Nosotros, los Ybarra


2003ko martxoaren 02an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnasa
Ybarra familiaren dinastia, Bilboko eta Bizkaiko historia industrialeko protagonista handia, beti izan da familia elkartuaren eredu. Estu-estu azaldu izan dira beti. Ordea, 1977. urte aldera, urratzen hasi zen, hain zuzen ere ETAk dinastiako lagun kualifikatu bat bahitu eta exekutatu zuenean. Javier Ybarra Bergé zen familiako kide hura, garai hartan Bizkaiko Bankuan, Bilboko Udalean eta Correo Español-Diario Vasco taldean kargu handiak izan zituena. Bada, "etxekoek", familiako bankeroek eta enpresaburuek, aitaren heriotza galarazteko ahaleginik egin ez zutelako-edo, halako konmozioa izan zuen Javier Ybarraren zuzeneko familiak, haren seme-alabek bereziki, non mendekuak habia egin baitzuen familian. Gero, aukera izan dutenean, inolako duda-mudarik gabe salatu dituzte beren ustez heriotza hura galarazteko gai izan zirenak eta egin ez zutenak.

"Nosotros los Ybarra" du izenburu Javier Ybarra Ybarra (Javier Ybarra Bergéren semeetako bat) idazten ari den trilogiako lehen liburuak. Dinastia familiar horren historia azaltzen saiatzen da, hots, azkeneko urteetan Emilio Ybarra BBVAko lehendakari ohia buru izan deneko euskal botere finantzarioaren jaiotza, hazkundea eta heriotza ditu aztergai. Oraintsu jarri dute liburutegietan 900 orrialdeko lehen tomoa, Tusquets argitaletxearen eskutik. Lehen kapitulua "Nik neuk salatzen dut" edo antzeko zerbait da. Berariaz, bi pertsona hartzen ditu ahotan, bere ustez ETAk 1977. urtean aita hil izanaren erantzule baitira. Angel Galindez da bata, orduan Bizkaiko Bankuko lehendakaria zena, eta Emilio Ybarra da bestea, hildakoaren iloba, Bilboko Bankuko kontseilari ohia zena eta aitari mesede asko zor ziona. ETAk 1.000 milioi pezetako erreskatea eskatu zien Ybarra familiakoei. Seme-alabek kreditu bana eskatu zuten Bilboko Bankuan eta Bizkaiko Bankuan, 12 urtetan pagatzekotan eta familiak Bizkaiko Bankuan eta Correo-Diario Vasco taldean zituen akzioen bermearekin. Gora eta behera ibili ondoren, Galindezek Bizkaiko Bankuan eta Ybarrak Bilboko Bankuan 25na milioi bakarrik lortu zuten, eta ez zen nahikoa izan Ybarra Bergéren heriotza galarazteko.
Diotenez, kreditu hura emateko, Emilio Ybarrak "egunkarietako akzioen pignorazioa" eskatu zion familiari, zeren "bahituak ez baitira kredituen erantzule egiten". Kredituko poliza izenpetzeko garaian, bahituaren alaba batek sinatu zuen lehenbizi. Eman zieten kantitatea ikusi zuenean (50 milioi pezeta), eta jakinik 1.000 milioi eskatzen zizkietela, txistua bota zion polizari. Liburuaren egilearen esanetan, Ybarra horrek berak eman zuen kreditu bat Bilbok Bankuaren Parisko sukurtsaleko zuzendaria erreskatatzeko (bahitua izan baitzen). Javier Ybarraren familiak ezin zuen sinetsi, nolatan Galindez zein Emilio Ybarra (batik bat) ez ziren gai beren aita salbatuko zukeen adinako kreditua lortzeko. Galindezek Javier Ybarraren gorpuaren aurrean entzun behar izan zuen zenduaren izeba baten oihu latz hau: "Zu zara nire anaiaren heriotzaren erantzulea". Emilio Ybarraren kasuan, hau da, hildakoaren ilobaren kasuan, eten egin zituzten harremanak. Gaur egun, orduko jokabidea pagatzen ari da: lehengusu batek historia haiek eta hurbilagoko beste batzuk aireratu dizkio. Emilio Ybarraz aski argi ari dela, honela dio egileak: «...gero, Manuel Cortazar osaba izan ezik, bankero bakar bat ere ez zen arduratu ‘Javier gizagaixoaren’ seme-alaba koskorrez. Gainerakoak, noski, ‘etorkizuneko operazio arranditsuak’ diseinatzen ariko ziren. Baina, eskailera mailak igotzeko eta jaisteko izan!».
Dena dela, egileak aitortzen du hamar urte geroago Emilio Ybarrak gizalegez jokatu zuela Cosme Delclauxen bahiketan, zein guztien familiartekoa baitzen. Orduan, Emilio Ybarraren bankutik antolatu omen zen erreskate guztia. Hona hemen egileak idatzitakoa: «Ertzainek grabatu egin zituzten elkarrizketak. Terroristak atxilotzeko itxaropenak, dirua berreskuratzekoak, geroko beste atentatu bat eragotzi ahal izateak... justifikatzen dute bahitua salbatzeko ahalegina. Erakunde terroristak 1997ko uztailaren 1ean liberatu zuen Cosme Declaux. Guri hasiera-hasieratik ukatu ziguten halako amaiera zoriontsua. Oraindik hauxe galdetzen diogu geure buruari: zergatik?»


Azkenak
Nazioarteko martxako euskal herritarrak Kairotik
“Gu atxilotzen ari dira martxarekin fokua Palestinan jartzen ari zelako”

Kairoko hotel batetik hitz egin du ARGIArekin ostegun goizean Pili Revilla gasteiztarrak. “Edozein momentutan atxilotu gaitzakete”, adierazi du. Solasaldiaren unean Euskal Herritik joandako bost herritar daude atxilotuta, eta nazioarteko dozenaka. Arreta Palestinako... [+]


Subflubiala Ez! plataformak kanpaldia egingo du Leioan asteburuan

Kanpaldiaren helburua "osasuna eta ingurumena arriskuan jartzen dituen eta etorkizuna hipotekatzen duen proiektu jasanezina" geldiaraztea da.


2025-06-12 | ARGIA
Gazarako Martxan parte hartu behar zuten herritarrak atxilotzen hasi da Polizia Kairon

Ekainaren 13an hasi behar duen Gazarako Martxako partaideak atxilotzen ari da Egiptoko Polizia, tartean hainbat euskaldun. Israel Gazan egiten ari den sarraskia salatu eta korridore humanitario bat ireki dadila eskatzeko abiatu dute ekimena mundu osoko 3.000 herritarrek. 


2025-06-12 | Sustatu
YouTubek isil-isilik aldatu ditu gorroto politikak eta genero identitateari babesa kendu

Urte hasieran gertatu zen, urtarril eta otsail artean, Donald Trumpen bigarren agintaldia hasi zenean eta DEI politiken kontrako gurutzada hasi zuenean hark. Baina ez zen izan prentsa-ohar edo iragarpenik. Erabilpen baldintzetan, norbaiten "genero identitatearen eta... [+]


2025-06-12 | Gedar
2022tik hona, gutxienez 68 preso izan dituzte uhalekin loturik EAEko espetxeetan

Eusko Jaurlaritzak 2022an eskuratu zuen Zaballako (Araba), Basauriko (Bizkaia) eta Martuteneko (Gipuzkoa) kartzelen gaineko eskumena, eta ordutik uhalen edo eskuburdinen bidez loturik izan dituzten pertsonen inguruko datu batzuk eman ditu Maria Jesus San Jose (PSE-EE) sailburuak... [+]


Inguma datu-base berritua aurkeztuta ekin die UEUk aurtengo ikastaroei

Udako Euskal Unibertsitateak hogei jardunaldi eta topaketa antolatu ditu ekainaren 11tik hasita hilabete batez, hausnarketari bide emateko eta "arnasgune akademikoa" izateko helburuarekin. Inguma datu-base berrituan unibertsitate mailako jakintza alor ugaritako ia 50.000... [+]


Lanbide Heziketa Dualaren “gezurra” salatu eta egoera aldatzeko eskatu du irakasle talde batek

Espainiako Lanbide Heziketaren legeak egoera larria ekarri duela iritzita, kezka nagusiekin manifestua idatzi du irakasle talde batek eta jasotako sinadurak aurkeztu dizkio Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako Sailburuordetzari. “Joan garen ikastetxe guztietan bat egin... [+]


“Lokalizatuta dauden epigrafeak leku batean biltzeko ahaleginik ez da egin”

Iragan udazkenekoa dugu liburua: Euskarazko izenak erromatar garaiko aldare eta hilarrietan (Nabarralde, 2024). Historiara jo du berriz Juan Martin Elexpuru idazle eta filologoak, eta argira ekarri euskarak epigrafian egina duen bidea, utzia duen aztarna, orain artean inork egin... [+]


Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Beste bi torturatu aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Guillermo Garcia eta Ioseba Pagola “giza eskubideen urraketen biktima” izan zirela aitortu du gobernuak. Egiaren Garaia Da plataformak “positiboki” baloratu ditu beste bi aitortza hauek.


Naparrari buruzko ‘16.060 egun’ dokumentala ikusgai, desagertu zela 45 urte igaro direnean

Jose Miguel Etxeberria Naparra-ren gorpua bilatzeko bigarren saiakera kontatzen duen dokumentala interneten ikusi daiteke asteazken honetatik aurrera. Igandean ekitaldia egingo dute, Batallon Vasco Españolek iruindarra duela 45 urte bahitu eta desagerrarazi zuela... [+]


92 urteko gizon bati kartzela zigorra ezarri diote, zaintzaileari sexu erasoak egiteagatik

Akusazioa onartu, eta eragindako kalteengatik, kalte ordainak ordaindu dizkio: zigorra jaitsi diote, eta, beraz, ez du kartzelara sartu beharko. Beste gizon batek aitortu du bost urtez bikotekideari sexu abusuak egin zizkiola: zigorra jaitsi diote hamahiru urtetik laura, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude