Santa Claus benetakoa da

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Mira, 343ko abenduaren 6a. Liziako kosta mediterraneoko herri txiki batean (egun Demre izena du eta Turkian dago) Nikolas izeneko apezpikua hil zen, baina haren kondairak bizirik dirau.

Nikolas Patarako portu liziarrean jaio zen eta gazte zela kristau bihurtu zen. Lur santuetara bidaiatu ondoren, Liziara itzuli zen Mirako apezpiku izateko.

Nikolasen saindu ospea bere eskuzabaltasunari egozten zaio. Bere karitate ekintzarik ezagunena prostituziora behartutako hiru ahizpa laguntzea izan zen. Kondairaren arabera, Nikolasek urrezko txanponez betetako poltsak bota zituen ahizpen etxeko tximiniatik behera. Eta poltsa haietako bat sutondoan lehortzen utzitako galtzerdi baten barruan erori omen zen.

Hil zenean Miran bertan ehortzi zuten eta bere hilobia berehala gurtza gune bilakatu zen. Ez da gorde dokumenturik ofizialki kanonizatu zutela esaten duenik, baina herritarrek berehala hainbat talderen patroi izendatu zuten: presoena, epaileena, marinelena, piratena, birjinena, merkatariena eta karitate ekintzetan aritzen zirenena. 1087an marinel italiar batzuek haren hezurrak hartu eta Barira eraman zituzten. Bertan daude egun, hezurrak gordetzeko propio eraikitako San Nicola basilikan.

Erdi Aroan San Nikolasen gurtza Europa osoan zabaldu zen. Mirako apezpikua bere karguari zegokion jantzi gorriekin irudikatu ohi zuten eta gero eta sarriago bizar zuria ipini zuten Nikolasen erretratuetan. San Nikolasen gurtza apurka itzaltzen joan zen kontinente osoan, Herbehereetan ezik. Sinterklaas izenez ezagutzen zuten bertan. Holandarrek tradizioa itsasoz bestaldera eraman zuten New Amsterdam (egungo New York) kolonizatu zutenean, eta han Sinterklaas Santa Claus bilakatu zen urte gutxitan.

Gaur egun, Santa Claus oraindik gorriz janzten da eta bizar zuria du. Diote Gabon gauean tximiniatik behera jaisten dela sutondoan galtzerdiak zintzilik utzi dituzten haurrei opariak uzteko. Europako hainbat tokitan, Herbehereetan bereziki, San Nikolasen festa bere heriotzaren egunean ospatzen da, abenduaren 6an; haurrek zapatak euren logelako atean uzten dituzte sainduak frutaz, gozokiz eta bestelako opariz bete ditzan.

Mendebaldean milioika haurrek gorriz jantzitako bizarduna existitzen dela sinesten dute. Baina eszeptikoak ez dira gutxi, Vatikanoa haien artean. 1969an Paulo VI.a Aita Sainduak San Nikolasen eguna egutegi katolikotik kentzea erabaki zuen, Nikolasen bizitza eta ekintzen inguruko dokumentazio gabezia zela eta. Baina horrek Santa Clausen irudia ez du ahuldu, Coca Colak Vatikanoak baino eragin handiagoa duen garaiotan.


Arrastoak

Idi-txuletoia tolosan jaio zen. Joan den mendearen erdialdean, nekazaritzaren mekanizazioak lanik gabe utzi zituen ordura arte laborantzan aritutako idiak. Zer egin soberakin haiekin? 60ko hamarkadan, Tolosako Casa Julianen sortzaile Julian Rivasi txahal-txuleta ordura arte ezezaguna zen idiaren haragiarengatik ordezkatzea otu zitzaion: idi-txuletoia sortu zuen. Baita ederki prestatu ere. Tolosaren 750. urteurrena betetzen da aurten eta aitzakia hori medio, besteak beste, Txuletoiaren Festa burutu berri da Gipuzkoako hiriburu zaharrean, hil honen 6tik 10era. Tolosako erretegi nagusiak bildu ziren Zerkausian, idi-txuletoia herritarrentzat prestatu eta, modu horretan, herrian sortutako produktuari omenaldia egiteko.


Azkenak
Barkoxeko pastoralaz

Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.


Elizondoko Benito Menni egoitzako langileek 60 greba egun bete dituzte

Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.


2025-09-04 | El Salto | El Salto
Genoako portuko zamaketariek Israelerako bidalketak blokeatuko dituzte, sionistek elkartasun ontzidiari eraso eginez gero

2010ean "Mavi Marmara" itsasontzia abiatu zenetik, Palestinarekiko elkartasun itsas operaziorik handiena osatzen du Global Sumud Flotillak. Israelgo Gobernuak terroristatzat jo ditu nazioarteko ekintzaileak.


Espainiako Vueltako Bilboko etapa geldiarazi dute Israelen aurkako protestek, eta ez dira helmugara iritsi

Bilboko erdigunean amaitu behar zuen txirrindularitza etapak, baina Deustun sartzear zirela antolakuntzak erabaki hori hartu du, helmuga ingurua manifestariz beteta zegoelako. Aurretik ere igaro dira helmuga puntu horretatik, eta istiluak izan dira. Ertzaintzak gutxienez hiru... [+]


Jerusalemgo tranbiaren proiektuaz “gogoeta etikoa" eskatu dio CAFi Pradales lehendakariak

Kontratua segi ala eten, enpresaren erabakia "errespetatuko" lukeela argi utzi nahi izan du Imanol Pradales lehendakariak, Euskadi Irratiari egindako elkarrizketan. Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza.


Analisia |Txiki eta Otaegi, fusilamenduaren 50. urteurrena
2025: Egiaren Ministerioa

Valle de Odietako makroetxaldearen epaiketa
Digestato kutsadura handia izan zen, eta isurketa, antza, Valle de Odietak eragin zuen

Astearte honetan egin da Valle de Odietako makroetxaldearen aurkako epaiketa Iruñeko Justizia Jauregian. Epaileak ebatzi behar du ea 2021ean haien lur sailetan egindako isuri baten ondorioz, lur eremu horiek larri kutsatu zituzten ala ez, eta nork eragin zuen. Aditu... [+]


2025-09-03 | ARGIA
Baionako Atalante zinema-ohia jarduera politiko eta kulturalerako okupatu du Kontseilu Sozialistak

Baionako Herriko Etxearen jabetzapean, eraikinak bost urte daramatza hutsik, eta espazio hori hartu du Ipar Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak, “elkartzeko, kolektiboki pentsatzeko eta borrokak antolatzeko”.


Euskalduntze prozesu osoa doakoa izateko pausoak eskatu ditu AEK-k

Aurtengo ikasturtean A2 mailara arteko ikastaroetako dirua itzuliko dute EAEn, baita C1ekoak 16-18 urteko ikasleei ere. Nafarroan A1 mailan matrikularen prezioa itzuliko diete.


2025-09-03 | ARGIA
Israel-Premier Tech txirrindulari taldearen aurkako protestek Vueltaren Nafarroako etapa hartu dute

“Israelgo Estatuaren enbaxadore” gisa datozen txirrindulariei parte hartzen uzteagatik, zale ugarik protesta egin du Vueltaren aurka, hamargarren etapan. Irunberrin, errepidea mozten saiatu diren herritarrak baztertu eta bi pertsona identifikatu ditu Poliziak.


Venezuelak gezurtatu egin du AEBek ontzi baten aurka egindako erasoa

Trumpek asteartean baieztatu du Venezuelako ontzi bati eraso egin eta bertan zeuden 11 lagunak hil dituela. Hildakoak Tren de Aragua "talde terroristako" kideak zirela eta droga trafikoan ari zirela adierazi du Donald Trumpek. Venezuelak dio bideoa Adimen Artifizialez... [+]


Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua:
“Jaurlaritzarena zehaztasunik eta daturik gabeko txosten politikoa da”

Pentsioak osatzeko 145.000 sinadura bildu dituen herri ekinaldi legegilea eztabaidatzeari ezezkoa eman ondoren, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua oso gogor agertu da Eusko Jaurlaritzaren jarrerarekin eta "bi aldiz engainatuta" sentitu direla azaldu du. EH Bilduk eta... [+]


Analisia |Txiki eta Otaegi, fusilamenduaren 50. urteurrena
2025: Egiaren Ministerioa

Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]


Eguneraketa berriak daude