“Programatutako udalekua baino zailagoa da udaleku parte-hartzailea aurrera eramatea”

  • Udalekuetan izena emateko garaia den honetan, hiru zutabetan eraikitako proiektua aurkeztu digu Ausartu Kultur Elkarteak: begiraleek programatutako ekintzen ordez, gazte eta heldu guztien artean jositako egitaraua; haurrei bakarrik zuzendutako udalekuen partez, 18 urtera artekoentzako eskaintza; eta makro-udalekuen eredua beharrean, gehienez 30 laguneko taldeak, familia giroa sortzeko.

Bakoitza bere motxilarekin dator udalekuetara.
Bakoitza bere motxilarekin dator udalekuetara. "Zazpi egunetan ez diogu soluzioa aurkituko, baina aurkitu dezala espazio eroso eta seguru bat". (Arg: Dani Blanco)
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Aitor Altuna eta Edurne Gonzalez dira Ausarturen sortzaile eta sustatzaileak. Hezitzaile, begirale, formatzaile, dinamizatzaile… aritu dira aisialdi proiektu ugaritan, eta esperientzia hori guztia baliatu nahi dute orain, proiektuotan ikusi dituzten hutsune eta gabeziei aurre egingo dien udaleku propioa martxan jartzeko. Adibidez, gertatu izan zaie 15 urterekin udalekuetan primeran pasa duen gazteak 16 betetzean ere berriz izena ematea, baina ezetza jasotzea erantzun gisa, adinagatik. Hala, 18 urtera arteko eskaintza dute eurek, hiru taldetan banatuta: 12-14 urteko gazteak, 14-16koak eta 16-18 bitartekoak. Astebeteko egonaldia planteatu dute talde bakoitzarekin, Astigarragako Santiagomendi aterpetxean.

Hezitzaileen "ekintzitisa" gainditzeaz
Udalekuetan oro har faltan bota duten beste ezaugarri bat bihurtu dute erronka: “Gazteak proiektuaren parte sentitzea eta lortzea guztiona izango den eta guztion artean eraikiko dugun aisialdi proiektua”. Hezitzaileek maiz “ekintzitisa” dutela dio Altunak, “uneoro aktibitateren bat daukagu programatuta, uneoro mugimenduan eta topera… eta bestelako filosofia bati heldu nahi diogu guk”. Malgutasun horrek lan gutxiago ematen duela uste duenarentzat, garbi azaldu du Gonzalezek: “Udaleku parte-hartzailea aurrera eramatea askoz zailagoa da programatutako udalekua baino, gazteak entzun behar dituzulako eta adierazi dituzten behar horiei gaurtik biharrera erantzuteko baliabideak lortu behar dituzulako. Jarrera gakoa da, sortzen diren behar berriei erantzuteko prest egon behar duzu. Batzuetan ezingo da nahi dena bere horretan egin, baina beharbada bai egokituta. 34 pertsona egongo gara (gehienez 30 gazte eta lauzpabost hezitzaile) eta 34 pertsona horien artean sortuko ditugu udaleku hauek. Oinarrizko programazio bat izango dugu, baina beti ere irekia, moldatzeko eta aldatzeko aukera bermatuz”.

"Gai baldin banaiz zure konfiantza lortzeko eta zuk kontatzeko hilekoa jaitsi zaizula eta min ematen dizulako ez duzula ekintza jakin bat egin nahi, zaintza bermatuta dagoen seinale"

Benetako parte-hartzea dute helburu, baina zer da benetako parte-hartzea? “Zein ekintza egingo dugu gaur, hau ala hau? Eta gehiengoaren babesa lortzen duen ekintza egin. Ez dugu parte-hartzea horrela ulertzen –azaldu digu Aitor Altunak–, baina ‘zer egin nahi duzue?’ galdetu eta ‘primeran, ba orain zuek antolatu’ planteamendua ere ez dugu maite. Udaleku barruan komunitate bat sortu nahi dugu, denon artean adostu, erabaki eta hori aurrera atera ahal izateko prozesua eta baliabideak jarri. Udaleku batzuetan egin ohi dute ‘haurrek erabakitzeko eguna’: haurrek eurek asanblada bat egiten dute eta ekintzaren bat, jolasen bat, hautatzen dute, baina guk programazio ludikotik harago joan nahi dugu, egunaren eta astearen antolaketa egin nahi dugu elkarrekin, hezitzaileok ere asanbladaren parte izan nahi baitugu; gogoeta baten ondorio izan dadila erabakitzera goazena, behar (zentzurik zabalenean) batzuei erantzungo dien astea antolatzea da asmoa. Gauetan adibidez, udaleku guztietan bilera egiten dute hezitzaileek, eguna nola joan den baloratzeko, baina ez da hori bera egiten gazteekin, ez da tarte bat hartzen eguna benetan baloratzeko, “ongi, gaizki” dikotomiatik harago. Guk denon artean egin nahi dugu balorazioa”.

Esaterako, gehitu du Edurne Gonzalezek, erabaki daiteke arratsero ordubeteko tartea hartzea, ondokoari kontatzeko zer moduz dauden. Edo krepeak bazkaldu nahi dituztela adostu dezakete eta batzuk erosketak egitera joango dira eta beste batzuk errezeta begiratzeaz eta prestaketa antolatzeaz arduratuko dira. “Zer egin nahi duten galdetu eta lehenengo egunean beharbada esango digute ez dakitela edo guk nahi duguna antolatzeko, baina horri buelta ematen joatea da asmoa”.

Erabakimena gazteei itzultzeko xede horretan, beste adibide bat jarri digu Gonzalezek: “Anekdota bat da, baina udalekuetan izena emateko matrikularen fitxan, gurasoek tarte zuri bat izaten dute seme-alabari buruzko informazioa jartzeko, bada guk gazteari berari zuzendutako laukia gehitu dugu, bere burua aurkez dezan. Eskatzen zaie gurasoei haurra deskribatzeko, baina udalekuetara datorrenari berari nola ez diogu ba aukera emango bere burua deskribatzeko? Eta aldea izugarria da, guraso batzuek ‘ez du entsaladarik jaten’ eta halako informazioa jarri ohi dutelako, eta gazteak beren izaeraz mintzo dira gehiago”. Argazkiekin berdin jokatuko dutela nabarmendu du Altunak: gurasoei baimena eskatu ohi zaie, udalekuetan euren seme-alabei ateratako argazkiak sare sozialetan zabaltzeko eta abar; “guk protagonistei ere galdetzen diegu, 15 urteko gazteak esan diezazukeelako ez duela nahi bere aurpegia halako edo bestelako lekutan agertzea. Zabaltzen ari garena bere irudia izanik, zer esana izango du ba”.

Zer da elkar zaintzea?
Hirugarren oinarri bat du Ausarturen proposamenak: kopuruz udaleku txikiak izatea. 34 lagunen artean sortzen diren harremanak gertukoagoak eta sendoagoak izatea espero dute, 70en artean sor daitezkeenak baino. Talde txikiak arreta pertsonalizatuagorako aukera ematen duela diote, elkar zaintza estuagorako aukera. “Hezitzaile eta nerabeen artean muga bat dago, errespetatu behar den muga bat, baina gai baldin banaiz zure konfiantza lortzeko eta zuk kontatzeko hilekoa jaitsi zaizula eta min ematen dizulako ez duzula ekintza jakin bat egin nahi, zaintza bermatuta dagoen seinale. Gazteek senti gaitzatela gertu eta entzuteko eta laguntzeko prest, horrela ulertzen dugu elkarren arteko zaintza”, azaldu du Gonzalezek. Horretarako, gehitu du, inportantea da “gazteak ez hartzea inkonpetentetzat, maiz horretarako joera dugulako. Aldi berean, ezin diot eskatu gazteari bere sentimenduak eta emozioak adierazteko, nik nireak ezkutatzen baditut. Gaur gaizki banago eta negargura badut, gardena izango naiz eta gaizki nagoela azalduko dut, zintzotasunez”.

Talde txikiak lasai, patxadaz eta malgutasunez aritzeko aukera ematen duela ere azpimarratu dute, talde handiek behar duten kontrolari iskin egitea errazagoa baita.

"Eskolan baino eduki gutxiago barneratuko dituzu, baina bizipenetatik eta ziurgabetasun horretatik, beste 30 gazterekin 24 ordu igarotzeak ematen dizun ziurgabetasunetik, asko ikasiko duzu"

Epaitua ez zaren espazio bat
Hezkuntza ez formalari duen balioa aitortu nahi diote Altunak eta Gonzalezek, pertsonak hezten dituelako, ez testu-liburuekin, baina bai esperientzien bidez. “Udalekuetan esaterako, etxetik kanpo astebete igarotze hutsa eta horretara ohitzea bada hezitzailea. Agian gaizki edo arraro sentituko zara etxetik kanpo, eta onartu beharko duzu gaizki zaudela, eta zure frustrazioak nola kudeatu landu beharko duzu”, dio Gonzalezek. “Sentimenduen kudeaketa, harremanak eta sorkuntza prozesua kasik modu naturalean lantzen dira hezkuntza ez formalean –uste du Altunak–. Eduki gutxiago barneratuko dituzu, baina bizipenetatik eta ziurgabetasun horretatik, ezagutu berri dituzun lau hezitzailerekin eta beste 30 gazterekin 24 ordu igarotzeak ematen dizun ziurgabetasunetik, asko ikasiko duzu. Norbere buruarekin harremanetan jartzen zaitu horrelako esperientzia batek, norbere gaitasun eta ezinekin”.

Gonzalezen hitzetan, norbera den bezalakoa izateko espazioa dira udalekuak, “ez duzulako egunerokoan inguruan mugatzen zaituen jendea; udalekuetan ez zaituzte epaituko, eta egun horietan askeago sentitu zaitezke zure emozioak azaltzeko”. Bakoitza bere motxilarekin etorriko da, bullyingaren biktimarik izango da beharbada, eta motxila hori askatzeko eremua izan daitezke udalekuak, barnean daramana husteko abagunea. “Zazpi egunetan ez diogu soluzioa aurkituko, ez dugu bere ingurua eta errealitatea hainbeste ezagutzen, baina zazpi egun horietan aurkitu dezala espazio eroso eta seguru bat, lasai eta gustura egoteko espazioa, eta indarrez beteta bueltatu dadila bere eguneroko errealitatera”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hezkuntza
Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Pediatra, neurologo, psikologo eta psikiatra elkarteak batu dira, deseskalatze digitala eskatzeko

Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


2025-07-09 | Hiruki Larroxa
Ikastetxean, taldearen jakituria

Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]


Zergatik ez dago apenas ijitorik unibertsitatean?

Datu latza utzi du Ijito Idazkaritza Fundazioaren azken ikerketak: ijitoen %0,8ak baino ez du unibertsitate titulua lortzen. Espektatiba eta erreferentzia falta, eskola-segregazioa,  aurreiritziak, arrakala ekonomiko eta kulturala… faktore garrantzitsuak dira,... [+]


Etxeko langileen erdiak ez du inoiz lan kontraturik izan, baina enplegatzaileek uste dute “baldintza ezin hobeak” dituztela

EHUk eginiko ikerketaren arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako etxeko langileen %43,10ak ez du inoiz lan kontraturik izan, baina enplegatzaileen %70ak uste du "baldintza ezin hobeak" ematen dizkietela beren etxeko langileei. Etxeko langileen %27,4 egoera... [+]


Unibertsitatera sartzeko Historia azterketan datorren ikasturterako iragarri berri dituzten aldaketek kezka eta haserrea piztu dute

Unibertsitatera sartzeko azterketa eredu berria estreinatu eta gutxira, datorren ikasturterako azterketa berriz ere “goitik behera” aldatuko dietela eta probak eskakizun maila altua izango duela salatu du EAEko Historiako irakasle talde batek. Azterketa eredua... [+]


Seaskak bigarren lizeo bat irekiko du 2027ko irailean, Donapaleun

Kanbon egin duten urteko biltzar nagusian ontzat jo dute lizeo berriaren garapenari buruzko txostena. Donapaleuko ikastolaren ondoan egongo da, eta hasiera batean 180 ikasle hartu ahal izango ditu, Seaskako arduradunen arabera. Lizeo berriaz gain, urteko biltzarrean azken... [+]


Ekaineko zurrunbilotik

Kooperatibismo bat komunitateari begira UEUko topaketek, komunitatea ahaldundu eta lurraldeetako beharrei erantzuteko tresna direla gogorarazi ziguten. Halaxe da, bai, baina ekaina ez da kooperatibetan idealizaziorako garai egokiena, ez behintzat kooperatibetako kudeaketa... [+]


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


Lanbide Heziketa euskalduna, noizko?

Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]


2025-06-24 | Euskal Irratiak
Laida Mugika
“Espero dugu datorren urtean halakorik egin beharrik ez izatea, eta errektoretzak neurriak hartzea”

Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude