Lan gatazken aktualitatea jorratzen duen Labor Notes-etik jakinarazi du Morganne Blais-McPhersonek urriaren 28an: “Oihalgintzako langile etorkinek 84 orduko lan-astearen kontrako borroka luzea irabazi dute Italian”. Janzkien industrian sona duen Praton gertatu da, Florentziatik hurbil. “Nekatuta lan egitez egunean 12 orduz, astearen zazpi egunetan, oihalgintzako langileak daude Italian ‘8 x 5 eskubidea’ –zortzi orduko lanaldia asteko bost egunetan– lortzeko gero indartsuagoa den mugimenduaren muinean”.

Urriaren 12an Pratoko Texprint fabrikara itzuli ziren hiru langile pakistandar, urtarrilean 40 orduko lan astea lortzeko abiatutako greba irabazita. Sarreran ongi etorria egin zieten beste langile gehiagok eta Si Cobas sindikatuko kideak oihuka: “Mai piu schiavi!” (Esklabo sekula gehiago ez). Si Cobasek adierazi zuen espero zuela konpainiak laster berriro onartzea  greban parte hartutako gainerako langileak.

Texprinteko gatazkak egun argira ekarri du Italiako industriaren barruan hainbat obrerok nozitzen dituzten lan baldintza harrigarriak (Europako estandarretarako) eta zein bortizki erantzuten dieten ugazabek bezala estatuak haien eskariei.     Modaren alorrean Made in Italy ospetsua ekoizten duen industriaren gune gotorretakoa baita Prato, Italiako Toskanan.

Publikoan ukatu arren, aspalditik zen jakina Pratoko industrigunean eguneroko 12 orduko lanaldietan ari zirela Txinatik, Asia Hegoaldetik eta Afrika Ekialdetik etorritakoak, sarritan kontraturik gabe. Texprint konpainiak bere burua honela aurkezten du webean: “Gure produktuak azken tendentziei jarraituz egindako ikerketa zorrotzen emaitza dira. Team espezializatu bat daukagu une bakoitzeko modari adi”. Irudi fashion-aren gerizpean, ordea, Texprintek esklabotzaren pareko baldintzetan enplegatzen zituen obreroak klase guztietako oihalak estanpazio digitalez koloreztatzeko makinak mugiarazteko

Beharginetako askori aprendiz kontratua egina zioten, zergak bezala karga sozialak gutxitu eta langilea prekariotzan atxikitzeko. Oihalgintzak Italia mailan daukan hitzarmenak obreroei bermatu arren opor eta jai egunen ordainketa, gaixotasunagatiko atsedenaldia, lan istripuen kalte-ordainak eta beste, Telprintekoek horrelakorik ez zeukaten batere.

Hauetako batzuek Sindacato Intercategoriale Cobas (SI Cobas) sindikatu txiki bezain borrokalariarengana jo zuten. 2010ean fundatutako Si Cobas (‘Cobas’ da Comitati di base laburtuta)  bereziki Italia iparraldean da ezaguna, logistika alorreko langile etorkinen eskubideez okupatzen da. Gogor fama dauka, erabiltzen dituelako grebak, kale mozketak eta lantokien blokeatzeak. Horrelakoetan ugazabak saiatzen dira hesia saihesten, materialak sartu eta ateratzeko auto partikularrak erabiliz, lanak beste fabriketara eramanez, eta abar. Aldiz, langileek hesia eguneroko 24 orduetan irmo atxikitzeko laguntza behar dute inguruan, janaria dela, lotarako kanpalekua… eta ugazaben matoiei aurre egitea.

ESKLABO IKUSEZINAK
Matoiak aipatzea ez da ahoberokeria. Abuztuan konpainiak bidalitako gizonek makilak eta harriak hartuta eraso zieten piketean zeudenei, eskuak garbitzen zituzten polizien aurrean, irudiak zabaldu ziren sare sozialetatik. Ez da soilik Texprinten gertatu, Praton bertan urriaren 11n Dreamland konpainiaren atarian protestan ari ziren langile etorkinak jipoitzera joan ziren baseballeko makilak hartuta ugazabak eta hauek ekarritako morroiak. Lau obrero bidali zituzten ospitalera zaurituta. Mafiaren esku hartzea ere salatu dute langileek.

Gertakizunaren irudietan nabarmena da erasotzaileetako batzuk jatorriz txinatarrak direla, eta badu azalpena. Italiaren oihal esportazioen %20 inguru ekoizten duen Prato hiri industrialean langileen %24 atzerritarrak dira eta hauen erdia baino gehiago txinatarrak, ofizialki 12.000 pertsona baina zenbait iturriren ustean 20.000tik gora. Txinatarrek Praton kudeatzen dituzten 3.000 tailerrak dira Made in Italy saltzen duten konpainien azpi-kontratak, Europan indartsua izan arren gutxi aipatzen den barruko deslokalizazio deituaren adibide garbiak.

Délocalisation sur place –hitzez hitz deslokalizazioa lekuan bertan– Emmanuel Terray antropologoak asmatu zuen 1999an deskribatzeko globalizazio neoliberalaren osagai funtsezko hau. Bertako deslokalizazioak azaltzen du nolaz parperik gabeko langile atzerritarren enplegatuz metropoli kapitalistan bertan kopiatzen ditugula Hirugarren Munduan obreroek nozitzen dituzten lan baldintza berdinak: soldata izugarri motzak, babesak ezabatzea, sindikatzeko eskubiderik ez, mugarik gabeko lanaldiak, beltzean kobratzea…

“Ondorioz –zioen Terrayk duela bi hamarkada eta geroztik gauzak ez dira zuzendu– beren jarduera deslokalizatzeko aukerarik ez duten enpresek legez kanpoko lana erabiltzen dute kanpora deslokalizatuko balute bezala, horra zer den délocalisation sur place. Hein batean barruko deslokalizazioak are abantaila handiagoak ematen dizkio ugazabari atzerrira deslokalizatzeak baino, zeren eta azken honekin badauzkazu batetik epe arazoak (gehi kanpoan ekoiztutakoa hona ekartzearenak) eta bestetik zenbait teknikari edo arduradun bidali behar dituzu atzerrira, gastu gehiago”.

Paper guztiak eskuratu ezinik dabiltzan etorkinek, beraz, zeregin funtsezkoa daukate hemen bertan, ustez lan merkatua araututa daukan Mendebalde aberatsean kosteak apaltzeko garaian, eta oso nabarmen bost sektoretan, Terrayren analisian. Obra publikoen alorrean, administrazioen kontratuak lortzen dituzten konpainia handiek beren enplegua garbi edukitzen dute baina lan guztiak egin behar dituzten azpi-kontratek prezio merkeen gerran sartzeko etorkin ez arautuetara jo beharra daukate. Ostalaritza da lan beltzaren epidemiak jotako bigarren sektorea, ostatu, hotel eta abarrak. Hirugarren dator oihalgintza. Eta beste biak dira pertsonen zainketa eta nekazaritza, eskulan merkea eta asko behar dutenak.