Euskararen inguruko albiste laburrak


2006ko urtarrilaren 29an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak


Patxi Altuna euskaltzaina hil da

Urtarrilaren 20an hil zen Patxi Altuna azpeitiar euskaltzain osoa Loiolan (Azpeitia), 78 urte zituela. Bizitza osoa igaro du ikasten eta irakasten. 1963an esaterako, jesuitari eman zitzaion Hizkuntza Eskolan Euskal Hizkuntzako ikasketak antolatzeko ardura. 1976an Deustuko Unibertsitatean irakasle hasi zen Euskal Filologiako lizentziatura sortu zenean eta erretiroa hartu arte jarraitu zuen. 2001ean, jubilatuta, Loiolako Artxibo Historikoaren arduradun izendatu zuten. 1965ean izendatu zuen Euskaltzaindiak euskaltzain urgazle eta 1981ean euskaltzain oso.
Patxi Altunaren tokia norbaitek bete beharko du Euskaltzaindian, baina Juan Mari Lekuonaren tokia ere betetzeko dago oraindik. Xabier Kintana, Ana Toledo eta Jose Luis Lizundiak Bernardo Atxaga proposatu dute Lekuonaren ordezko. Proposamena egin dutenen ustez, hizkuntzalari eta ikertzaile nahikoa bada akademian eta Atxaga hautagai proposatu dute Euskaltzaindian idazleei toki gehiago egiteko eta nazioartean proiekzioa duelako.


Euskara elkarteak eta hedabideak Nafarroako Gobernuari kontu eske

Urtarrilaren 18an egin zuten agerraldia Nafarroako 21 erakundek. Nafarroako Gobernuari egotzi zioten euskararen alde egiten duen gauza bakarra diru-laguntzak banatzea izatea. Gainera, banaketa hori murritzegia izaten dela eta berandu heltzen dela salatu zuten. 21 erakundeek azpimarratu zuten prest zeudela egoera aztertu eta irtenbidea Nafarroako Gobernuarekin batera aurkitzen ahalegintzeko.
Urtarrilaren 18an egin zuten agerraldia 21 eragileek eta 18tik 21era, Parisen, Expolangues hizkuntza gutxituen azoka izan zen. Bada, Nafarroako Unibertsitate eta Hizkuntza Politikarako Zuzendaritzak proposatu zuen 2007ko ekitaldian Espainia herrialde gonbidatua izatea eta gaztelania azokako ohorezko gonbidatua izatea.


Oinarrizko Hiztegi Juridikoa

Deustuko Unibertsitateak Euskaltzaindiaren laguntzaz argitaratu du Oinarrizko Hiztegi Juridikoa. Andres Urrutiak, Ester Urrutiak, Cesar Gallastegik eta Arantza Etxebarriak egin dute lana. Hiztegia erabili.com web gunean osorik eskura daiteke.


Lamien Urrezko Orrazia Patxi Larrainzar eskolako gurasoentzat

Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkarteak urtero saritzen du euskararen alde egin duen pertsona edo erakunderen bat. 2005eko Lamien Urrezko Orrazia Patxi Larrainzar eskolako gurasoek jasoko dute, haurrek euskaraz ikasteko eskubidearen defentsa duina eta jarraitua egiteagatik. Euskararen kontra aritzen denak ere izaten du bere «saria». 2005ekoa, duela bi hilabete inguru, Iruñean ateak ireki dituen El Corte Inglesek jasoko du. Irekierako publizitate kanpaina osoa gaztelania hutsean egin zuen eta orain ere euskarak ez du lekurik saltokian.


Azkenak
2025-06-23 | Axier Lopez
asteko argazkia
Isolamendua

Israelek aldebakarrez eraso egin dio Irani eta 585 pertsona baino gehiago hil ditu, horietatik %90 zibilak. Nazioartean atxilotzeko agindua duen Benjamin Netanyahu gerra-kriminalak dio "eraso prebentiboa" izan dela, bere inguruan inork ez dezan eduki berak aspaldian... [+]


NATOrekiko kompromisoak gastu militarra %5era igo gabe betetzea adostu duela iragarri du Sánchezek

Igandean iragarri du akordioa Pedro Sánchez Espainiako presidenteak. Espainiak gastu militarrera BPGaren %2,1 bideratuko duela ziurtatu du.


Israelek beste 33 palestinar hil ditu Gazan, eta Mahmud Khali ikaslea aske utzi dute AEBetan

Israelek 33 palestinar hil ditu Gazan igandetik astelehenera bitartean, horietatik sei janari bila zihoazela. Israelgo armadak jakinarazi du Gazan bahituta zituzten hiru israeldarren gorpuak berreskuratu dituela. Bestetik, Mahmud Khali AEBetako Columbia Unibertsitateko ikaslea... [+]


2025-06-23 | Hala Bedi
Gasteizko Txosnek 2025eko programazio osoa argitaratu dute

Gasteizko Txosnek gaur aurkeztu dituzte ofizialki 2025eko Andre Mari Zuriaren jaietarako kartela eta musika zein kultur programazioa. Hirugarren urtez jarraian, Entxosnatu, etorri gugana! lelopean, gune autogestionatuak abuztuaren 4tik 9ra egongo da irekita, 40 kontzertu eta... [+]


“Ongi etorrien” auziko inputatuei bi urteko espetxe zigorra ezarri diete eta ez dira kartzelara joango

Antton López Ruiz Kubati, Kai Saez de Egilaz, Pipe San Epifanio, Haimar Altuna, Oihana Garmendia eta Oihana San Vicenteri 120 ongi etorri baino gehiago antolatzea eta terrorismoa goratzea leporatzen zien Espainiako Auzitegi Nazionalak. Auzipetuek, akusazio partikularrak eta... [+]


Ugatza Azazetan: kontserbazioa edo txikizioa?

Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]


AEBak gerran zuzenean sartu ostean, Iranen “erregimen aldaketa” behar dela esan du Trumpek

Irango hiru gune nuklear nagusiei eraso egin ostean, Donald Trump AEBetako presidenteak "Iran berriz handi egiteko" erregimen aldaketa bat behar dela adierazi du sare sozialetan. NBEren Segurtasun Kontseiluak larrialdizko bilera egin du, eta Errusiak, Txinak eta... [+]


Nekropolitiken politika

"Oxala Mediterraneoko herrialdeek beren betebeharrak beteko balituzte, eta bilaketa eta erreskateko uretan eskura dauzkaten operatibo guztiak martxan jarriko balituzte, jendeak itsasoan arriskurik izan ez dezan". Mikel San Sebastian Aita Mari erreskate ontziko kidearen... [+]


Astelehenean hasiko dira Zaharraz Harro! jaiak Gasteizko Alde Zaharrean

Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.


Gasteizko lorezainak hiru hilabete greba mugagabean
“Egoera oso zaila da une honetan, baina langileek borrokari eutsiko diote”

Ostegunean hiru hilabete beteko dira Gasteizko lorezainek greba mugagabea hasi zutenetik aho batez, ELA, LAB eta ESK sindikatuek deituta. Gasteizko parke, igerileku eta berdeguneak belar eta sasiek hartuta ikusteak oso ikusgarri egin du greba, baina iragan astean “zerbitzu... [+]


Sergio Ayucar (BSH): “Prozesuari eustea oso gogorra izaten ari da; mediku-bajak bikoiztu egin dira”

Eskirozko BSH lantokia ixteko asmoa plazaratu zutenetik lan taldearen mediku-bajak bikoiztu baino gehiago egin direla salatu dute gaur: "Abenduan prozesua hasi zenean lan taldearen %4 zegoEn bajan, orain %13 baino gehiago dago", adierazi du Sergio Ayucar BSHko langile... [+]


2025-06-23 | Garazi Zabaleta
Azpigorri
Bertako ahuntz arrazaren txorizoak

David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]


2025-06-23 | Irati Diez Virto
Askari izena duen haragijale txikia

Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]


2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Arrosa basatiaren izen saltsa

Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]


Eguneraketa berriak daude