Nahierako justizia internazionala

Kroaziak independentzia aldarrikatu zuenean, bere serbiar gehiengoko bi lurraldeek (Ekialdeko Eslavonia eta Krajina) independentzia ere aldarrikatu zuten. Hortxe hasi zen Kroaziako guda. Gero, bake akordioak iritsi ziren. Hauen arabera, bi errepublikei babes internazionaleko autonomia segurtatu zitzaien. Baina, 1995ean, Bosnia-Herzegovinako guda bukatzen ari zela aprobetxatuz, kroaziarrek eraso bat burutu zuten Krajina eskuratzeko (II. Mundu Gerra ostean Europan inoiz egin den operazio militar handiena). Ordurako ejertzito kroaziarrak AEBetako ekipamendu militarra eta adituak zituen lagun. Erasoan, Helsinki Batzordearen arabera, 677 zibil serbiar hil zituzten, 563 desagertuta daude eta 200.000 inguruk ihes egin zuen Serbiara. Hori guztia NATOren laguntzaz eta NBEko soldaduen utzikeriaren aurrean gertatu zen. Izan ere, ekintza militarra burutu baino lehen, kasko urdinak Krajinatik joan ziren gobernu kroaziarrari eskuak libre utziz.

2011n, Krajinako operazio militarraren arduradunak ziren Ante Gotovina eta Mladen Markač kondenatuak izan ziren gerra eta gizateriaren aurkako krimenengatik. Baina, berriki Jugoslavia ohiko Zigor Auzitegiak helegiteak onartu eta aske utzi ditu biak. Beste behin, Hagako auzitegi honek argi erakutsi du bere alderdikeria. Bere eskuetatik pasatu diren akusatu guztien kondenatu zerrenda ikustea baino ez dago: ia 70 serbiar, dozena bat kroaziar, bost bosniakiar (musulman bosniarrak) eta bi albaniar. Zigor tamainen desberdintasuna ere handia da, serbiarren kaltetan. Halere, kezkagarriena serbiarren aurkako krimen gehienek izan duten zigorgabetasuna da. Tartean, Kosovoko serbiarren aurkako hilketen testigu bat, Jugoslavia ohiko Zigor Auzitegiak babestua (sic), hilda agertu zen Alemanian.

Zoritxarrez, serbiarrek maiz pairatu dituzte bidegabekeriak. Adibidez, II. Mundu Gerran kroaziarrek 750.000 serbiar inguru erail zituzten. Beraz, gutxi gorabehera Kroazia eta Bosniako serbiarren heren bat desagerrarazi zuten (ondorioz, serbiarrek Bosnian gehiengoa izateari utzi zioten). Urte haietan serbiar herria judua bezain kolpatua izan zen. Baina denborak juduei beraien borreroen barkamena eta sufrimenduaren errekonozimendua ekarri badie, serbiarrek ez dute horrelako keinurik jaso. Titok, Jugoslaviako herrien anaitasuna defendatzeagatik, historiako atal horiek ahaztu behar zirela erabaki zuen, eta hala, serbiar herriak arantza hori barnean mantendu zuen. Horrek, hein batean, esplikatzen du 90eko hamarkadako gerretan serbiarrek izan zuten jarrera, baina, beraiei, Israeli ez bezala, ez zaie ezer ere barkatzen. Zergatia aspaldi azaldu zuen Bakerako Ikasketen katedradun Johan Galtungek:

“Serbiarren aurkako jarreraren sakoneko arrazoiak garbiak dira: okerreko alfabetoa dute (zirilikoa, latindarra beharrean). Okerreko kristauak dira (ortodoxoak, ez katolikoak). Okerreko okupatzaileek menderatu zituzten (turkiarrek, austriarrek beharrean). Okerreko lekuan daude (Ekialdean, ez Mendebaldean). Berlin-Ankara-Bagdad ardatzeko bidea oztopatu zuten. Austriari lotzearen aurka egin zuten (zibilizazioaren ezaugarriak estimatu gabe); eta, gainera, Vienako tronuaren oinordekoaren aurka tiro egin zuten. Errusiarrek bezala, inbasore naziak hil zituzten (beraiekin elkarlanean aritu beharrean, esloveniarrek, kroaziarrek eta bosniakiar askok egin zuten bezala). Azkenik, bere hiriburua estatu komunista batena izan zen. Zer espero daiteke dena hain aldrebesturik duen nazio batez?”.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Materialismo histerikoa
Zainduta

Umea gelan eranzten utzi, eta ni lau minutuan jantzi naiz, bi pasa behar izan ditudalako pulamentuzko kulerorik ez dudala ohartzeko, eta souvenir moduan gordeta nituen norbaiten kaltzontziloak janzteko. Nik bakarrik jakingo dut galtzen azpian Spiderman daramadala. Hogeita bost... [+]


2024-05-12 | Diana Franco
Teknologia
Norbera izatea ahaztu

Oso gogoko dut zientzia fikzioa, genero honetan istorioak oso modu aldrebesean kontatuak izaten badira ere. Fikzioa erabiliz, dugun errealitate konplexua azaltzeko edota eraldatzeko modu berriak lantzen dira. Ocativa E. Butler zientzia fikziozko idazleak, elkarrizketa batean,... [+]


Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Azkeneko hamarkadan Frantziak, Erresuma Batuak eta AEBek Siria inbaditu zuten nazioarteko legedia hautsita. 2024an oraindik Washingtonek Siria okupatzeko dozena bat base militar inguru ditu eta herrialdearen petrolioaren zati handia lapurtzen du. Israelek Siriako eta Palestinako... [+]


Hamaika

Ez dakit zure herrira helduko den Hamaika diziplina anitzeko proiektu artistikoaren erakusketa.

Artelanekin batera, hamaika lekukotasun. Bertan denetarik dago: beldurra, mina, amorrua, esperantza, etsipena, indarra... Maitasunez idatzitako testigantzak. Garondoan mehatxuaren... [+]


Eguneraketa berriak daude