. Gipuzkoak, arte kontuan, indar aundia dauka gaur eta ori euskal artearen benetako aberastasun bat da. Dena den, euskal giroko edozer gauzak zoratzen nau eta ori nabarmendu egiten da lanerakoan.
–Eta Gipuzkoan dagoen indar aundi orretaz Jabetzen al da erria?
–Ez. Askotan pentsatzen dut gipuzkoarrok ez dugula merezi ainbeste artista eta ain on izaterik. Egin edozein agerketa eta oso ona bada ere, irureun lagun ez dira ikustera joaten.
–Zergatik gertatzen da ori?
–Alde batetik, oso gutxi era. kutsi digutelako gaztetan. Neroni Zuloaga nor zan jakiteke irten nintzan eskolatik. Bestetik, materialismo giro ikaragarrian bizi geralako eta barru-indarra behar izaten da kultura arloetan denbora eta dirua galtzeko. Bestetik, artistak oso baztartuak egon izan ohi diralako, Euskal Errian. Orain bertan ere gauza parragarririk gertatzen da: askotan, ez dira onenak azaltzen eta agertuz gero ere, egunkarietan egun pare batean itzegin eta gero zeharo ahaztu egiten ditugu gizon ura eta kultura-arlo ori urtu egin balira berala.
–Kritikalari onik ba al da gaur Gipuzkoan?
–Kortadi izango da onenetakoa egia esan. Kritikoak lan aundia egin dezake eziketa arloan. Oso zailla da kritiko ona izatea.
–Zer esango zenioke Euskal Erriko jendeari?
–Artistaon lanak ulertzeko ahalegiñak egin ditzala. Gaizki itzegitea, baztartzea, oso erraza da. Baiñan agerketa batek zenbat lan ematen duan pentsatzen jarriko bagiña, beste giro batek babestuko gintuzkete.
–Eta Euskal Erriko komunikabideei?
–Beren eskuetan dagoela erri xehea arte kontuan, informazio bidez jaztea, eta pertsonari arteak ematen dion osotasunaren alde lan egitea. Lana egiten danean gauzak aurrera ateratzen dira. Ikus dezagun nola Lezo erri txikia. Nola antolatzen duan "EIias Salaberria" saria. Urtero sariak gehitu egiten dituzte. Zer indar dago or? Zarauzko saioak ere onak dira eta orain badirudi Eibar asia dala. Orain, Debako eskola izango da garrantzi aundikoa, berriz ere esan, Oteizari esker.
Onela bukatu genduen gure elkarrizketa. Ogeita amaika urtetako pintorea badijoa bere kezkaren batzuk azaldu eta gero. Guk kezka auek jaso egin ditugu, merezi baitute. Orain erriaren erantzunaren zai gelditzen da artista.
OLALDE
7

GaiezKulturaArteaPinturaPintoreakHERNANDEZ1
PertsonaiazHERNANDEZ1
EgileezOLALDE1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude