Aranzadi'ko Perretxikuzaleen Erakusketa Eta Lanak


1971ko urriaren 10ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Aranzadi taldeko perretxikuzaleei elkarrizketa
Aranzadi'ko Perretxikuzaleen Erakusketa Eta Lanak
Aranzadi taldeko perretxikuzaleak.
Urriaren 3-an egin zuen Donostiako San Telmoko arkupean, erakusketa ederra.
Mahai aundietan, txukun asko jarriak ba ziran lareun bat perrutxiku bota.
Lan ikusgarria, banan banan aztertu, ezagutu, izena eman eta sallkatzea. Perretxikuzale auen lanak ezagutzea merezi dualakoan jo dugu taldeen buru dan Joxe Migel Larrañagarengana.
–Zer dala ta, erakusketa eder au?
–Urtero bezala, egun auetan ospatzen ditugu Nazio-arteko Mikoloji-Egunak. Ain zuzen, Urriaren iru lehen egunetan. Gaur, azken egunez, erakusketa au prestatu dugu.
–Erakusketaz kanpo zar gehiago egin duzue?
–Orain dala lau urte egin ohi dugunez, iru egun auetan itzaldiak antolatzen ditugu: Itzaldi bat, erraza, perretxikuen berri ezer ez jakin eta zerbait ikasteko prest daudenentzat. Bigarren itzaldia zer edo zer ikasiak direnentzat. Eta nahi duen jende guzientzat egiten dugu, gaiñera, ibillera luze samarra, perretxiku billa. Aurten Uitzi aldera joanak gera eta andik ekarritako perretxiku asko dago gaurko erakusketan.
–Zenbat perretxiku mota izango ote dira mahai-gain auetan?
–Irureun eta irurogeitik gora. Asko bildu da aurten.
–Gu galdu ere egingo giñake ainbeste «russula», "mochella" eta abar artean. Zer jakintsu talde edo zerate emen aritzen zeratenak?
–Dakizun bezala "Aranzadi" elkarteko talde bat da perretxiku zaleona. Emen zaletasun ori besterik etzaio eskatzen etorri nahi duanari. Eta ala biltzen gera batzuen batzuk zerbait ikasi eta nai duenari erakusteko.
-Zer lan egiten dituzue urtean zear?
–Orain lau urte bildu giñan, bakoitza bere aldetik genbiltzen perretxikuzale batzuk. Lebenbizi iru lagun giñan eta gero bostera iritxi eta orain amar, amabi bat gera. Gure lehenbiziko lana edo eginnahia, Euskal Erriko perretxikuen zerrenda edo katalogoa egitea. Au da, Euskal Errian zer perretxiku mota azaltzen diran aztertu eta adieraztea. Au lan aundia da, urte asko eskatzen dituena.
-Orain arte zenbat mota billatu dituzute?
–Jaso, millaren bat bai. Jaso, aztertu eta zerrendatuak, bere izen eta abizenekin. Bakoitzari bere fitxa egiñak.
–Fitxa orretan zer jartzen duzue?
–Aztertzen dizkiogu perretxiku bakoitzari berezitasun aundi eta txikiak, au da, makroskopi eta mikroskopi eratakoak: Nolakoa dan formaz, anketik txapelera, azala, txapel-azpiko ostoak, zer kolore, nolako anka (luzia, motza, gogorra, biguña, borobilla, mutur-zorrotza), esporak zer kolore, zer forma, zer zatiketa, zistirioak, kutikula. Eta ola erabakitzen da ziur zer perretxiku-mota dan.
–Eta ikasketa auen bibez zer lortu nahi duzue?
–Euskal Errian baso asko ari da galtzen. Behar bada, perretxikuak ere galtzen joango dira. Guk nahi gendukena da gure atzetik datoztenak edo etorriko direnak jakin dezatela zer perretxiku-aberastasun izan dan Euskal Errian.
–Eta basoan izaten diran perretxikuak bakarrik biltzen al dituzue?
–Ez perretxikuak izaten dira lurra dagoen edozein lekutan, basorik ez bada ere izaten dira leku askotan: zelaietan, arboletan bertan, landaretan. Gure lana ikastea da eta edozein motakoei garrantzia ematen diogu. Esate baterako, legamia eta penizlina berak ere perretxikuak dira. Egia da guk bai biltzeko, bai jateko, bai txarrak direla adierazteko jasotzen ditugun perretxiko gehinak basoetan eta zelaietan azten dirala. "Goi-maillako perretxikuak" deritzanak.
-Nola sortu zan "Aranzadi" barruan talde au?
–Esan bezala, orain lau urte bildu giñan lehenbizikoak. Baiñan ez giñan ain lehengo: izan ere, Telesforo de Aranzadi berak, 1897-garren urtean idatzi zuen "Euskalerriko Perretxikuak" liburua. Bertan eun bat perretxikuren izen-abizenak eta aurkibideak ematen zituen. Esan diteke garai artako lanik aundienetakoa izan zana, perretxiku-arloan, Aranzadi jaunarena.
–Eta zer beste erritan dira gai au ikasi zale?
–Perretxikutan orain arte gebiena ikasi dutenak Erdiko Europarrok dira: Alemania, Frantzia, Beljikakoek. Or jakintsu asko dago eta liburuak ere bai: Romagnesi, Kühner, Bourdot... Baiña gu asi giñan batez ere Aranzadiren liburutik. Aranzadi bera Barzelonako Unibersidadeko maixu izan zan, perretxiku-gaian. Aren liburuaren parekorik ez da oraindik Españi osoan azaldu. Gure elkarteak aren lanari jorrai nahi lioke. Euskal Erriko perretxiku guztien zerrenda osatu nahi dugu.
–Erakusketa onek beste zerbait ere nahi zenduketela adierazten du...
–Bai bigarren gauza da erriari perretxiku onak bakarrik artzen erakustea. Ortarako aztertzen ditugu alde ortatik ere eta gero ahal dugun neurri txikian, zabalkunderen bat eain nahi genduke.
–Euskal Errian perretxiku asko biltzen al da?
–Bai. Batzutan pentsatzen dugu gehiegi biltzen dala, esan nahi dut. txarrak ere biltzen direla. Orrengatik, urtero ospatzen ditugun egun auetan, itzaldietan esaten dugu nola bildu, nola ezagutu eta jendeari kontuz ibiltzen erakutsi. Zientzia aldetik egiten dugun lanak beste onetara ere bultzatzen gaitu.
–Lan-leku egokirik eta diru laguntzarik izaten al duzue?
--Lan-lekua, San Telmoko gelaren batzutan. Eta diru aldetik, zori txarrez, gaizki. Egun auek eratzeko Aurrezki Kutxa Munizipalak lagundu digu baiñon gaiñontzekoan nahiko lan ibiltzen dugu zerbait egiteko, liburuak erosteko, mikroskopio-azterketak egiteko, laboratorio lanetarako. Erakunde ofizialak ez dute serioski artzen jakintza-arloa. Eta ain da aberatsa Euskal Erria naturaleza aldetik...
–Ez al duzute lelaketarik, sariketarik egiten?
–Guk ez. Gu joaten gera, dei egiten digutenean, beste errietan egiten diran txapelketetara: Tolosa, Leitza, Galdakano, Gasteiz. Baiñan gure lana ez da ori. Guk ikasteagatik egiten dugu, ez sari bat izateagatik. Gaiñera, guk, edozeiñek billatutako perretxikuak danon artean aztertzen eta zerrendatzen ditugu, talde-lana egiten dugu emen. Eta sari-kontuan sartuz gero, beste giro batetan arkitzen da bakoitzaren lana. Gurea gerorako lana da, geldituko dan lana. Eta bukaerik ez duan lana, jakintza-arloan ez baitago azken-mugarik. Eta beste alde batetik, edozein adiñeko pertsonentzat egokia dana. Nor ez diteke perretxiko billa joan? Gu emen ezaten gera astelen illunabarretan, igandean bildutakoekin lan egiten. .Aranzadi-tik dei egiten diegu nahi duen guztoei. Ateak zabalik daude. Eta a zer nolako poza artzen dan, liburuetan eta ikasi dezun zerbait mendira joan eta an arkitzen denean.
–Ikasi duen jendearen poza...
–Ala da. Onera datoztenek, emen izango ditue liburu batzuk, lehen, bigarren edo irugarren maillakoak. Ar dezazkete eta iardun.
-Eskerrikasko, Joxe Miguel. Zorionak zuen lanagatik
Errialde

Gibel-urdiña (Russula vesca)
Karraspina (Morchella costata)
Lanperna Orixa (Amanita gemmata)
Helvella crispa
Esnato (Lactarius volemus)
12

GaiezGizarteaIngurugiroaNaturaBesteak
GaiezGizarteaientziaTaldeak
PertsonaiazLARRAÑAGA5
EgileezHERRIALDE1Gizartea

Azkenak
2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Eguneraketa berriak daude