Leku bat, hemen
Leku bat ezin da koordenatu batzuetara mugatu. Leku bat ezin da soilik mapa bateko puntu bat izan, ezta horma-irudi bat ere. Mapa batek ezin izango du inoiz lurraldea zehatz-mehatz irudikatu, leku fisiko bat baino askoz gehiago baita. Horma-irudi batek errealitatea mugatuko du kaiola laukizuzen batean sartuz.
Leku bat, hemen erakusketa
Noiz: urtarrilak 7
Non: Eleiz Museoa (Bilbo)
Lekua Bilboko Eleiz museoaren erakusketa-aretoa da. Hemen eta orain. Lekua Madalen Pinuaga Jaio artistak aukeratu duena da eta hor gaude ikusleak, hemen eta ez beste inon. Hormetan zazpi koadro daude haien artean elkarrizketan, baita gurekin ere. Zazpi paisaia dira, zazpi ate ireki ikusleak igaro eta habita ditzan.
Artelanak egilearen etapa baten testigantza dira. Fase berri bateko atarian dago-eta, hurrengo pausua eman baino lehen, begirada atzera botatzea erabaki du. Aurretik prestatu gabeko etapa bat izan da honakoa. Koadro horiek margozten hasi zenean zer edo zeren atzetik zebilela zekien arren, zera hori zer izango zen ez zuen oso argi. Baina intuizioari jarraituz bidea topatu du, susmoak baieztatu ditu. Pintzelkada organikoekin eta urdin, gris eta berdeen jolasarekin kostaldeko paisaiak irudikatu ditu, gure bazterren ustezko geometria hertsia gaindituz. Egileak anekdotatik haratago joan nahi izan du, ikuslearen pertzepzioarekin ez ezik, berearekin ere jolastuz.
Gure burmuinak dituen filtroak diseinatu ziren unibertsoaren handitasunak ito ez gaitzan. Filtro horiek mugak dira, hori da haien funtzioa. Era berean, irakatsitako hizkuntzaren esklaboak gara eta, horren ondorioz, ez gara harago joateko gai. Mundua imajinatu nahi dugunean begiak itxi eta barrura begiratzeko ohitura dugu, begien parean dugunaren sakontasuna topatzeko ezintasunak bultzatuta, jainkotasuna gugan balego bezala.
Paisaia-arteari, gure inguruari bezala, espiritualtasuna ukatu diogu.
Artistaren funtzioa paisaiaren objetibotasunetik haratago joatea da, pertzepzioaren ateak ireki eta bidaia kosmiko batean abiatzea. Zerbaiten atzetik joan, zeren bila ari den ez badaki ere. Madalenek zazpi koadro eskaintzen dizkigu, zazpi ate ireki, ez guk begiesteko, baizik eta barrura jausi eta sortu duen lekua bizitzeko, erditze lekutik kanpora bidaiatzeko. Pintzelkadak eta aukeratutako koloreak hieroglifikoak dira, parez pare dugun munduaren sarraila irekiko duten giltza.
Soilik gure pertzepzioaren ateak ireki eta bideak garbituko ditugunean ez dugu gela honetan geratu beharko. Itsasoko ura gure zainetatik ibiliko da eta goroldioa izango da gure azala. Bitartean, hemen egongo gara, Madalenek guretzat sortutako lekuetan.
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]
Bere sorkuntza grafikoa izugarria izan arren joan den mendeko azken hamarkadetan, baita bere eragina ere inguruko artista eta sortzaileengan, badirudi oraindik ere Juan Carlos Eguillor (Donostia, 1947- Madril, 2011) artistaren izena ezezaguna egiten zaigula. Horregatik, Bilboko... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Buztinlari talde bat biltzen da bere urteko piezen erretzearen kari. Hervék harrera egiten die bere etxean. Erretze hau Anagama deitutako labean egiten da eta 1.280 gradutara iristea da helburua. Urtean bakarrik bizi da etxe honetan. Berentzat, sugarrezko pasabide gisa... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
Behin batean, gazterik, gidoi nagusia betetzea egokitu zitzaion. Elbira Zipitriaren ikasle izanak, ikastolen mugimendu berriarekin bat egin zuen. Irakasle izan zen artisau baino lehen. Gero, eskulturgile. Egun, musika jotzen du, bere gogoz eta bere buruarentzat. Eta beti, eta 35... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]
Saio honetan Euskal Herriko Unibertsitateko Arte Ederretan 90ko hamarkadan egon ziren talde batzuk entzungo ditugu eta garai hartako giroa aztertuko dugu. Horretarako Oier Etxeberria izango dugu gurekin. Oier Akauzazte taldeko kidea izan zen garai hartan eta berarekin hitz... [+]