Urtebete luze dauka Ubera liburutegiak (Pasai Donibane). XXI. mendeko jendartearen beharrei egokitutako proiektua da, liburutik harago luzatzen duena begirada. Kultura dinamizatu eta sortzeko txinpartak piztu nahi ditu, eta horretarako dinamikak sortu. Hantxe aurkitu dugu Marga Anzuela Martinez liburuzaina, bata eta bestearekin hizketan.
Garai berrietara egokituz gero, nolakoak izan beharko lirateke liburutegiak?
Gizartea aldatu da eta liburutegiak krisian daude. Egun informazio gehiena poltsikoan dugu, beraz, beste zerbait bilatu behar dugu. Entziklopediak kontsultatu, argitaratutako azken nobela hartu, etxera eraman, ikasi eta isilik egoteaz gain, hamaika gauza eskainiko dituen liburutegia. Denontzat erakargarria eta denon beharrak beteko dituena behar du.
Zeintzuk dira Uberaren ardatzak?
Informazio beharrak asetzeaz gain, topagune bilakatzea eta horretarako bideak sortzea, gure historia eta kultura oinarri hartuta. Herritarrek elkar ezagutu eta ezagutza partekatzea da helburua. Liburutegi bizia nahi dugu. Pentsamendu kritikoa garatu, kultur dinamikak sustatu, sormena landu eta hori guztia ondo pasatzearekin lotu. Kontsumitzaile huts izatetik sortzaile bilakatzera goaz.
Ubera baino lehen, zer zegoen herrian?
1970ean Itsas Mendi kultur elkarteak herri liburutegia sortu zuen. Beren egoitza erabili eta boluntario aritzen ziren lanean. Udalak liburutegia beregain hartzea lortu zuten 2006an, espazio bera erabiltzen jarraitu arren. Ubera berritzailea dela esango dugu, baina hemen beti egon da komunitatearekin lotura. Haiei esker dago gaurkoa irekita.
Nolakoa izan da Uberaren eratze prozesua?
Itsas Mendiren egoitzan ginela, kultur eta gizarte eragileekin hausnartzeko topaketa egin genuen, baita herritar eta haurrekin ere. 2014an behin betiko espazioa eman ziguten, eta espazio hutsa nola bete erabaki behar genuen. 2016an bisita gidatuak egin genituen, beste liburutegietako irudiak jarri, haurrei planoak marrazteko aukera eman eta hainbat dinamikaren bitartez ideiak jaso.
Ereduak bilatzerakoan, non jarri duzue begirada?
Ipar Europako proiektuak oso interesgarriak dira, Finlandiako Aarhus liburutegia kasu. Bestetik, Bartzelonan esaterako, arkitektoak ari dira liburutegiak diseinatzen; haietako batean sukalde bat eraiki dute eraikinaren erdi-erdian. Guk, ordea, ez dugu hainbeste baliabide. Horregatik, Txileri erreparatu diogu; baliabide gutxirekin ateratako proposamen ederrak dituzte. Liburutegia beti ikusi dute bizia eta espazio fisikotik harago doan zerbait bezala, gurditxo batekin plazara liburuak eramanez, adibidez.
Zuek zein baliabide dituzue?
Hau udal liburutegia da, herri mailako proiektua. Pasaian, gainera, lau daude eta bat gara horien artean. Funtsezkoak izan dira herritarren parte hartzea eta babesa.
Zein proposamen atera dituzue aurrera?
Lankidetzak egin ditugu. Albaola Itsas Faktoriako kideekin batera itsasontzi formako altzari bat egin genuen, haurrek liburutegi barruan halakorik nahi zutela proposatu zutelako. Haurrek maketa egin zuten ikastaro gidatu batean eta adituek eraiki. Kuxinak ere herriko amonek josi zituzten eta haurrei josten irakatsi. Horrez gain, Etxean Bizi programarekin topaketa bat antolatu genuen, non 12 urteko haurrek jolasak antolatu zituzten adinekoekin jostatzeko. Herriko ilustratzaile batekin marrazketa ikastaroa hasi dugu baita.
Historia eta kultura presente dituzue.
Garrantzitsua da. Duela hiru urte Gau Beltzari forma ematen hasi ginen. Festa gure kulturan oinarritzea da proposamena. Liburutegiaren ardatz bat ere bada kritikotasuna bultzatzea: Zer da Halloween? Zer zen egun hori gure herrian? Aitzakia bat da gure nortasunaz jakiteko, eta izateko.
Dinamika batzuek hartu dute bizitza propioa.
Prozesuan talde bat sortu zen: Bibliotekaren lagunak. Elkarrekin lan egin dugu uneoro. Honen barruan Sanjuandarren Oroimena taldea sortu da, herriko aitona-amonen testigantzak bildu nahi dituena. Udaleko baliabideei etekina ateraz, Hugoenea sormen espaziora datozen idazleekin kafe tertuliak ere antolatzen ditugu. Haurren taldea ere badago: liburutegia apaintzen dute eta pijama festa ere antolatu dute.
Pijama festa liburutegian?
Ginkana bat egin genuen liburuekin, idazleekin eta pistekin. Beldurrezko istorioak ere kontatu genituen. Oso bitxia izan zen, lokartu baino lehen denak irakurtzen jarri ziren. Hori da helburua: bat-batean egindako gauza batetik zaletasuna sortzea.
Haurrak bai, helduak ere bai. Non dira gazteak?
Erronka zaila da. Erakargarriak diren ekintzak antolatu arren, hurbiltzen diren gehienek ez dute liburutegi klasikoaren kontzeptuarekin hausten, ikastera eta lanak egitera datoz. Baina egia da gero eta gehiago datozela. Prozesu bat da.
Proiektu honetan zein toki dute liburuek eta literaturak?
Helburua ez da bakarrik liburuak irakurtzea, ezagutza trukatzea eta ikastera edo irakurtzera bultzatzeko grina piztea baizik. Eskolekin lankidetza handia egin beharko litzateke, literatura irakurtzen jakiteko heziketa bultzatze aldera. Jendearen inplikazioaren araberakoa izango da hemendik aurrerakoa, gure aldetik jarritakoaz gain, komunitatearena ere bada ardura.
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Azkenaldian liburu batekin gozatzen aritu naiz. Oso denbora laburrean bi aldiz irakurri dut; lehendabizikoan gozamen hutsez eta bigarrengoan arkatza eskuan. Rodrigo Villalobos arkeologo espainolaren Hoces de piedra, martillos de bronce lanak historiaurreko gizartea arakatzea du... [+]
2019an hasi zen Ziburuko azoka eguneko ekitaldi gisa, baina azken urteetan azoka egunaz aparteko ekitaldiak antolatu izan dira inguruko herrietan ere: Azokaroa da. Ladix Arrosagarai Baltsan elkarteko kidearekin mintzatu gara Azokaroaren nondik norakoez.
2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Liburutegi publikoak kudeatzearen ardura duen EAEko Liburutegi Zerbitzura gutun bidalketa masiboa egin dute Debako hainbat herritarrek, herriko liburutegiko araudi diskriminatzailearen aurrean esku har dezala eskatzeko. 6 urtetik beherakoek egunean ordubetez baino ezin dute... [+]
Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025
------------------------------------------------
Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
Donostiako Okendo kaleko liburu-denda mitikoaren lokala salgai jarri dute eta erreleboa hartuko duen talde bat prest agertu ezean, ateak itxiko ditu. Liburu-dendako arduradunek ARGIAri azaldu diotenez ez da erraza izan erabakia hartzea, baina jabeetako batzuek erretiroa hartzeak... [+]
Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]