Semaforoa vs. herritarrak
Zirkulazioan lehentasunek garrantzi handia dute. Gidatzeko ikasten dugun lehen gauzatakoak dira: biribilguneak eta STOPak menperatu ezean nekez lortuko dugu gidabaimena.
Hala ere, lehentasunak ez dira kontu neutroak, eta historiak eta interes kontrajarriek aldatu izan dituzte. Autoak hirietan agertzen hasi zirenean, hildako kopuruak handituz hasi ziren etengabe, denenak ziren kaleetatik abiadura handian ibiltzen hasi zirelako. Horrek bi aukera ipini zituen mahai gainean: autoen abiadura mugatzea edo oinezkoak errepideetatik botatzea. Auto industriaren bultzadak bigarren aukera gailentzea lortu zuen. Bat-batean, oinezkoak bihurtu ziren euren heriotzaren errudun, autoaren eremu naturala baimenik gabe zeharkatu zutelako.
Semaforoek adierazten dute, agian, era garbienean, lehentasun horren lerratzea. Zenbatu ezazu zenbat denbora egoten den zain oinezkoa eta zenbat errepide gainekoa. Hiruko erregela baten bidez kalkula daiteke zenbat aldiz denbora gutxiago balio duen oinezko baten denborak.
Aparkalekuz beteriko kale bakoitza zuhaitzez beteriko espaloi bat izan zitekeen, parking bakoitzaren ordez parke bat egon zitekeen
Garraio politikan ere lehentasunak funtsezkoak dira: aparkalekuz beteriko kale bakoitza zuhaitzez beteriko espaloi bat izan zitekeen, parking bakoitzaren ordez parke bat egon zitekeen eta autobideetara bideraturiko diruaren apur batekin garraio publiko duina izan ahalko genuke. Ez da kasualitatea Espainiako hirien espazioaren ia %70 autoetara bideratuta egotea; eta Bilbon Errekaldeko saihesbideari lekua egiteko desagertu ziren etxeak ez zituen haizeak bota.
Txorierriko saihesbidea, Supersurra, Autzaganeko tunela… orain arte beti egon da berde Bizkaiko Diputazioaren semaforoa autobide berrientzat. Leioa eta Sestao lotuko lituzkeen Subflubiala autobideak ere Foru Aldundiaren argi berdea jaso du, baina badirudi hainbat herritar bere bidean gurutzatu direla proiektua gelditzeko. Ez omen zaie zentzuzkoa iruditzen ia mila milioi euro bideratzea azpiegitura horretara, zerbitzu publikoak diru beharrean dauden honetan. Klima larrialdiak eta airearen kutsadurak ere kezkatzen ditu. Batzuek euren institutua ere babesten dute, patioan bertan hiru kilometroko tunela eraikitzeak horren biziraupena zalantzan ipintzen duela argudiatuta. Kanpaldia egin zuten irailean eta orain manifestazioa antolatu dute Bilbon.
Zerk balioko du gehiago, diputazioaren argi berdeak edo herritarren bultzadak? Ikusteke dago, baina gu ez gara begira geratuko. Otsailaren 8an gu ere kalera aterako gara proiektu horri bidea mozteko. Erdu zu ere bai.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Bi gai mahai gainean, ezinbestean.Batetik, CAF eta Palestina. Bestetik, PSOEren bueltako ustelkeria sarea. Nondik hasi eta non bukatu ere ez dakit, bulkadez betetako artikulua izango dela jakinda.
Nazio Batuen Erakundeak 40 enpresa salatu ditu, CAF tartean, eta Gazako... [+]
Atzo jakin dut euskal prentsatik Jean Reno aktoreak lehen nobela idatzi duela. Berri hori euskaraz jasotzeak munduko hiritar edo paleto global bihurtzen ote nauen oso ongi jakin gabe, nobelak idazteko arteaz egin dut gogoeta.
Tokitan dago “nobelaren heriotza”... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]
Nunquam polluta dio Baionako lemak, erran nahi baitu "sekulan zikindu gabea" edo "sekulan hartu gabea", eta erreferentzia egiten die inbasio saiakera historikoei, espainiarrengandiko, frantsesengandiko eta ingelesengandiko saiakerak ez omen baitziren... [+]
Europako ongizate estatuak munduan zehar izugarrizko miresmena izan du herritar xeheen artean, ez hainbeste enpresari eta agintarien gehiengoan. Izan ere, miresmen hori areagotu egiten zitzaigun iparraldeko herrialdeetatik pasatzen baginen, izan lan bat egin behar bazenuen edo... [+]
Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]
Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]
Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza... [+]