Energia krisia
Ukraina eta Errusiaren arteko gerraren aitzakiapean izugarri azkartu da azken urteetako energia eta erregaien garestitzea. Garraiolarien protestek supermerkatuak husteko beldurrak haizatu ditu jendearengan. Horrela munduko beste tokietan gertatzen denak gure egunerokoa nola baldintza dezakeen ikusi da, agerian utziz deslokalizazioan eta etengabeko mozkinen garraioan oinarritzen den sistemaren ahultasuna.
Horren aurrean estatuetako gobernuek erregaiekiko zergak murriztu eta bonu sozialak ugaritu dituzte. Agintariek ez dute ordea erregaien gaineko prezioetan zein enpresa handien joko arauetan eragiteko ahalik erakutsi, ezta erregai fosilak ordezkatzeko sakoneko proposamenik aurkeztu ere.
"Estaturik gabekoentzat maila lokala da eraldaketa eta erronka berriei aurre egiteko esparrurik praktiko eta gauzagarriena"
Natur baliabideen agortzeak globalizazio aroaren amaiera dakar. Orain arteko ekonomiaren etengabeko hazi beharrak planetaren mugekin egin du topo. Badirudi hemendik aurrera bere beharrak gertutasunean asetzeko gai diren herriak izango direla etorkizuneko zailtasunei aurre egiteko prestatuenak.
Euskal Herrian sindikatuak langileriaren ahalmen ekonomikoaren apaltzea salatzen ari dira etengabe. Enpresarien Zedarriak foroak berriz EAEko ekonomiaren ahultzeaz ohartarazi du berriki. Guztientzat erronka berriak, aldaketen beharrean gaude.
Indiako nekazariek bertako gobernuak gauzatu nahi zituen neurri liberalizatzaileak geldiaraztea lortu zuten iaz, milaka langilek urtebetez mantendutako bide eta hiri nagusien blokeo gogorraren ondorioz.
Kurduek berriz 2005ean proposatu zuten Konfederalismo Demokratikoa estaturik gabeko pertsonentzako sistema gisa. Haien biziraupena bermatzeko, burujabetzan oinarrituz, udalerrietatik garatzen ari dira elikaduran, ekonomian, ingurugiroan eta feminismoan bidea egiten duen egitasmoa.
Politika handiak botere ekonomikoarekiko duen menpekotasuna ikusita, estaturik gabekoentzat maila lokala da eraldaketa eta erronka berriei aurre egiteko esparrurik praktiko eta gauzagarriena. Urrunera joan gabe Iparraldean Bizi! elkarteak bultzatuta metamorfosi ekologikorako ituna garatzen ari dira zenbait udalerritan. Agian ildo horretan gehiago sakonduko bagenu lortuko genuke datozen hamarkadetan gure herriaren burujabetzarako indarra eta energia.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez dakit itzalaldiak itsutu gaituen edo itsu gaudelako itzali garen. Edozein kasutan, itzalaldia ez da gaur hasi eta bukatu den gertaera histerikoa –barkatu, historikoa–. Aspaldian hasi zela uste dut eta, zoritxarrez, ez zen San Prudentzio egunean amaitu.
ARGIAren efemerideen kanalean topatu dut berri zaharra: 1918ko apirilaren 23an, Irlandako langileek greba orokorra egin zuten I. Mundu Gerrarako derrigorrezko erreklutamenduaren aurka. Langileen eta independentziazaleen erantzunari esker, Britainia Handiak atzera egin behar izan... [+]
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]
Automatizazioaren eta abereen inguruan kuxkuxeatzen ari nintzela, ukuilu automatizatuen informazioa hasi naiz eskuratzen. Nire idazmahaiaren erosotasunetik idazten, gizakion kontsumorako modu masiboan esplotatzen ditugun abereen bizitzak nahiko penagarriak direla iruditzen zait,... [+]
Errepikatu nirekin: Sara Millerey. Ez dezagun ahaztu bere izena. Transfeminizidioaren biktima da Millerey: gorrototzaile transmisogino batek torturatu zuen, besoak moztu zizkion eta bizirik bota zuen ibaiertz batera. Bi orduko agoniaren ondoren hil zen.
Errazagoa da J.K... [+]
Posible da, nonbait, zoriontasuna neurtzea. Are, bada horretan tematzen denik. NBEk ez du arrakasta handirik munduko bakeari eusten, baina halako tasuna planetan zehar nola dagoen banatua erakusten du urtero, txosten batean. Funtsean zerrenda bat da, herrialdez herrialde, zein... [+]
Maiatzaren 11n, igandea, Errekalde plazan (Bilbo) hitzordua dugu euskal hiri eta herrietan bizi diren pertsona guztiek errolda izan dezaten aldarrikatzeko korrikan. Ekintza hori gure udalerrietan bizi den inor erroldarik gabe ez egotea bultzatzen duen kanpaina zabal baten... [+]
Duela urtebete eskas Espainiako aireportuen sarea kudeatzen duen AENA enpresa publikoak iragarri zuen Loiuko aireportuko terminala handitu nahi duela. 2024an 7 milioi bidaiariren langatik gertu gelditu zen eta, handitzeak aurrera eginez gero, 2030. urtetik aurrera 13-14 milioi... [+]
Zenbait urtetatik hona sarri entzuten dugun kontzeptua da zaurgarritasuna. Gaur gaurkoz, diskurtso politikoetan pertsona zaurgarriez aritzea ohikoa da. Seguru nago nik ere inoiz erabili dudala berba hori Bizilan.eus webgunean, eskubide laboralak eta prestazio sozialak azaltzeko... [+]
Europa berrarmatu. Europa defendatzeko berrindustrializatu. Hori da azkenaldian Europar Batasuneko agintari politikoek sustatu nahi duten agenda, Europako defentsari buruzko Liburu Zuria, Europa BirArmatu eta 2030 Prestasuna planen bidez. Militarismoa sustatzeko aitzakiak dira... [+]
Harriduraz irakurri dugu prentsan Aritz Otxandianori etxean bertan bengalekin egindako erasoaren albistea. Berak sare sozialetan eman zuen gertatutakoaren berri. Bai bera, bai bere adierazpenak jasotzen dituzten hedabideak ahalegindu dira eraso hori makro-berriztagarriei buruzko... [+]
Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]