Nazionalismoak bereizterik ba al dago? Edo zuk bereizten dituzu?

Bai. Batez ere, nazionalismo dena eta ez dena. Adibidez, nazioen garai ospetsu historikoen garaia hartzen badugu, ospe handiko egileen testu akademikoetan, askotan, nazioa nazionalismoaren paradigma bezala agertzen da. Hau da, bere hasieran polita denak derrigorrez sentimendu egoistak izatera eramango gaituela diote, nazien fenomeno soziopolitikoaren egoerara.
Nazionalismoak halabeharrez nazismoaren fenomeno antzekora eramaten gaituela diote adituek. Hori aipatzen dutenei ordea, ahazten zaie garai berean nazien aurkako hainbat erresistentzia izan zirela, eta nazio haiek ere antolatu zirela ikuspuntu nazionalista batetik. Esaterako, Polonia, Txekia edota Balkaneko beste nazioak. Nazio egoera horietatik hartu beharko bagenu zein den nazionalismoa, eta ikusita biak kontrajarriak direla, ezin direla gauza bera izan, ezin direla berdin definitu, bata olioa eta bestea ura delako, bada, esango nuke, ikuspegi zientifiko batetik, borroka nazionalista garatu zutenak erresistentzia nazionalista haiek izan zirela. Desberdintasun nabarmenak dira bi nazionalismoen artean, eta akats larria da fenomeno politiko ezberdinak berdintzea. Estatuekin eta nazioekin gertatzen den gauza da, nahasmen tradizionala eta klasikoa. Jendeak nahasten ditu nazioak eta estatuak,.Esaterako, Nazio Batuen Erakundea (NBE), izendapen paradigmatikoa da. Munduan hain garrantzizkoa den erakunde horrek arazoak dauzka izenetik beretik hasita.

Nazionalismoen garai aurreko bat eta geroko bat ote dira? Berlingo harresia erori ostekoa eta lehenagokoa, esaterako.

Aldaketak izan dira. Maila teorikoan urteak aurrera joan ahala estatuak egonkortu dira, horrek aro nazionalista berri bat sortu du, zentzu puruan esanda. Gaur egun, estaturik gabeko nazioek ordezkatzen duten nazionalismo jatorrizkoago bat ordezkatzen dute, nazionalismotik hurbilago dagoena. Posible da, halaber, estatu nazional zilegiak eta interesgarriak garatzea, baina hori historikoki demostratzea konplikatuago da.

XXI. mendeari begira, alde batetik estaturik gabeko nazioen borrokak orain arte bezala mantenduko dira, bai estatu bai nazio horientzat joko baldintzak aldatzen joango dira. Ikusi beharko da baldintza horietara egokitzeko zein duten gaitasun gehiago. Besteak beste, Montenegro, Kosovo, Hego Osetiako kasuak daude. Eskozia eta Quebec, bestalde. Alegia, nola lotzen duten borrokak beren alde kapitalizatzea.

Hego Osetia edo Kosovon, kasu, eragin exogenoak gehiago eragiten du barne eraginak baino. Askoz fenomeno exogenoak dira, ez dira beraien barne dinamikatik abiatu. Begi-bistakoa denez, herri horiek independente izan behar dute bertan dagoen gehiengoa nazio batekoa delako. Baina aldi berean hor dagoen kezka da nola jokatu behar duten beste gutxiengoekin. Kezka da estatus bat eragitea, kapaza dena nagusi ez diren komunitate horien gaitasunak eta eskubideak kudeatzeko. Beraien jatorrizko Estatutik kanpo irauteko, Serbiarren edo Georgiarren kasuan.