Armonizatzea Eta Musika Sortzea Gauza Bat Eta Bera Da

1971ko azaroaren 21an

Tomas Garbizu musikalariari elkarrizketa
Tomas Garbizu, Musikalaria
Armonizatzea Eta Musika Sortzea Gauza Bat Eta Bera Da
Bere etxean artu gaitu. Musika paperez inguraturik, pianoa aldamenean dugularik, musika darion gela onetan lasai itzegin dugu. Gure elkarrizketa erraza izan da. Nork esan gizon onek irurogeitamar urte dituanik. Tomas Garbizu musikalaria benetan gazte da. Giartsu. Bere musika ere ezin daiteke bestelakoa izan. Musika garbi, bizi giartsu, faltsokeriarik gabekoa. Ez da arritzekoa nonahi txapeldun gertatzea.
–Zer nolakoa izan da Avilan irabazi duzun saria?
–Lau urte onetan urtero ospatu da txapelketa au. Emen, inguru auetan, ez da beste onenbeste egiten. Bi motatako txapelketa dala ordea, esan beharra dago: organorako musika-egilleentzat bat eta organo-jotzailleentzat eratua bestea
–Zuk zer sari irabazi duzu beraz?
–Musika-egilleentzat eratuta zegoena irabazi dut. Baina gauza bat gertatu zitzaidan. Txapelketaren arauak eskatu nizkionean, Avilako alkateak organoa jotzera joango nintzela pentsatu zuen, ain zuzen. Orrela, txapelketari izen bat emango niola esan ere esan zidan. Ari adi, ari adi –pentsatu nuen nere artean-, ni bastaldera nIak-eta .
–Nazio arteko txapelketa omen zen...
–Bai, onelakoetan izenez ohi dira bakarrik nazio arteko, eta ez izanez Izan ere oso erraza baita izen aundia ipintzea. Ala ere nazio arteko txapelketa izan zen, aleman eta frantsesak ere an baitziran.
–Aurreko urteetan lanik bidali al zenduen?
–Ez dut behin ere bidali. Lehen biziko aldiz, nere lanik. Aurten bidali dut. Frantsesek eta alemanek ere lanak bidali zituztela jakin nuenean, egia esan, piska bat kuzkurtu edo beldurtu egin nintzen.
–Zer dala ta beldurtu? Erbestekoek baino gutxiagotzat jotzen al zenduen zeure burua ala...
–Berez atzerritarrei ez genieke beldurrik izan behar. Aiek gu baino langilleago direla gogoan izan behar da ordea. Ekinean, ekinean gauza onak eta txukunak egiten dituzte. Gu berriz alferragoak gara. Neri lana, nahi dudanean egitea gustatzen zait. Patxaran, behartu gabe lan egin.
–Zenbat txapelketa irabazi duzu?
–Garbi esateko, ez dakit ziur zenbat irabazi dudan duzu? Gutxi gora behera amazazpi-emazortzi izango dira. Zenbat sari atera dudan jakiteari ez diot batere garrantzirik ematen. Egin dudana ona den ala ez jakiteak kezkatzen nau batipat. Orrek du garrantzi, ez beste ezerk.
–Zure lanetan zein da maiteenik duzun lana?
–Arantzazuko txapelketa irabazi zuen «Benedicta» meza da nik maiteenik dudana. Oso maite ditudan beste bi ere ba ditut: «Euskal Meza» eta «Donostiko kantu zarrak». Jendeak Avilako saria dela-ta zorion asko eman dit. «Donostiko kantu zarrak» ezin ditezke ordea Avilako sariaz alderatu Avilako sariak, orrenoandoan ezer gutxi balio du.
–«Donostiko kantu zarrak» kritikalariek diotenez egin duzun lanik onenetakoa omen da...
–Baita errazenetakoa ere. Lan ori aisa, uste gabean egin nuen. Zenbait aldiz egunean, bi eta iru egiten nituen. Izan ere armonizatzea oso ondo datorkit. Orain izketan ari garen bezala arrnonizatu nituen abesti oriek.
–Zertan datza zuretzat armonizatzea?
–Armonizatzeak bi alderdi ditu: armonia jakitea bat eta armonia sortzea bestea. Armonizatzeko, armonia jakitea aski dala uste du zenbaitek. Ni ez naiz iritzi orretarakoa Armonizatrea eta musika sortzea gauza bat eta bera da.
–Piska bat gehiago esplika al dezakezu. . .
–Armonizatzea ez da nota batzuk ipintzea. Armonizatzerakoan abestiaren muiña zein dan ikusi behar da. Barrua-barruan sartu behar da. Abestiak zer egitura duen, zer tankerateko abestia dan aztertu behar da. Kantuak berak esan behar dizu nola armonizatu.
–Ori egiteko beste musikalaririk eredutzat artzen al duzu?
–Ez, ez ez Armonizatzerakoan ez dut inor gogoan izaten. Bela Bartock-ek onela, Ravelek orrela eta Guridik orrela egin zuela eta, ez zaot ajola. Nik abestiari begiratzen diot. Neri, abestiak berak esaten dit zer egin behar dudan.
–Zuk egiten duzun musika nola definitu edo ertsituko zenduke?
–Badakit bai, zer esan nahi duzun. Begira. Nere musika nerea da eta ez beste iñorena. Ez du ez zenbaitek dion bezala, ez Bela Bartock eta ez Ravelen musikaren antzik. Nik egiten dudan musika Garbizuren antzera, nere antzera dago egiña. Neure buruaren jabe naiz eta beste inoren antzik ez du.
–Zure musika, denok euskalduntzat jotzen dugu. Zer da euskal musika? Atzerriko musiketatik zertan berezten da?
–Euskal musikaren izate berezia nota arteko tarte orietan dago. Tarte oriek gorde eta zaindu behar dira. Musika-teknika berriak nahi eta ez, ori errespetatu behar du. Bestalde, musika, egoera baten, erriaren egoera baten frutu da. Frantses bati sortzen zaiona neri ezin zait sortu. Ni beste giro eta egoera batetan bizi naiz.
–Zure musikak mendiaren antza duela entzun dut iñoiz. Zer deritzazu?
–Bai, musika egiterakoan gogoan izaten dut bai, Euskal Erriko mendia. Nik musika egitean sakontasuna billatu nahi izaten dut. Leize zulo luze baten gisako, mendi erraien sakontasunaren gisako musika egin nahi izaten dut. Beti orre.. billa nabil.
–Donostiako "Conservatorioan" zenbat urtetan izan zara maixu?
–Ez asko, emezortzi urtetan bakarrik. Pentsa ezazu, altuenaz jota, nere erretiroa bost milla peztatara ez da iritxiko. Urte gehiago egin banituen gehiago irabaziko nuen baina... orain, nola edo ala bizi egin bearko dugu.
–Emezortzi urte orretan amaika gazte pasako zen zure eskuetatik.
–Batzuk oso onak gainera. Ez da gauza erraza izan baina organista onak ba ditugu gure errian. Lana oso kondizio txarretan egin dut. Organo bat ere ez dut izan. Armonio zahar eta kaskar batekin aritu behar izan dut. Ba al dakizu Vienako konserbatorioan zenbat organo dagoen? Zazpi organo, ez gehiago eta ez gutxiago. Guk berriz armonio zahar bat.
–Orain asti gehiago duzunez zerbait berririk egiteko asmorik izango duzu, ezta?
-Jendeak ala uste du. Baina ez gauza ez da ain erraza. Orain ezin dezaket gauza aundirik egin. Orain arte egin dudana or dago. Nik, nere bidea zer den erakutsi dut. Ortik aparte ezin dezaket ezar aundirik egin.
–Alfertzen ari al zara?
–Ez, lan ikarragarri daukat. Beti ba dut norbait ate-joka, lantxoren bat eskatuz. Nik onela jarraituko dut. Zerbait berezirik sortzen bada, patxaran, presarik gabe egingo dut. Lehen ere saritutako lan aundirik ba dut eginik eta oraindik kantatu ez diranak gainera. Adibidez «Babiloniko» eta "Baso Jaun" ez dira oraindik kantatu. Oriek or daude. Zer nahi duzu gehiago...
Errialde
1

GaiezKulturaMusikaMusika klasPertsonak
PertsonaiazGARBIZU1
EgileezHERRIALDE1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude