Xabier Lete: «Euskal Herri berri posible baten ahots mezulari zen Lurdes»


2006ko abenduaren 17an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Cesare Pavesek poema batean idatzitakoarekin ematen diozu Hastapenak atalari amaia...
Bai. Izan zen gizon bat/ saiatu zena,/ baina ez zuena asmatu. Horrela da nirea.

Gogor samarra epaia... Dena den, zerk eraman zintuen zu kantagintzara?
Iraganeko denboretan eta, batez ere, krisialdietan, askotan galdetzen nion neure buruari zergatik hasi ote nintzen abesten. Eta azkenean, beste arrazoi eta argudio guztiak arakatu ondoren, ondorio batera ailegatu nintzen: Lurdesengatik, haren eraginez eta bultzadaz hasi nintzela kantuan; haren xarma pertsonalak erakartzen ninduelako eta haren iritzi baikorrak beti suspertu izan ninduelako, baita neure buruarekiko unerik ukakorrenetan ere.

Nola ezagutu zenuen Lurdes Iriondo?
1965. urtean, 21 urte nituela. Hasia nintzen Zeruko Argiarako artikuluak idazten eta Oiartzungo Lartaun antzerki taldean. Poesia ere idazten nuen. Eta horrela, «literatura»ren ur horietan nenbilela, Lekuonak eta Artzek adierazi zidaten hasiak zirela bilera batzuetan parte hartzen, euskal kanturako talde bat sortzeko asmoz; eta bileretara gonbidatu ninduten. Joan, eta han ezagutu nuen pertsonalki, lehen aldiz, Lurdes Iriondo. Eta berarekin batera Benito Lertxundi, Joxe Anjel Irigarai eta besteak. Mikel Laboa ez, artean Bartzelonan bizi zen.

Deskriba ezazu orduko Lurdes Iriondo.
Hunkigarria zen. Emakume eijerra, oso ongi kantatzen zuena. Lurdesen kantaldietatik jendea fedeberritua eta bihotz-berritua irteten zen. Euskal Herri posible baten ahots mezulari izan zen Lurdes.

------------------------------------------------------------------------
Abestitzak eta poema kantatuak
Xabier Lete
Elkar
212 orrialde
17 euro


Xabier Leteren kantuak, bere iruzkin eta guzti

Norbaiten egiteei buruzko berriketa, gehienetan gogo gaiztokoa, omen da iruzkina. Nor bere egiteen gainean horrela mintzatzeko gai baldin bada, hori Xabier Lete dugu, bere kantari eta giza ibilbidea jasotzen duen Abestitzak eta poema kantatuak liburuan. Gizon sakona da Xabier Lete, baita hain berezko duen umorean ere, eta horrela daude esanak bere ustez esan behar dituen guztiak, gure herrian behintzat hain ospetsu egin zuen kantari garaian idatzi eta egin zituenen gaineko kontuak. Ez dok hamairu sortzean hasi eta Lurdes Iriondo joan zaion artekoak daude jasoak liburuko hastapen hitzetan. Gutxi gora-behera, nahita ez oso labur agertu behar izan baititu. Halere, hor daude aitortuak bere kantagintzako pieza gehienekiko egileak daukan sinpati puntua ala porrot sentimendua, eta zergatiak. Agian, Biographia eta Ez esan, maite, adibidez, oso gogokoak ditu. Ez hala Alzateko jaun edo Amodio, amore... Eta Izarren hautsa ausartegia deritzo. Bere kantak, berriz, horrela banatzen ditu: moralista antzekoak, existentzialistak, aberkoiak -Euskalerri nerea, Nafarroa, arragoa...-, erretorikoak, zentzu sozialekoak, utopiaren aurkakoak, adarra jotzekoak eta nostalgia batetik sortuak.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Xabier Lete
2020-12-11 | Iban Gonzalez
Ni naiz Lete
MULTIMEDIA - dokumentala

Xabier Leteren heriotzaren 10. urtemugan sortzailearen mundu artistikoa eta intimoa ezagutzeko aukera ematen digu dokumentalak.

Letek sortutako kanta esanguratsuak artista batzuen ahotan entzungo dira: Eñaut Elorrieta, Inar Sastre, Joxan Goikoetxea, Arantxa Irazusta,... [+]


Xabier Leteren obraren aldarri ozena

Xabier Leteren poetika: aldaeren azterketa eta bilakabidearen irakurketa, horixe dugu Alexander Gurrutxaga (Zarautz, 1988) EHUko Hezkuntza Fakultateko irakaslearen doktore tesia. Aurten irakurria du, udaberriko konfinamenduaren bezpera egunetan, poetaren heriotzaren hamargarren... [+]


Xabier Lete: non hago, zer larretan

Fermin Erbiti kazetariak Xabier Leteri buruzko irratsaio monografikoa egin du Euskalerria irratian. Olerkigile eta kantaria hil zela hamar urte beteko dira ostiralean.

 


2013-05-02 | Jon Torner Zabala
Xabier Letek irabazi du Euskadi Literatur Saria
Xabier Letek irabazi du Euskadi Literatur Saria Egunsentiaren esku izoztuak (Pamiela) poema liburuagatik. Itzulpen onenaren saria Antton Olanori eman diote Wilkie Collinsen The Moonstone liburuaren euskaratzeagatik. Ilargi-Harria izenburupean plazaratu dute Elkar eta Alberdania... [+]

2013-02-07
Xabier Leteren omenezko kantaldia
MULTIMEDIA - ekitaldia

Donostiako Koldo Mitxelena Kulturuneko areto nagusian, Gipuzkoako Foru Aldundiak Xabier Lete gogoan izenburupean antola zuen kantaldia. Pier Paul Berzaitz, Antton Valverde, Arantxa Irazusta, Mikel Markez eta Pako Aristi aritu ziren kantari eta errezitatzaile lanetan, eta... [+]


2012-12-03
Zazpi poeta Alén da fronteira
MULTIMEDIA - ekitaldia

[2012.10.26] Euskal Idazleen Elkarteak, 2012ko Galeuscaren haritik, antolaturiko ekitaldia.
Testuak: Luigi Anselmi, Bernardo Atxaga, Jon Gerediaga, Tere Irastortza, Xabier Lete, Xabier Montoia, Joseba Sarrionandia
Irakurleak: Xosé Estévez, Jose Angel... [+]


2012-10-08
Xabier Leteren "Egusentiaren esku izoztuak"
MULTIMEDIA - ekitaldia

Xabier Letek "Egunsentiaren esku izoztuak" liburuko poemen irakurketa, Koldo Mitxelena Kulturunean 2009ko otsailaren 5ean egindakoa.


2012-05-02
Xabier Lete Euskarazko Nazioarteko I. Poesia Saria
MULTIMEDIA - ekitaldia

2012ko martxoaren 30ean egin zen Donostiako Koldo Mitxelena aretoan.

Gipuzkoako Foru Aldundiak sortutako sariketa honen lehenengo saria Karlos Linazasoro tolosarrak irabazi zuen, Ezer gehiago behar gabe lanagatik. Epaimahaia Igor Estankonak, Joserra Garziak, Tere... [+]


2012-04-19
Sortuko dira besteak emanaldiaz
MULTIMEDIA - erreportajea

Xabier Leteren omenez Euskal Herri osoan egiten ari diren "Sortuko dira besteak" emanaldiari buruz Gipuzkoa Kulturak egindako erreportaje zabala. Bertan Arrasaten egindako kontzertueko irudiak eta musikarekin batera (bertan Petti, Eñaut Elorrieta, Alex... [+]


2011-11-23
Xabier Leteren azken kontzertua CDan aterako dute. Entzun aurrerapen kantua

Xabier Letek 1999ko irailean Errenterian (Gipuzkoa) eskaini zuen azken kontzertua CD bikoitzean jarriko du abenduaren 4an salgai A&M Kultur Promotorak: Xabier Lete zuzenean. Hogeita bat kantu bildu dituzte orotara, horietatik hamaika sekula grabatu eta diskoan jaso gabeak... [+]


2011-09-28
Xabier Lete eta Lurdes Iriondoren omenezko kantaldia urriaren 11n Urnietan

Urnietan (Gipuzkoa) jaio zen Lurdes Iriondo, eta bertan bizi izan zen urte askoan Xabier Leterekin. Urriaren 11n haien omenezko kantaldia egingo dute hango kiroldegian, Xabier Lete gogoan biraren baitan. Eñaut Elorrietak (Ken Zazpi), Pier Paul Berzaitzek, Arantza... [+]


2011-09-13
Xabier Lete omenduko dute Xalbador Egunean

Urriaren 8an eta 9an egingo da Xalbador Eguna Urepelen (Nafarroa Beherea), Deiadarra elkarteak antolatuta. Aurten, Xalbador hil zela 35 urte beteko direnean (azaroan), hari kantatu zion (Urepeleko artzaia) Xabier Lete musikaria gogoan izango dute. Jaialdiaren aurreneko egunean... [+]


Eguneraketa berriak daude
Bi haur Palestinako banderarekin
Aste honetan zenbaki berezia: Genozidioa gelditzeko, Israeli boikot
Herrien arteko elkartasunari gure aletxoa jarri nahi izan diogu. Euskal Herritik, euskaraz, herrien munduaren alde. Geldigaitza dirudien basakeriaren aurrean, duela bi urte bezala, ahotsa altxatzeko beharra sentitu dugu.