Hezkuntza bandak
Ekainaren 2an Oreretan ospatu zen (EAEko) euskal eskola publikoaren aldeko festan, gaur egungo publiko-itunpeko sistema duala gainditu eta murgiltze eredu bakar baten aldeko aldarria egin zuten. Hala nahi izatera, aspaldiko oinarri sendoena genuke, baina ez dut uste helduko denik. Bakoitzak gure bandakoekin jarraituko dugu.
Iraganaldian, edozein euskaltzalek onartzeko moduko bi gako dauzkagu:
• Elbira Zipitriak frankismo aurretik eta ondotik bultzatu zituen ikastolak, klandestinitatean euskarazko hezkuntza baten alde egin zuten andereño-irakasle eta gurasoen ekimen herrikoia.
• Gure auzokoa bezalako euskal eskola publikoak, A ereduan ikasten ari ziren larru beltzeko 50 ume haiei –eta auzoko guztiei– euskarazko hezkuntza bat ematearen alde egin zuten guraso eta irakasleen ekimen herrikoia.
Orainaldian, berriz, teorian, gako gehienak alde daude: itunpeko ikastolak bokazio publikoz jaio ziren. Hezkuntza Publikoan –Arabako datuak, adibide gisa– D eredua %75 da; eta B ea A ereduak hondarrekoak, %20,5 eta % 4,9 (maiz, hara “bideratu” dituzten umeekin osaturik). Hezkuntzan STEE-EILAS, LAB eta ELA sindikatuak nagusi dira, Eusko Legebiltzarraren ustezko aldeko osaketa (?).
Beraz, Katalunian 80eko hamarkadan egin zuten katalan murgiltze ereduaren antzeko bat egin genezake (?).
Geroaldian, ordea, zantzu guztien arabera, bakoitzak berean jarriko du lehentasuna; eta gauzak horrela, guraso belaunaldi bakoitzak eskola aukeratuko du hainbat faktoreren arabera: etxe azpian duena edo pixka bat haragokoa zeinek erakartzen duen gehien, zeinek dituen instalazio hobeak, zeinek egiten duen euskararen alde gehiago, zenbateko kuota ordaindu behar den, ingeles maila eta abar.
Bueno, hori aukeratu ahal dutenek, noski. Beste familia guztiak pilatuko ditugu eskola jakin batzuetan, non irakasleria ez den egonkorra, non “hezkuntza proiektua” bezalako hitz konbinaketa iraina den, non ikasleriak txikitatik natural-natural ikasten duen zein den bere tokia gure gizartean.
Hala ere, lasai, murgiltze eredu baten alde leudekeen sindikatuek, alderdi politikoek, ikastolek eta abarrek, denek, egin dituzte –eta egiten ari dira, eta egiten jarraitzeko borondatea dute– beren gogoetak eta iradokizunak. Bati eta besteari atxikitzeko gonbidapena heltzen da, zein baino zein mamitsuago, argumentatuago, atseginago...
Hor gotortuko da bakoitza bestearen eraso dialektikoaren zain.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Asteburu honetan jakin dugu, Palestinarekin Elkartasuna plataformako kideen bitartez, Israelek 33. FCI/IGP Munduko Txapelketan parte hartu duela, Gasteizen ospatu den nazioarteko txakur lehiaketa batean. Duela egun batzuk izan genuen txapelketaren berri, baina Israel ez zegoen... [+]
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.
Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]
Nahiz eta, entzun dudanez, hala deitzen dioten gertuko herri batekoek. Mugako biztanleok izaera jakin bat omen dugu; nabaritzen omen zaigu inguru horretakoak garela, esaterako, irundarroi. Ba omen dugu zera berezi bat. Ez dut gehiegi sinesten kontu horietan, ondoren zera hori ez... [+]
The Searchers filma ari ginen ikusten. Western bat, klasiko bat. Indioek Texaseko familia bati eraso egin eta bahituta eramango dute alaba. John Waynek urteak emango ditu indio gaiztoen atzetik alaba hura erreskatatu nahian. Filmak, bistan da, ez du kontatzen nolakoa zen Amerika... [+]
Ordenagailua piztear nintzela, eta udako azken eskaera bailitzan, “amatxo, kontatu artikuluan gaurko karreran ze ondo ibili naizen” eskatu dit txikiak. Kontatu diot trenei buruz hitz egin behar nuela gaurkoan, ez etapen amaierei buruz edota Palestinako banderek izan... [+]
Badirudi larrazkena agorrila erditsutan hasten dela aldaketa klimatikoaren ondorioz. Euri eskasez hostoak firurikan erortzen dira eta Otso Errekako iraztorrak denbora baino lehen gorritzen dabiltza: ikusgarria da! Historiako udarik beroena ukan dugu aurten eta tenperaturek... [+]
Bai azalak emonbe! Esaten dute Ondarroan, norbait nabarmen gizenduta ikustean. Ezagun bati alderantzizkoa entzun nion azalari buruz: “Azala hain daukat gorputzaren neurri justukoa, ezen norbaiti keinu egiteko begi bat ixten dudanean uzkerrak ihes egiten... [+]
Thomas Piketty eta Michael J. Sandel egileek berdintasunaren kontzeptua jorratzen duen liburua argitaratu dute aurten: Equality. What it means and why it matters (Berdintasuna. Zer esan nahi du eta zergatik du garrantzia, Polity argitaletxea). Pentsamendu garaikidean ospe handia... [+]
Moderno izateak, hiztegiaren arabera, “gaurkoa, egungoa; garai berekoa” esan nahi du, eta baita ere, “jakintzak edo teknikak berrikitan eginiko aurrerapenez baliatzen dena”. Baina aro modernoa eta modernitatea aro historiko bat ere izan daitezke; hain... [+]
Radical futures diseinu espekulatibora zuzentzen den estudioak aurkezpen interesgarri bat partekatu du: A quick guide to the mythologies driving tech power (gida azkarra teknologien boterean daudenak gidatzen dituzten mitologien inguruan). Bertan diote Silicom Valleyko eliteak... [+]
Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?