Autodeterminazio eskubidea edo sezesio eskuduntza?
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lehenengo, Euskal Herria askorentzat errealitate kulturala da, batzuentzat errealitate politiko, baina Euskal Herria ez dena da errealitate juridikoa. Hegoaldean, Euskadi (Euskal Autonomia Arkidegoa) eta Nafarroa dira "Euskal Herria" baina juridikoki hiru entitate juridikoz ari gara. Euskadi, Gernikako Estatutuan oinarritzen dena, Nafarroa "Amejoramenduan" eta Espainia, 1976ko Konstituzioan. Sezesio eskuduntza gauzatzekotan hiru errealitate juridiko horietan aplikatu beharko litzateke. Iparraldean berriz, euskal lurraldeek ez dute entitate juridiko propiorik. Batzuek urteak daramatzate Euskal Departamendu propioa izateko borrokan, baina oraingoz amets bat besterik ez da. Lapurtarrak, zuberotarrak eta Iparraldeko nafarrak bi entitate juridikoko parte dira, Akitaniako Erregiokoak eta Frantziako Estatukoak. Hegoaldekoekin batera sezesio prozesu baten sartu nahiko balute, bi entitate juridikoetan aplikatu beharko litzateke.
Ikusi daitekeenez, gaurko errealitatetik begiratuta prozesu guzti hau kimera bat besterik ez da. Baina autodeterminazioa aldarrikatzen dutenek jakin beharko lukete egunen batean, autodeterminazio hitza pankartetatik atera eta errealitate bihurtu nahiko balute, bidea, gutxi gora behera, hemen deskribatzen dena izango dela.
Sezesio eskuduntza tentagarria izan daiteke batzuentzat, baina errealitatean praktika ezina da. Eskuduntza edukita ere gaurko Euskal Herrian aplikatzekotan, Gipuzkoan eta Bizkaian bakarrik izango litzateke posible eta hori nahiko zalantzarekin baita ere. Beste euskal lurraldeetan, amets beroenetan ere, ez dago gehiengo nahikorik. Orduan, Gipuzkoan eta Bizkaian posible izango balitz ere, merezi al du horrelako prozesu korapilatsu eta frustrazioz betetako batean sartzeak, hain emaitza eskasak lortzeko?
Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]
Getariako txosnagunean eta Aian egin dute elkarretaratze isila. Jai batzordeak txosnak itxi zituen.
Gizona Bilorian (Araba) hil dute, ustezko hiltzailea atxilotu dute Añanan (Araba).
Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]
Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
Okindegiko ilaran, bi emakume. Itxuraz erdi-ezagunak, hitz egiteko duten moduagatik. Pareko egunkaria hartzeko keinua egin du bietan zaharrena dirudienak, eta zera esan dio besteari: “Dauden albisteekin, agian gaur nahiago izango dut animalien dokumental bat ipini”... [+]
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]