Espainolez egingo du
Euskararen arnasguneetako batean gertatu da berriki. Zazpi urteko ilobak osabari galdetu dio –astebetean bigarren aldiz– ea egia ote den zazpi hilabeteko bere lehengusua herriko eskolara eramango dutela. Baietz erantzun dio osabak, eta orduan espainolez hitz egingo duela erantzun dio ilobak segidan –hori ere astebetean bigarren aldiz–.
“Zuk ere batzuetan hala egiten duzu ikastolako lagunekin” batek ihes egin dio osabari ezpainen artetik, gehiegi pentsatu gabe. “Ez, Keylan eta Enzok bakarrik hitz egiten dute gaztelaniaz, eta Alexek ere bai noizean behin, kanpokoak direlako”. Arnasa ahalik eta sakonen hartu du osabak. “Ez dira kanpokoak”. “Bai dira”.
Euskararen arnasguneetako batean gertatu da berriki. Aldamenetik entzun ahal izan dut elkarrizketa, eta mutu-mutu geratu naiz. Tristura moduko bat sentitu dut, amorruarekin eta haserrearekin nahasian. Nork erasaten dio horrela umeen inozentziari? Zer dela eta darabiltza zazpi urteko mutiko batek hain ideia hertsiak buruan eta, ondorioz, mihi-puntan? Nork eskaini nahi izan dizkio eskema zurrun horiek oinordetzan?
Pentsa, herrian gurasogaiei egiten zaien aurrenekoetako galdera da ea haurra eskolara edo ikastolara eramateko asmoa ote duten
Presak hartu du mutikoaren ama: “Hitz ematen dizut nik ez diodala inoiz horrelakorik esan”. “Gure etxean ez du sekula santan horrelakorik entzun”. Eta, hala ere, inguruan gertatzen dena ulertzeko ahaleginean ari den umeari era dikotomikoan ulertarazi diote guzti-guztia. Mundua, erditik bi egina: ikastola-eskola, euskara-espainola, euskalduna-kanpokoa.
Zazpi urteko umea bizi den herrian bi eraikin desberdin daude, elkarren ondoan baina elkarri bizkarra emanda. Pentsa, herrian gurasogaiei egiten zaien aurrenekoetako galdera da ea haurra eskolara edo ikastolara eramateko asmoa ote duten. Eta behin haurra munduratuta, galdetzera ausartzen ez denak bere hipotesiak partekatzen ditu plazako korroetan, beste ume zaharragoen gurasoekin pipak jaten edo, besterik gabe, hotza pasatzen ari den bitartean. Horrela, bi zerrenda paralelo osatzen dira pixkanaka eta, urtea joan eta urtea etorri, bi zerrendetako batek irabazten du aldiro ping-pong partida: “Aurten ikastolan baino haur bat gehiago matrikulatu da eskola publikoan”. Edo alderantziz.
Kontua da nik zazpi urteko umeari –eta, zer esanik ez, zazpi hilabetekoari– opa diodala herri bat non eraikinetako ateak eta leihoak zabalik egongo diren. Mundu bat non tonu grisek ere lekua izango duten.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Europako lau presidente gudazaleek (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz eta Donald Tusk), maiatzaren 10ean 30 egunetako su-etena exijitu zioten Vladimir Putini. Errusiako presidentearen erantzuna: “Maiatzaren 15ean has gaitezen bakea negoziatzen... [+]
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]
Bilboko hooligan inbasioari buruz idatz nezakeen, baina herri txiki batean bizi naiz ni eta ez dut sufritu. Euskaraldiari buruz idatz nezakeen, eskerrak emateko euskarari bizkarra ez ematen lagundu gaituzuenoi, baina ez da hori gorputzak eskatzen didana.
Egunak daramatzat gai... [+]
Pasa den asteko berria dugu: Irunen 67 urteko garraiolari bat hil zen, kamioia kargatzen ari zela. Errepidean izan balitz, “eragozpenak errepidean” entzungo genuke; ondoren, baxu antzean, “kamioilari bat hil da istripuan”. Gipuzkoa aldean trena hartzea... [+]
Ez naiz oso konspirazio zalea. Eta are gutxiago naiz konspirazio zaleen zalea. Baina badago bat, hasieran sinesgogor harrapatu baninduen ere, luze gabe konbentzitu egingo nauena azkenean. Ikusiko zenuten zuen sare sozial gogokoenean bueltaka: Mercadona... [+]
Etxea euskal ohitura zaharretan hildakoen eta bizirik zeudenen espazioa zen. Hilda jaiotzen ziren umeak edo bataiatu aurretik hildakoak kanpoko horma baten ondoan lurperatzen ziren, teilatuaren babesean. Abizenak ere etxe bati lotuta zeuden, etxeak ematen zion izena bertan bizi... [+]
Imajinatu kiroldegiko igerileku bat, sei kortxo ilarekin. Lerro horietako baten aurrean zutunik zaude. Lehenengo kalean adineko bi andre-gizon ikusten dituzu, beraien taularekin astiro-astiro igeri egiten. Bigarren kalean, aldiz, bi neska gazte dabiltza bata bestea baino estilo... [+]
Trumpen muga zergen inguruko neurri ero bezain erratikoek ekarri dute Europako Batasuneko herrialde ugarik sektore eta enpresa kaltetuentzat dirulaguntzak bideratzea. Esate baterako, muga zergen gerrak kaltetutako enpresen aldeko14 mila milioi euroko plana onartu berri du... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Hezkuntzari buruzko eztabaidan, gutako batzuk erabiltzen ari garen neologismoa (uste dut horrela deitu ahal diogula) da pedagogismoa, agian azalpenik behar duena. Asmoa da pedagogiari aukera bat ematea, bi gauzak bereizita. Zientifizismoa eta zientziaren arteko bereizketan... [+]
Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]