Sari baten sasi-kronika

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Duela hilabete inguru izan zen Hausnartu Sarien banaketa eta badago hantxe esandakoaz zer hausnartu. Baina, hasteko, zoriondu behar ditugu sarituak: Haritz Goikoetxea lehenengo, Garbiñe Bereziartua bigarren eta, elkarrekin, Aitor Zuberogoitia, Goio Arana, Eneko Bidegain eta Txema Egaña hirugarren saridunak, hain zuzen. Horiek eta sarira aurkeztu ziren beste lan guztiek ongi erakusten digute euskal soziolinguistika zein bide sendo eta oparo ari den egiten.

Sari banaketaren ondoren mahai-inguru bat antolatu zen, bertan eremu akademikoko, euskal kulturako eta herri-administrazioko ordezkari kualifikatu edo gorenekoak zirelarik. Euskal Soziolinguistikaren ikerketa etorkizunari begira zen jorratu beharreko gaia eta horrek jakin-min berezia piztu zuen nigan. Izan ere, euskarak aurrera egingo badu, osagai garrantzitsu bat, lehenbizikoa ez den arren, ezagutza zientifikoaren ekarpenarena izango da.

Ez ziren hutsalak izan bertan atera ziren ideiak. Bat, adibidez, euskal soziolinguistikak oraingo datu bilketa txukunetatik harago joan behar duela, halako estatistikak motz gelditzen baitira hizkuntzen funtzionamendu soziala ondo ezagutzeko. Beste iruzkin bat izan zen, soziolinguistikak zientzia gogorren eredutik baduela zer ikasi; adibidez, diziplinartekotasuna, konplexutasuna, ikuspegi sistemiko eta dinamikoa, teoria osatuak eta abar. Berrikuntza horiek eskatuko lukete gaur egun erabiltzen dugun analisi-paradigma iraultzea; halako planteamenduek beste ikuspegi zientifiko mota bat eraikitzea dakarte. Sánchez Carrión Txepetx eta Siadecok, besteak beste, XX. mendean eratutako lanketa-eredutik harago joatea litzateke; berrikuntza sakona, azken buruan.

Halako jauzia, ordea, ez da inprobisatzen; ez da ezerezetik egiten. Pauso berria eman ahal izateko egitura egokiak behar dira. Burura datorkit Mikel Zalbidek 2010ean egindako aldarria: “Funtsezko galdera batzuei ganoraz erantzun ahal izateko, ‘hurrengo asterako’ presaren itolarria gabe lan egin ahal izango duen Clearing house moduko bat” (Bat Soziolinguistika Aldizkaria, 77). Hau da, Hizkuntza-politika eraginkorragoak eskatzen dizkigun konponbideak bilatzeko, gogoeta zientifikorako gune egoki bat.

Sasi-kronika honetan jorratutakoa modu zehatzagoan eta sakonago ezagutu nahi duen horrek badu saio osoa ikusgai: www.soziolinguistika.org/hausnartu/2013. On degiola!

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2025-09-15 | Behe Banda
BARRA WARROAK
Norbere leihotik

Ez nuke zuen eguna izorratu nahi; ez jende guztia hitz egiten ari denaz hitz egin ere, baina azken asteotan, uda mugitu honen ondoren, sukaldeko leiho ondoko aulkian eseri eta munduari begira jarrita egon naiz. Begiak zabal-zabalik eta isil-isilik begiratu diot munduari bi... [+]


Ez Ferreirak, ez Bengoetxeak, ez Perezek

2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]


2025-09-11 | Piter Encinas
Eutanasiaren legea laugarren urtez indarrean

Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]


Trekutz eguna

2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]


2025-09-10 | Nekane Txapartegi
Zenbat arantza Arantzak

Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]


2025-09-10 | Imanol Epelde
Berriketa gutxi
Euskal. Jai.

Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]


Bizipenak

Bizipen multzoa da gure historia. Esperientziek osatutako atal eta kapituluak. Errutina eta egunerokoa zipriztintzen dituzten gertaerak. Baina adin batera iritsita, bizi izandako momentu batzuk atzenduta geratzen dira, buruaren zokoren batean ostenduta. Ez ahaztuak,... [+]


2025-09-10 | Tere Maldonado
Nire garuna ote naiz? (eta II)

Ez dut ikusi nahi gorputza arimaren kartzela gisa. Baina ezin dut saihestu gorputz atletikoak, gazteak, osasuntsuak, ulertzea luxuzko ibilgailuak balira bezala, jabeen eramaile arinak. Gazte (osasuntsu, atletiko) ez garenon gorputzek ere bere jabeok eramaten gaituzte, baina kasu... [+]


2025-09-10 | Iñaki Barcena
Parte izan, parte hartu eta parte eman

Ez dira gauza bera. Sistema demokratiko bat, edozein eskalan, parte-hartzailea ez bada ez da demokratikoa. Demos batek ez badu lehentasunik erabakiak hartzerakoan, demokrazia eredu hori hutsala da. Israelgo Estatuan hauteskundeak egiten dira, baina ariketa politiko horrek ez dio... [+]


Desberdintasunen garrantzia nazioarteko politikan

Trumpen muga-zergen dantza da azken hilabeteetako berri nagusietako bat. Gerra komertziala eta ekonomikoa hedabideen eta analisten ahotan daude oraindik ere. Gehienetan, baina, herritarrei gauzak era oso sinplean azaltzen zaizkie, gutxi-asko esanez Etxe Zurian ero bat dagoela... [+]


Teknologia
Teknologia bizigarriak?

Teknologien azken joerengatik galdezka aritu da mastodon.eus-eko erabiltzaile bat, ezagutzen zuenak ez baitzion zirrararik eragiten. Zer pentsatua eman digu zenbaiti, eta jaso dituen erantzunak oso ezberdinak izan dira.

Nik adierazi diot teknologiek gizakion arteko... [+]


2025-09-10 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Udako postalak

Ikasturtearen hasiera, lankideekin, laneko deskantsuan, kafe baten inguruan, atzean utzitako hilabeteen oroimenak mahairatuz. Deskantsua paraje desberdinetan egin izanagatik ez ditugu alboratu gizarte gisa ibiltzen dugun garaia. Distantzia hartu eta geldiunean gaudenean gai gara... [+]


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


Barkoxeko pastoralaz

Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.


Eguneraketa berriak daude