Semaforoa vs. herritarrak
Zirkulazioan lehentasunek garrantzi handia dute. Gidatzeko ikasten dugun lehen gauzatakoak dira: biribilguneak eta STOPak menperatu ezean nekez lortuko dugu gidabaimena.
Hala ere, lehentasunak ez dira kontu neutroak, eta historiak eta interes kontrajarriek aldatu izan dituzte. Autoak hirietan agertzen hasi zirenean, hildako kopuruak handituz hasi ziren etengabe, denenak ziren kaleetatik abiadura handian ibiltzen hasi zirelako. Horrek bi aukera ipini zituen mahai gainean: autoen abiadura mugatzea edo oinezkoak errepideetatik botatzea. Auto industriaren bultzadak bigarren aukera gailentzea lortu zuen. Bat-batean, oinezkoak bihurtu ziren euren heriotzaren errudun, autoaren eremu naturala baimenik gabe zeharkatu zutelako.
Semaforoek adierazten dute, agian, era garbienean, lehentasun horren lerratzea. Zenbatu ezazu zenbat denbora egoten den zain oinezkoa eta zenbat errepide gainekoa. Hiruko erregela baten bidez kalkula daiteke zenbat aldiz denbora gutxiago balio duen oinezko baten denborak.
Aparkalekuz beteriko kale bakoitza zuhaitzez beteriko espaloi bat izan zitekeen, parking bakoitzaren ordez parke bat egon zitekeen
Garraio politikan ere lehentasunak funtsezkoak dira: aparkalekuz beteriko kale bakoitza zuhaitzez beteriko espaloi bat izan zitekeen, parking bakoitzaren ordez parke bat egon zitekeen eta autobideetara bideraturiko diruaren apur batekin garraio publiko duina izan ahalko genuke. Ez da kasualitatea Espainiako hirien espazioaren ia %70 autoetara bideratuta egotea; eta Bilbon Errekaldeko saihesbideari lekua egiteko desagertu ziren etxeak ez zituen haizeak bota.
Txorierriko saihesbidea, Supersurra, Autzaganeko tunela… orain arte beti egon da berde Bizkaiko Diputazioaren semaforoa autobide berrientzat. Leioa eta Sestao lotuko lituzkeen Subflubiala autobideak ere Foru Aldundiaren argi berdea jaso du, baina badirudi hainbat herritar bere bidean gurutzatu direla proiektua gelditzeko. Ez omen zaie zentzuzkoa iruditzen ia mila milioi euro bideratzea azpiegitura horretara, zerbitzu publikoak diru beharrean dauden honetan. Klima larrialdiak eta airearen kutsadurak ere kezkatzen ditu. Batzuek euren institutua ere babesten dute, patioan bertan hiru kilometroko tunela eraikitzeak horren biziraupena zalantzan ipintzen duela argudiatuta. Kanpaldia egin zuten irailean eta orain manifestazioa antolatu dute Bilbon.
Zerk balioko du gehiago, diputazioaren argi berdeak edo herritarren bultzadak? Ikusteke dago, baina gu ez gara begira geratuko. Otsailaren 8an gu ere kalera aterako gara proiektu horri bidea mozteko. Erdu zu ere bai.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ordenagailua piztear nintzela, eta udako azken eskaera bailitzan, “amatxo, kontatu artikuluan gaurko karreran ze ondo ibili naizen” eskatu dit txikiak. Kontatu diot trenei buruz hitz egin behar nuela gaurkoan, ez etapen amaierei buruz edota Palestinako banderek izan... [+]
The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]
Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]
Thomas Piketty eta Michael J. Sandel egileek berdintasunaren kontzeptua jorratzen duen liburua argitaratu dute aurten: Equality. What it means and why it matters (Berdintasuna. Zer esan nahi du eta zergatik du garrantzia, Polity argitaletxea). Pentsamendu garaikidean ospe handia... [+]
Moderno izateak, hiztegiaren arabera, “gaurkoa, egungoa; garai berekoa” esan nahi du, eta baita ere, “jakintzak edo teknikak berrikitan eginiko aurrerapenez baliatzen dena”. Baina aro modernoa eta modernitatea aro historiko bat ere izan daitezke; hain... [+]
Bai azalak emonbe! Esaten dute Ondarroan, norbait nabarmen gizenduta ikustean. Ezagun bati alderantzizkoa entzun nion azalari buruz: “Azala hain daukat gorputzaren neurri justukoa, ezen norbaiti keinu egiteko begi bat ixten dudanean uzkerrak ihes egiten... [+]
Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]
Nahiz eta, entzun dudanez, hala deitzen dioten gertuko herri batekoek. Mugako biztanleok izaera jakin bat omen dugu; nabaritzen omen zaigu inguru horretakoak garela, esaterako, irundarroi. Ba omen dugu zera berezi bat. Ez dut gehiegi sinesten kontu horietan, ondoren zera hori ez... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?
Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]