Itsasertzean egotea da Donibane Lohizuneko landare-baratze botanikoaren bereizgarrietako bat. “Bizi-baldintza bereziak dira itsaso ondokoak, eta bertako landareen berezitasunak erakustea da gure asmoetako bat”, azaldu du Jon Sudupe teknikariak. 2008an ireki zituen ateak parkeak, elkarte batek bultzatuta. 2013. urtetik Udalak kudeatzen du landare-baratzea, baina helburuak bera izaten jarraitzen du: itsasertzeko ingurune naturalen dinamikak aurkeztea.
Lorategi botanikoaz baino, landare-baratzeaz hitz egiten du Sudupek. “Lorategiak loreari baino ez dio egiten erreferentzia, eta pena ematen dit horrek, lorea landarearen zati bat delako, eta batzuk lorerik ere ez dute izaten”, dio. Bada, bi hektareako lur zatia hartzen du landare-baratzeak, eta mila landare espezie inguru topa daitezke bertan. Aipatu bezala, itsasoko espezieek garrantzi berezia dute. “Badira landare batzuk hemen bakarra aurkitzen direnak eta mehatxuan daudenak, itsasertzeko ingurune naturalak presio handia dutelako”. Azken batean, gizakiaren jardueraren eta eraikuntzen ondorioz itsasertzeko ekosistemak murrizten ari dira pixkanaka.
Zeintzuk diren itsasertzeko landareen ezaugarriak? Nabarmenenak haizea eta gatza direla dio teknikariak. “Haize bortitza izaten da askotan itsasoaren parean, eta horregatik, landare edo zuhaitz handirik ez da egoten”. Gatz kantitatea ere landare gutxik jasan dezake, ura galarazten baitie eta horren aurka egiteko egokituak egon behar direlako. “Landareek ur erreserbak egiten dituzte hostoetan, eta morfologiari begira ere txikiak izaten dira, arrastariak, lurretik hurbil egiten direnak eta ez handitasunean hedatzen direnak”, gehitzen du.
Itsasertzekoaz gain, bestelako inguruneak ere aurkituko dituzte bisitariek landare-baratze botanikoan. Girondako eta Landetako pinudi berezia, munduko bost kontinenteetako landareak biltzen dituen gunea, landare erabilgarriena –tartean sendabelarrak eta baratzekoak–, eta beste zenbait bilduma. Landarediaz gain, itsasertzeko faunaren inguruko azalpenak ere ematen dizkiete bisitariei. “Landaredia ingurumena orokorki lantzeko abiapuntu bat da ingurumena, fauna eta floraren arteko loturak egiteko, polinizatzaileez hitz egiteko…”, dio Sudupek.
Udaberrian irekitzen dituzte ateak, martxo bukaera aldean, eta urri bukaera arte egoten da zabalik landare-baratzea, udan egunero eta udatik kanpo asteburuetan eta asteazkenetan. Bisitez gain, animazio, tailer eta zikloak ere antolatzen dituzte, eta inguruko eskoletako ikasleen bisitak ere maiz-maiz izaten dituzte.
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]