Baserriko lanak eta etxekoak batzen direnean
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lehen sektoreko emakumeen egoeraz hausnarrean aritu dira Arabako bost eskualdetan –Gasteiz, Arabako lautada, Aiara, Trebiñuko konderria eta Arabako Errioxa– otsailean zehar. UAGA nekazarien elkarteak antolatu ditu jardunaldiak, Arabako emakume nekazari eta abeltzainak, landa munduko protagonistak izenburupean.
Jardunaldien helburuetako bat Arabako Udalei, Kontzejuei, Kuadrillei nahiz bestelako erakundeei lehen sektoreko emakumeen egoeraren berri ematea izan da, Blanca Sanchez UAGAko teknikariak azaldu digunez: “Urteak daramatzagu sindikatuan lehen sektoreko emakume eta gizonen arteko berdintasunaren alde lanean. Jardunaldien helburua emakume horien ikusgarritasuna eta aitortza bultzatzea ez ezik, hausnarketari bide ematea ere bazen”.
Gogoeta bultzatzeko landa eremuan lanean diharduten emakumeen argazki erakusketa eta bideoa eraman dute herrietara. Hainbat emakume nekazarik kezka agertzen dute bideoan, gizarteko zati handi batek oraindik zalantzan jartzen baititu beren gaitasunak: “Traktorea gidatzea, inaustea edota jeztea emakumeen lanak? Bai zera!”, entzuten dute.
Ikus-entzunezkoez gain, bi hitzaldik osatu dute jardunaldia. Sanchezek berak emana lehena, sektoreko emakumeen egoerari buruzko datuen eta legeen inguruan. Bigarrena, berriz, toki bakoitzeko emakume nekazari edo abeltzain batek eman du, bere bizipenak kontatuz.
Aitortza sozioekonomikorik ez
“Beste edozein sektoretako emakumeek dituzten arazoez gain, lehen sektoreko oztopo gehigarrietako bat da kasu gehienetan etxeko lanak nekazaritza lanekin nahasten direla”, azaldu digu Sanchezek. Alegia, familiako ustiapenetan dena etxe berean egiten dela, eta emakumeak izan ohi direla bi lanak egiten dituztenak. Gainera, aitorpen sozioekonomikorik ez dute izaten kasu askotan, eta horrek gizarte-segurantzan ez kotizatzea eta nekazaritza-abeltzaintzako profesionaltzat ez hartzea dakarkie.
Lehen sektoreko emakumeen aitortzan aurrerapenak egin direla izan da jardunaldietako ondorioetako bat, baina lege aldetik egindako aurrerapenak askotan hitzetan gelditu dira, Sanchezen arabera. “Legeek ez dituzte behar adina emaitza ekarri, horiek martxan jartzeko nahikoa aurrekontu eta neurri bideratu ez direlako”. Asko dago egiteko, zentzu horretan, teknikariaren ustez.
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]