Harribitxi
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lurtarron begiradak erakarri ditu aspaldidanik, misterio eta galdera iturri izan da, hausnarketa eta ametsen zaindari gautar, bidaia literarioen helmuga, mito eta metaforen sorburu, norgehiagoka espazialaren jomuga, onartu edo ezeztatu diren hipotesien muin, lurraren ahizpa eta eguzkiaren aurkari zein osagarri. Ilargia: iretargi edo argizagia. Lurraren satelite bakarra den horri idatzitakoak biltzen ditu 1545 argitaletxeak kaleratutako Mare: ilargiari poemak liburuak. Harri batentzat bitxi da Eneko eta Xabi Salaberria anaien ekimenez heldu zaigun hau: harribitxia.
Ilargiari so, begi hutsez antzeman ohi ditzakegu zati argitsu eta ilunagoak. Gaur egun honen gainaldean urik ez dela jakin badakigun arren, antzina, zati itzaltsuok padurak, badiak, aintzirak, itsasoak eta ozeanoak zirenaren ustea zuten astronomoek: halaxe izendatu zituzten eta halaxe izendatzen ditugu oraindik. Hamarnaka dira, eta horietako batzuei zein haien deitura iradokitzaileei, ilargiteak agerian utzitakoei zein ilargiaren alde ezkutuak nola berehalako ulermenari itzuri egiten dioten auziei idatzitako poemak dira orriotakoak. Izan ere, translazio eta errotazio mugimenduen iraupen berdina tarteko, aurpegi bakarra agertzen digu ilargiak beti: halaxe batu ditu astroak argia eta iluna, ezagutza eta ezezagutza. Eta gaitz erdi, zeren poemok aldarrikatu legez “Misteriorik gabeko espazioak / aspergarriak izan daitezke”.
Leialtasunaren Badia, Ahanzturaren Aintzira, Desioaren Itsasoa, Ekaitzen Ozeanoa… han-hemengo 29 poeta, eta nork bere hizkera, irudi, esangura eta idazkeraz ondutako poemak. Begiratzen gaituen hari begiratzeko era ezberdinak topatuko ditu liburuan irakurleak. Are, ilargiari jarritako olerkiez gain, osatzen dute artefaktua ilustrazioek, izaera zientifiko, filosofiko eta literarioa duen hitzaurre banak, euskal poesiaren ibilbidea laburtzen duen artikulu batek eta abesti batek. Gazteen eskuetan lur hartu eta mundu berriak ernatzeko xedez sortu den hazia ei da liburu hau, gazteengan poesia idazteko gogoa piztu nahi duena: eta akaso horrexegatik geratu dira itsaso batzuk idazteke, poeta ilargitar berriak sortu zain.
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025
-----------------------------------------------------------
Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]
Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024
----------------------------------------------------------------
Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]
Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024
Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025
Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024
Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]
Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024
-----------------------------------------------------------
Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]
Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024
---------------------------------------------------------
1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024
Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]
Rosvita. Teatro-lanak
Enara San Juan Manso
UEU / EHU, 2024
Enara San Juanek UEUrekin latinetik euskarara ekarri ditu X. mendeko moja alemana zen Rosvitaren teatro-lanak. Gandersheimeko abadian bizi zen idazlea zen... [+]