Egurrezko aulkitxoa
Gasteizko Oihanederreko oholtza gaineko irakurraldi poetikoan gaude gaurkoan. Iñigo Astizen Analfabeto liburuari amaiera eman dion azken poema luzea izango da mintzagaia, eta Mikel Ayerberen performancea ikusgaia.
Maitasuna, heriotza, adiskidetasuna eta politika ardatz nagusiak izango dira. Sentsazio eta emozioen munduan barneratuko gara. “Dena” edo gaur egungo mundua jasotzen duen saiakera da Hogeita bat poema. Mezuz eta kodez osatutako XXI. mende hau ulertzeko ahalegin bat.
Eszenatokia ilun dago eta foku batek argitzen du aulkitxo txikia. Plastikozko Coca-Cola botila hutsarekin agertu da Ayerbe, ume txiki bat hegazkin batekin jolastuko litzatekeen modura. Agertokitik buelta batzuk eman ostean Iñigo poema errezitatzen hasi da. Espazioaren eta kosmonauten garaia amaitu dela kontatu digu, partikulen mendea heldu dela eta gugan dagoela unibertsoa.
Antzezlea Decathlonen 30 euroan erositako txalupa puzten hasi da, Mediterraneo itsasoaren beste aldean txalupa berak 300€ balio dituela kontalariak dioen bitartean. Ayerbek txalupa hori-beltza gainean jarri eta ikusleen inguruan ibili da haur jarrerarekin.
“Jende gehiago dago hilda bizirik baino, baina inor ez da gai hildako guztien izenak gogoratzeko eta oraingoz nahikoa zait, portzentualki gehiago direla pentsatzearekin”. Heriotzaren inguruko hausnarketa pertsonalarekin eman dio sarrera landuko duen hurrengo gaiari. Ehunekoen mendea dela esan du. Milaka datu ikusten eta entzuten ditugu egunero, datu emailearen eta datuen arteko erlazioa bistan jarri du adibide batzuen bidez: “Biztanleriaren %50 baino gehiagok arrakala izan du mugikorraren pantailan, mugikor etxeek egindako ikerketa”.
Transferentzien, marketinaren eta ideien aroa dela azpimarratu du, baina ideiez baino gauzez fio dela esan du, no ideas but in things esaldia errepikatu du etengabe. Ikeakoa izan zitekeen kartoizko kutxa batekin agertu da performance-egilea, barnetik instrukzioak eta egur xaflak atera eta mahai bat izango dena muntatzen hasi da.
Mahaia eta aulkiarekin batera Coca-Cola lataz betetzen hasi da antzezlekua, gero eta espazio gehiago hartu dute pote gorri txikiek. 2017. urtera eraman gaitu narratzaileak, Erandiora, hain zuzen. Coca-Cola bat edaten ari da, itxitako fabrikak eta ibaiertzean geldi dauden garabiak begiratzen. Gauzen erreinua agortuta dagoela adierazi nahi du, eta gauzek utzitako oihartzunean barrena bizi dela konturatu da.
Ayerbek, muntatutako mahaiaren gainean, hasieratik zegoen egurrezko aulkitxoa jarri du eta oholtzan zehar sakabanatuta dauden latak bata bestearen gainean eta alboan ipini ditu. Goialdean edalontzi huts bat jarri eta haren barruan Coca-Cola botatzen hasi da. Edalontzia bete eta gainezka egiten duen heinean ur jauzi bat izango balitz bezala lurrean hedatu da azukrezko isurkaria.
DosPorDos-en argazkiak:
Ane Zubeldiak (Hondarribia, 1994) eta Eider Adeletxek (Pasaia, 1995) osatzen dute Mejillon Tigre kolektiboa. 2016tik 2019ra Autobiographikal saioa egin zuten, hainbat emakume poeten lanak biltzen zituen zuzenekoa; eta ordutik beste hainbat proiektu ere egin dituzte bakarka... [+]
Bidaide eta gogaide XVII. mendeko Arnaud Oihenarteren Atsotitzak eta neurtitzak liburuan kausitu dezakezu, eta bidean kausitu eta gustura ondoan harturiko bidai-lagunari erraten zitzaion "gogaide". Aurelia Arkotxak ekarri zuen gurera, Zubiburu solasaldian, hain justu... [+]
Gasteizko Gaztetxean batzen den Azpimarra irakurle taldeak antolatu ditu topaketak. Ostegunean stand-up ikuskizun batekin hasita, Xabier Montoiaren eta Maddi Sarasuaren arteko mahai inguruarekin amaituko dituzte jardunaldiak, osteko Azpimarraren poesia ekitaldi musikatuarekin.
Bidaide eta gogaide XVII. mendeko Arnaud Oihenarteren Atsotitzak eta neurtitzak liburuan kausitu dezakezu, eta bidean kausitu eta gustura ondoan harturiko bidai-lagunari erraten zitzaion "gogaide". Aurelia Arkotxak ekarri zuen gurera, Zubiburu solasaldian, hain justu... [+]
2014an sortu zuen Susa argitaletxeak MPK Munduko Poesia Kaierak bilduma, beste hizkuntza eta lurralde batzuetako poetak antologia-formatu zainduan euskarara ekartzeko asmoz. Ordutik, 53 kaier eman dituzte. 2021etik bildumaren zuzendaritzan ari dira Maialen Berasategi eta Isabel... [+]
2015eko urtarriletik maiatzera bitartean, 25 urterekin ikasketak amaitu ondoren, Irati Astobieta laguna eta biok Txilen, Argentinan eta Uruguain zehar ibili ginen Kalabazan Ibiltaria proiektuaren barruan. Poesia xuxurlatua tresna poetikoa baliatuz euskal poemak ahotik belarrira... [+]
Istorioetan murgildu eta munduak eraikitzea gustuko du Iosune de Goñi García argazkilari, idazle eta itzultzaileak (Burlata, Nafarroa, 1993). Zaurietatik, gorputzetik eta minetik sortzen du askotan. Desgaitua eta gaixo kronikoa da, eta artea erabiltzen du... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Artea eta zientzia elkarrengandik oso urrun egon daitezkeela dirudien arren, biak gustuko ditu Maider Mimi (Maider Triviño) zientzialari eta artistak (Aretxabaleta, Gipuzkoa, 1997). Ikerkuntzan, antzerkian, musikan, bakarrizketetan, poesian eta beste gauza askotan dabil... [+]
Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]
Zuk, nik eta inguratzen gaituzten pertsona guztiek partekatzen dugun oinarrira jo du Rakel Pardo Perezek (Urdazubi, 1995) bere lehenengo poesia-liburua ardazteko: gizatasunera. Zer esan nahi du gizaki izateak? Zerk ematen digu existentzia, eta zer egin dezakegu emana datorkigun... [+]
Neguko naretasun hotz eta lur etzearen ostean etor daitekeenaren promes izaten da udaberria, eta hainbatek eta hainbatetan idatzi izan diote lora dadin deika. Promesak promes, ordea: ez da inoiz udaberri ziurrik galbidean den lurrean. Ez behintzat aldaketaz edo, zehazki,... [+]
Maiatzaren 22an, Edu Zelaietak eszenaratze berezia eman dio Presbiziak lagundu omen digu (Pamiela, 2024) bere azken poema liburuaren aurkezpenari. Gasteizko Andre Mari Zuriaren enparantzan izan da, Arabako hiriburuko Poetak Maiatzan poesia-jaialdiaren baitan.
Oihane Jakaren poema liburua ireki eta eskaintza bi aurkituko ditugu. Aitari bata, seme-alabei bestea. Aipagarria da, topatuko ditugun poemekin lotura zuzena baitute.
Liburuaren egiturak hiru atal ditu: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. Hamaika zenbakia asko... [+]
Balea Zuria argitaletxeak kaleratuko du, ekainean, Arrutiren estreinako literatur lana: Arkeologia haragitan.