Negar malkotan
Paisajistok paisaiak sortzen ditugunean, erabiltzaileak izango direnen izaera eta premietara makurtu izan ohi dugu gure lanaren mamia. Mendearen hasierarekin mendi aldera joan nintzen bizitzera eta inoiz bukatuko ez dudan paisaia baten sorkuntzan murgildu: etxeko sailak.
Katuaren mugarrien barruan, etxe-kontran dezenteko pendiza dugu. Aldapa tzarra eta ez ikusiarena ezin egin, eta ezkutatu edo gainzuritu beharrean malkarra indartzea irtenbide egokiena. Baso bat landatuz, zuhaitz eta arbolen adarrez eta hostoz, eite osoaz, jauzi are eta handiago bat eraiki. Kolore, forma eta egitura desberdinetako hostajeak nahasiz, bata bestearen gainera boteaz malda izugarri bat lortu nahi dut.
Bertagi dagoen aldapa izugarritu eta neure izaerara makurtu. Ezagutzen nauenak badaki: negartia naiz. Malkoen emana zuhaitzen alimaleko akiti batera eraman dut.
Gain gainean pago negartiak, Fagus sylvatica “Pendula”, hamar bat, urteen poderioz egundokoak egingo dira eta atzealdeari sekulako sakontasuna erantsiko diote. Hauen azpian fruitu arbola negartiak: Prunus subhirtella “Pendula” gereziondo dotorea, udaberriko petalo finezko lainoa. Aldamenean sagarrondoak, hibrido negartiak hauek ere: Malus x scheideckeri “Red Jade”eta Malus x “Royal Beauty”. Lehenaren lore zuri gorrietatik sagar txiki gorri-gorriak sortzen dira eta hostaje guztia erorita ere han segitzen dute neguan txantxangorrien pozerako. Bigarrenak hostaje guztia du gorri iluna eta ilunagoko gorrikoak dira udaberriko lore arrosa bizietatik etorritako sagar koxkorrak, hauek ere neguko hotzaren mokoek jaten dituzten arte.
Baso negarti honen beheko barreneko muturrean, zuhaitz eta arbola guztien azpiko aldean, negar hauen malkoak xukatuko dituen arbola dago: Davidia involucrata. Zein?
Basotik fundazioa aurkeztu du duela gutxi Gipuzkoako Foru Aldundiak, lurralde horretako baso pribatuen kudeaketa “aurreratua” egiteko asmoarekin. Baina Gipuzkoako lurrak industria-forestalistaren kolonia edo fabrika handi bihurtu nahi badira, horrek izen bat dauka:... [+]
Negu giroaren iritsierarekin, etxe askotan sutondoak piztuta daude dagoeneko. Baina, ba al dakigu sua elikatzeko egurra nondik eta nola ateratakoa den? Nafarroa Behereko Hergarai ibarrean badute basoak modu iraunkorrean ustiatuz egurra ateratzeko kooperatiba bat: Sugarai... [+]
Egungo basogintza ereduarekin eta kudeaketarekin kezkatuta, hainbat talde sortu dira azken urteotan Bizkaian, Gipuzkoan eta Araban. Pasa den martxoan, talde horietako hamaikak batzea eta plataforma batean antolatzea erabaki dute. “Pinuaren gaixotasuna dela-eta, eukaliptoa... [+]
Irlandak hogei urtetan 440 milioi zuhaitz landatu nahi ditu klimaren kontrako borrokan, 2050erako "karbono neutral" izatera iristeko. Urtean 22 milioi zuhaitz landare berri, laurden bat hostozabalak eta beste hiru laurdenak koniferoak. Hori teorian. Praktikan, Sitkako... [+]
Phyllanthus rufuschaneyi zuhaixkak nikela pilatzeko gaitasuna du. Landarea nikelak kutsatutako lur sailetan landatuz gero, landareari izerdia atera eta bertatik nikel zitratoa eskuratzen dute. Horrela, kolpe bakarrean nikel garbia lortu eta kutsatutako lurrak garbitu daitezke.
Hondarribiko ikasleek ametza zuhaitzaren haziak ernaltzen lagundu eta ondoren Jaizkibelen landatu dituzte, bertako basoa pixkanaka berreskuratu dadin; mendiaren hiru dimentsioko maketa ikusgarria ere osatu dute; eta Jaizkibelen kokatutako hirigintza plan bat asmatu dute... [+]
Iaztik jasotako azken sagarrak jaten ari gara etxean, Malus domestica. Sasoi betean daudenak azaloreak dira, Brassica oleracea var. botrytis. Lizarra, Fraxinus excelsior, hortxe dago, kieto, segurtantzan; egun luzeagoen zain loratzeko.
Gure atari aurrean lizar dotore bat bizi... [+]
Larunbatean, martxoak 23, Basoen Munduko Eguna dela eta, aldarrikapen giroan ospatzeko kanpaina antolatu dute Galizian: bertako mendi eta ibarretan monolabore bilakatua diren eta azken aldian sekulako suteak eragin dituzten eukaliptoak erauziko dituzte egun eta ordu berean, baso... [+]
Arkumeak jaiotzeko sasoia geroxeago izan ohi da, baina han eta hemen dagoeneko ikusi dut bat edo beste. Axuria jaiotzen denean ardi amak miaztuz-miaztuz soina garbitzen dio; maitatzen duela esaten da. Kumeak, ordea, era guztietakoak etortzen dira, amak ere bai, denetakoak dira... [+]
Gure etxe gaineko mendian baso zabalak ditu Aitzondo baserriak. Zuhaitzetan nabarmena du sail bat, batez ere orain udazken minean. Itsasotik enbata sartu eta mendian behera laino kiribil bihurriak jaisten direnean zuhaitz zorrotz horien muturrak lanbrodura artean ageri dira,... [+]
Insignis pinuari eraso dioten onddoek hankaz gora jarri dute Bizkaiko eta Gipuzkoako basogintza. Azken ia mende batean gorabehera handirik gabe moldatu den basogintza osoa kolokan jarri dute onddo xixtrin batzuek. Xixtrin baino gehiago, ziztrin esan beharko dugu, izan ere, a zer... [+]
Dagoeneko badakigu Kalifornian jatorria duen Pinus radiata landaketa intentsiboek kolapsoa eragin dutela Bizkaiko paisaian. Aurreikuspenen arabera, bost urteren buruan pinu landaketa ia guztiak (70.000 ha baino gehiago Bizkaian) pinuen osasuna erabat kaltetzen duten honako hiru... [+]
2017ko aurrekontu parte-hartzaileetan herritar batek Sarrigurengo (Nafarroa) ubidearen alboko gune naturalean baso jangarria sortzea proposatu zuen. Momentu hartan proiektuen artean bozkatuena izan ez zenez, atzera bota zen proposamena. Baso jangarria sortzearen ideia hor geratu... [+]