Batzuetan komeni da diskurtso publikoa egiatia ez izatea, egokia baizik. Politikari jakin bat arrazista bada, disimula dezala. Komeni da zenbait gauza esatea jendartean lotsagarritzat jotzea: ultraeskuina lotsa batzuk astintzen hasi orduko ikusi dira ondorioak. Baina disimulatu, zenbat?

Afganistango erretiradaren ondoren, Macronen deklarazioek aztoratu gaituzte. Berehala hasiko omen dira lanean gure mugak babesteko. Egiaegi. Ume horiek guztiak ez dira pasako “etorkizun hobearen bila”. Errealista Marlaska ere, Ceutako haurrak Marokora itzuli dituenean, ultraeskuinak esan bezala, Espainia inbaditzera sartu balira bezala. Ultraeskuinaren hitzek ez dute beharrezko masa konbentzitzen, horregatik disimulua, “itzulera lagundua”, “beren herrira itzuli nahi zuten”, “tortura ez da ohikoa izan”. Barkatu, hori ez da oraingoa. Inbasoreek haur, heldu pobre itxura dute, inbasio bat gauzatzeko ezgai.

Zer egin diskurtso ez-lotsagarriari eusteko, ultraeskuinaren helburuak betez. Mugak harantzago eraman, adibidez, deslokalizatu. Komeni da gogoratzea Europa gotorlekuaren mugak Turkiak, Libiak, Marokok… zaintzen dituztela (arrazistak ez garenez, ez dugu esango lehendik ere basati samarrak iruditzen zitzaizkigula), guk ordaindu egiten diegula, gure sistema arrazistak disimulatzen jarrai dezan. Muga apur batez lasaitu, hori baino ez du egin Marokok. Izan ere, agian komeni da ahaztea gure lasaitasuna, Marokotik bezala Afganistandik, ultraeskuinak ere ahoskatu ezingo lituzkeen moduetan bermatzen dela.