Arano eta Hernani inguruetan Repsol eta Endesa enpresek eraiki nahi dituzten makro-zentral eolikoen aurkako txosten kritiko mardula egin du Mikel Alvarez ekintzaile ekologista donostiarrak. Bere esanetan, "Euskal Herrian planteatzen den era horretako azpiegitura handiena" litzateke honakoa, eta herritar, talde zein elkarteen artean gaia aztertzeko eta "alerta emateko" helburuz egina da txostena. Zertzelada batzuk laburtuko ditugu segidan.
Endesa eta Repsol
Alde batetik, Enigma Green Power sozietatearen "Ikatz Gane" proiektuak Endesa dauka atzean –ARGIAk maiatzean azaleratu zuen moduan– eta 205 metroko bost aerosorgailu eraiki nahi ditu Elduainen eta Hernanin, Pagoaga auzotik gora Azketa mendiraino doan mendilerroaren eta Adarramendiko magalen artean. Denera 33 MW-ko potentzia edukiko lukete.
Bestetik, FE Energy kontsultoraren bidez, Repsol enpresak 99 MW-ko potentziako proiektua du esku artean –Erramun Galparsoro eta Joxe Manuel Muñoz aranoarrak elkarrizketatu ditugu horren harira–, Arano, Hernani, Goizueta eta Berastegiko udalerrietan, Mandoegitik hasi eta Adarraraino doan mendilerro luzean zehar. 165 metroko garaierako 22 aerosorgailu edo 205 metroko 15 aerosorgailu aurreikusten ditu proiektu honek eta Madrilen ari dira tramitatzen, duen dimentsioagatik eta bi erkidegori eragiten dielako (EAEri eta Nafarroari).
Nolanahi ere, Alvarezek txostenean dio zaila dela proiektatu dituzten konplexu eolikoen eta horiek eraikitzeko sarbideen kokapen zehatza identifikatzea, informazio gutxi dagoelako.
Aranzadik egindako ikerketen arabera mendi magal ospel horietan mehatxaturiko landare espezie endemikoak bizi dira, baita bisoi europarra eta muturluze piriniarra bezalako ugaztunak ere
72 hegazti espezie, 60.000 hegaldi
Aerosorgailuek sortuko lituzketen kalte ekologiko posibleei buruzko datu ugari dakartza txostenak. Besteak beste, inpaktu bisuala eta akustikoa, lur malkartsuetan halako azpiegiturak ezartzeak dakarren aztarna, eta horrek flora eta faunari nola eragingo liokeen. Aranzadik egindako ikerketen arabera mendi magal ospel horietan mehatxaturiko landare espezie endemikoak bizi dira, baita bisoi europarra eta muturluze piriniarra bezalako ugaztunak ere.
Hegaztiei dagokienez, 2007an beste zentral eoliko bat jarri nahi zuen Eólicas Euskadiren (Iberdrola eta EEE) proiekturako egindako azterlanean, Mandoegi inguruan 72 hegazti espezietako ia 60.000 hegaldi zenbatu ziren. Miru gorria, gabiraia, sugezale europarra eta beste harrapari batzuen migrazioak atzeman dira, baita ehiza-espezieena eta paseiformeena ere (negu-txirta, euli-txori grisa, amilots urdina...). Gainera, sai arrearen etzaleku bat dago mendiaren hego-ekialdean.
Estazio megalitiko garrantzitsua
Onddi, Adarra eta Mandoegi mendien artean Euskal Herriko historiaurreko monumentu multzo garrantzitsuenetako bat kontserbatzen da. Hain justu, Leitzarandik ekialderantz ugaritzen dira mairubaratzak edo cromlechak deituriko zirkulu itxurako megalitoak. Aranon eta Goizuetan soilik, halako 74 katalogatu dira.
Txostenak azpimarratzen du "paisaia kultural" bat biltzen duela Urumeak, zeinean garai bateko lur komunalek edo zilegimendiek garrantzia berezia izan duten: "Mendi libreak ziren hauek", azaldu zion Luis Mari Zaldua adituak Gipuzkoako Hitza-ri.
Azken batean, "txosten hau egin da inpaktu larrien berri emateko, baina baita megaproiektuetan oinarrituriko trantsizio energetiko korporatiboari buruz funtsezkoak diren hainbat gai kritiko azaltzeko ere", dio Alvarezek.
Txinako Qinghai enpresak atzera egin eta ez ditu 257 milioi euro inbertituko potasa meategi proiektuan. Finantzaketarik gabe ez ezik, Muga meategia ustiatzeko lizentzia ere ez du proiektuak, 2024ko urrian Nafarroako Justizia Auzitegiak bertan behera utzi... [+]
Bero boladek, haizeak eta lehorteek suteak pizteko aukerak bikoiztu dituzte Europan. Portugal, Espainia, Grezia eta Turkia pairatzen ari dira suterik handienak. Milaka suhiltzaile eta herritar ari dira suaren kontra borrokan Europa hegoaldeko herrialdeetan.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]
Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.