Getarian jartzera doazen lehen hegalabur haztegiak zer ekarriko du?
Gipuzkoako Getariako kostatik 3,7 itsas-miliatara (6,6 kilometrora) jartzear dira Euskal Herriko lehen itsas zabaleko arrain haztegia. 50 metroko diametroa eta 40 metroko sakonera dute bi kaiolek. Bertako itsas baldintzetara ongi egokitzen badira, 2025eko udan 50 hegalabur edo zimarroi gizenduko dituzte bertan. Eusko Jaurlaritzak bultzatu du proiektua eta Itsasbalfego enpresak burutuko du (%70 Kataluniako Balfego enpresarena eta %30 Aztirena). Bizkaiko eta Gipuzkoako ontzien hegalabur kuota osoa hara bideratuko den proiektuak bi lurralde horietako kofradien oniritzia du, eta orain arte ez du eztabaida handirik sortu kalean. Azaroaren 14an Getarian mahai-ingurua antolatu du Artzape euskara elkarteak eta bertan parte hartuko duen Lorea Flores elkarrizketatu du Eli Pagolak Egonarria saioan. Badago, bai, mamirik gai honetan.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Oraingoz ez da hegalabur edo zimarroirik egongo Getariako kostaldean jartzear diren bi kaiola handietan. Itsasoko egoerara ongi egokitzen bada, Itsasbalfegoren helburua da 2025eko udan 50 hegalabur gizentzea. Epe motzean beste lauzpabost kaiola jartzeko oniritzia azaldu du Eusko Jaurlaritzak eta guztira 7 milioi euroko kostua luke, hiruzpalau urtean 1.100 tona gizentzera iristeko, hau da, Gipuzkoa eta Bizkaiko ontzien hegalabur kuota osoa berari saltzeko.
Hori ez da aldaketa izango, izan ere, 2010etik Gipuzkoa eta Bizkaiko kofradiek beren hegaluze kuota saldu egiten dute, ekonomikoki errentagarriago ateratzen zaielako arrantzatu eta hegaluzea saltzea baino. Gaur egun kuota Balfego enpresari saltzen diote eta enpresa kataluniarra nagusi da Mediterraneoan. Baina Jokin Sagarzazuk Berriako artikuluan azaldua duenez, iaz Espainiako Gobernuak legea aldatu zuen eta ontzi batek bi urtean ez badu dagokion kuota arrantzatzen, galdu egingo du eskubidea. Horregatik, formula aldatuko dute: hemengo ontziek "arrantzatuko" dute Itsasbalfegoren kaiolatik eta Balfegori salduko diote arrain hori.
Eredu honek dakartzan galderak
Greenpeaceko Euskal Herriko arduraduna den Lorea Flores mintzatu da Egonarria saioan. Berak parte hartuko du azaroaren 14an Getarian egingo den mahai-inguruan. Hemen elkarrizketa osorik ikus-entzungai:
Hainbat galdera zabaltzen ditu arrain haztegiak: kanaberekin arrantzatzetik inguraketa teknikara pasatuko dira ontziak. 12 Mila elkarteak zabaldua duen aldarria da kostaldetik lehen 12 miliatan artisau arrantza soilik egin dadila, espezieak lasai ugaldu daitezen eta itsas zabalean ari diren ontzientzat ere onura izan dadin; proiektu honek, ordea, 3,7 miliatara ezarriko ditu kaiolak, ontzi handiek arrantzatuko dituzte inguraketa tekniken bidez... zer ondorio izango ditu artisau arrantzaleentzat? Zenbat lanpostu sortzen ditu eredu batek eta besteak, hau da, gizartean zer ekarpen egiten du eredu bakoitzak?
Floresek azaldu duenez, enpresa hauek botika kimikoak erabiltzen dituzte kaiolak infekzioetatik babesteko eta pilatuta dauden animalien artean zabaldu ohi diren gaixotasunei aurre egiteko, antibiotiko bidez, adibidez. Substantzia kimiko horiek itsasora isuriko dira, kostaldetik oso gertu.
Nork jango ditu euskal kostaldean gizendutako hegalaburrok? Hemengo ontziek bertatik "arrantzatu" eta Balfegori salduko badizkiote, eta Balfegok orain arte bere arraiki asko Asian saltzen baditu...
Testuinguruaz ere mintzatu da, Mediterraneo itsasoa berotu izanak ekarri omen du Balfegok hango haztegietan emaitza kaskarragoak jasotzea, eta Kantauri itsasoa epelduz doan heinean, etorkizunerako baldintza hobeen bila etorri ote da Euskal Herrira?
“Nora garamatza Getariako zimarroi haztegiak?” mahai-ingurua, azaroaren 14an Getarian
Galdera horretatik abiatuta, proiektuari buruzko ikuspegia jorratzen arituko dira Izaskun Suberbiola (Mater Ontzi Museo Ekoaktiboko arduraduna), Lorea Flores (Euskal Herriko Greenpeaceko koordinatzailea), Leo Belaustegi (arrantzale ohia eta Ondarru 12 milako kidea), Leandro Azkue (Jaurlaritzaren Arrantza eta Akuikultura Zuzendaria) eta Tomas Otamendi (kirol arrantzalea eta Malkorbe Amarristen Elkarteko batzordeburua).
Artzape euskara elkarteak antolatu du mahai-ingurua eta Mirene Begiristain arituko da dinamizatzaile lanetan. Azaroaren 14an izango da, 18:30ean hasita, Berdura plazan.
Auzo elkarteak, herri mugimenduak eta ekologistak batu ziren asteazkeneko kontzentrazioan. Lantegien jardueraren amaiera itxaroten ari dira duela hamar urte.
1984an, Lemoizko zentral nuklearrak bere ateak betirako itxi zituen, konpondu gabeko urteetako gatazka eta zauriak atzean utzita; zentralaren azpiegitura ia berdin mantendu da, eta gertatutakoa, isilpean iraun du. Orain, tokikoek hainbat proiektu proposatu dituzte Basorda kalako... [+]
Nahiz eta jakina izan inkestak ez direla errealitatearen isla zehatza, interesgarria da bistadizo bat ematea, beti eskaintzen baitigute gai zehatzekiko tenperatura sozialaren arrastoren bat. Are garrantzitsuagoak dira, gai zehatzetan sartuegiak edo katramilatuak egoteagatik,... [+]
Jando Iriart Larraineko auzapeza eta Jone Alastuei Uztarrozekoa, Buruz-Buru emankizunean juntatu ditugu, Pirinioetako herrien egoeraz solastatzera. Auzo herriak dira Larraine (Zuberoa) eta Uztarroze (Nafarroa), eta Larraineko bortuaren bi aldeetan kokatzen dira. Ekonomia,... [+]
Noizbehinka aipatu ohi da zientzia, edo hobe esanda akademia, gizartetik urrunegi dagoela. Gauzak honela, aditu eta arituen arteko distantzia ahalik eta txikien izatea da jasangarritasunaren zientziaren zioetako bat. Jasangarritasunaren arloan aritzen garen zientzialariok... [+]
Eskatutako kafea zerbitzatu zain nago tabernan, telebistan baleen inguruko dokumentala: “Arrak borrokan ari dira emea nork estaliko, borroka gordina eta arriskutsua, irabazle bakarra izango duena”. Soinu banda epikoak indartzen du ustezko gudaren intentsitatea... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Lurraren historian espezie askok komunikazio konplexuak garatu dituzte, baina gutxik dute erleen dantzaren pareko kode sofistikatua. Erle langileek elikagai-iturrien kokapena adierazteko erabiltzen duten dantza ez da soilik naturaren mirari bat, baita zientziaren begietatik... [+]
Askorentzat uda soinuaren egilea da hegazti hori eta, seguruenik, hau dela eta mila izen ditu Euskal Herrian. Hauetako batzuek bere ‘txrriiii-txrrriiii-txrriii’ kantu deigarriari egiten diote erreferentzia: txirritxori, zirringilo, irrigo edo kirrilo, adibidez. Beste... [+]
Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]