Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen dira, baina indarrak mugatuak direnez, zein lehenetsi izaten da kontua. Tentsio hori estaturik gabeko nazioetan ere presente dago. Izen desberdinak erabil daitezkeen arren, independentismoen edota estaturik gabeko nazionalismoen kasuan, hegemoniaren eta naziogintzaren arteko tentsioaz ari gara.
Nazio egitasmoa hegemoniko, nagusi, bilakatzea, horretarako hainbat ezaugarri eta eskakizun lausotu beharko direla jakitun, batetik; edo nazio egitasmoaren zutabe nagusiak indartzea lehenestea, bestetik. Mutur batetik bestera, abagune historiko eta politikoaren arabera, nazioa ulertzeko diskurtsoaren penduluak mugitzen dihardu.
Katalunian azken hamarkadan hegemoniaren eta naziogintzaren pendulu horrek mugimendu nabaria izan du. 2014ko eta, batez ere, 2017ko galdeketen testuinguruan, Kataluniako independentziaren aldeko mugimenduak hegemonia helburu zuen prozesua garatu zuen. Bide horretan, nazio egitasmoa demokraziarekin (“botoa eman nahi dugu”), errepublikanismoarekin eta aurrerabidearekin lotu zen, Espainiako Erresumaren aurkakotasuna eta itxikeria parean izanik. 2017aren osteko errepresioaren areagotzeak, unionismoaren erreakzioak eta independentisten beraien arteko zatiketak eta noraezak, baina, egoera berri bati eman dio lekua. Hegemoniaren bilaketak ezinbesteko duen lausotzea eta irekiera baino, nazio ezaugarrien defentsa gailendu da azken urteetan. Horren erakusgarri, hizkuntza katalanari buruzko ardura sozialaren areagotzea, Katalunian batez ere gazteen hizkuntza-erabileran zentratuta; edota immigrazioari buruzko diskurtso mesfidatia indartzea. Gaur egun, migratzaile independentisten edota espainiar jatorriko herritar independentisten elkarteez baino, gehiago hitz egiten da immigrazioak kultura eta identitate nazional katalanarengan duen balizko eraginaz.
Migratzaile independentisten elkarteez baino, gehiago hitz egiten da immigrazioak kultura eta identitate nazional katalanarengan duen balizko eraginaz
Kataluniatik iritsitako uhinak oso garrantzitsuak izan dira gurean azken hamarkadan. Antzekoa gertatzen da Kataluniako azkenaldiko joerekin ere, maila apalagoan bada ere; eta lurraldearen arabera joera desberdinak izanda. Batetik, Hego Euskal Herrian Kataluniaren gertuagoko egoera bizi dugu, berdina izan gabe. Hemen ere eremu batzuetan nazioari buruzko diskurtsoa gailendu zaio hegemoniaren bilaketari (nazio bulkadari buruzko ardura, adibidez). Ipar Euskal Herrian, aitzitik, esango nuke bestelako joera bizi dela, Kataluniakoaren nahiko desberdina. Bertan, abertzaletasunaren egituraketa, herri mugimendu berrien eragin soziala, lurraldearen erakundetze xume berriak sortutako abagunea eta abar joera horren lekuko dira, nire ustez.
Hegemoniaren eta gotortzearen arteko lehia bereziki konplexua da estaturik gabeko nazioen kasuan. Hegemoniaren logikan normaltasun berria eraiki nahi du independentismoak eta horretarako batzuetan bere ezaugarri batzuk leundu behar ditu. Zeintzuk eta noraino, ordea, ez dago batere argi. Gainera, auzia ez da bi nazio egitasmoren arteko lehia garbi eta arrazionala, indar harreman desorekatua duten bi aurkariren arteko norgehiagoka baizik. Bi egitasmoetako batek ez baitu estaturik eta, beraz, egungo normaltasuna aurka duelako. Horrek eragiten du pendulua mugitu behar izatea, baina aurrerago ere beste norabide bat hartuko duela ahaztu gabe.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]
Bortizkeria zuzenak, agerikoak eta isilak, gainjarriak eta zeharkagarriak, mikroak eta geldoak. Bortizkeria egunerokoan irristatzen da, uneoro, boterea edo erabakitzeko ahalmena duenak ez duenaren aurrean boterea erabiltzen duenean. Hainbeste egoeratan murgiltzen gara... [+]
Duela urtebete, toki honetan bertan, existitzen ez zen herri bati buruz idatzi nuen, eta existitzen ez den herri horrek Palestinako genozidioa geldiarazten lagunduko zuela amestu nuen. Argi dago ez dugula lortu. Urtebete geroago, oraindik ere, haurren hilketa masiboak eta herri... [+]
Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]
Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]
Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]
Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]
Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.
Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?
Zapalduen... [+]
Oporretan nago baina oraindik ez dut zutabea hasi. Oporretan nago baina nire gelak ez du igarri. Oporretan nago eta etxeko hautsa ez da mugitu. Oporretan nago eta topaguneko kanpin dendak lokatzez beteta jarraitzen du egongelan. Oporretan nago baina nire agenda ez da... [+]
2025eko Aberri Egunean, Imanol Pradales lehendakari jaunak “Euskadi Nazioa da” eta “hemen jarraitzen dugu eta jarraituko dugu, gure hizkuntzarekin eta gure nazio nortasunarekin, ez izan zalantzarik”, ozenki esan zituen.
Euskalduna naizen aldetik,... [+]
Ekainaren 12an munduko bazter guztietatik –Euskal Herritik ere– heldutako ehunka pertsona batuko dira Egiptoko El Arish hirian, hortik Rafah-raino abiatzeko, Gazaren aldeko martxa globalean. Israel palestinar herriaren aurka egiten ari den genozidioa salatuko dute,... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Haurrak begiratzeko gure paradigma ez da erabat aldatu, baina aldaketak-edo egiten ari gara, egia da, beste kontzientzia maila batekin, aferak duen garrantziagatik-eta. Bazen garaia. Kontua da, baina, haurren bizitza gure esku dagoela, eta behar duten bizimoduan aldaketak... [+]
Stanfordeko Unibertsitateak dohainik eskaintzen duen Storm deituriko erreminta ezagutu berri dut. Adimen artifiziala erabilita, edozein gairen inguruan artikulu akademikoak sortzeko diseinatutako ikerketa tresna da. Fidagarriak eta baimenduak diren hamaika iturri erabiltzeko gai... [+]